«Μονοπάτι του Ασκληπιού»: Το Μοναδικό Σημείο Στην Ελλάδα Με Χιλιάδες Βότανα
Μια πανέμορφη διαδρομή εκεί που ο αρχαίος θεραπευτής, μάζευε αρωματικά φυτά και φαρμακευτικά βότανα
Η αρχαία Τρίκκη -σημερινά Τρίκαλα- θεωρείται γενέτειρα του φημισμένου Ασκληπιού, πρώτου γιατρού της ανθρωπότητας, ο οποίος ίδρυσε στην πόλη το «αρχαιότατο και επιφανέστατο Ασκληπιείο» όπως αναφέρει ο φιλόσοφος και γεωγράφος Στράβων.
Στην ιστορική συνοικία Βαρούσι των Τρικάλων, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως θεμέλια κτιρίων του φημισμένου Ασκληπιείου, που προσέδιδε ιδιαίτερη ακτινοβολία και φήμη κατά την αρχαιότητα. Σήμερα δίπλα στη γέφυρα του Ληθαίου ποταμού, δεσπόζει το άγαλμα του θεού της Ιατρικής, με τους κατοίκους της πόλης να δηλώνουν ιδιαίτερα περήφανοι για τον φημισμένο πρόγονό τους.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ασκληπιός συχνά ανηφόριζε προς τις πλαγιές του ξακουστού βουνού Κόζιακα (Κερκέτιο όρος – 1.901 μ.), τμήμα της νότιας Πίνδου που εκτείνεται από την Καλαμπάκα έως την Πύλη Τρικάλων, προκειμένου να μαζέψει αρωματικά και φαρμακευτικά βότανα για την παρασκευή φαρμάκων για την ίαση των ασθενών του.
Πρόκειται για μία πανέμορφη διαδρομή μέσα στην πλούσια φύση, κάτω από αιωνόβια πλατάνια και δίπλα στα καθαρά και γάργαρα νερά του Κεφαλοπόταμου που ρέουν από την «καρδιά» του Κόζιακα και περνούν μέσα από τα χωριά Γοργογύρι, έξω από το Ξυλοπάροικο, φτάνουν στα Τρίκαλα και στη συνέχεια χύνονται στον Πηνειό. Τα νερά του ποταμού, τον χειμώνα ορμητικά και το καλοκαίρι ήρεμα, εντυπωσιάζουν ευχάριστα, όπως η εναλλαγή των χρωμάτων κάθε εποχή.
Στα χνάρια εκείνης της διαδρομής που ακολουθούσε ο θεός της ιατρικής και της υγείας των αρχαίων Ελλήνων, διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια το οργανωμένο «Μονοπάτι του Ασκληπιού», που εξελίσσεται σε viral προορισμό για όσους και όσες επιζητούν χαλάρωση και ηρεμία, μέσα σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον.
Αφετηρία του μονοπατιού, πλακόστρωτου σε μεγάλο μέρος, είναι η πλατεία του μικρού χωριού Γοργογύρι, 19 χλμ δυτικά των Τρικάλων που είναι φημισμένο για τις νεροτριβές του, «δριστέλες» όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι, όπου ακόμη και σήμερα γίνεται το καθάρισμα των χαλιών. Ο ναός της Γέννησης της Θεοτόκου, σταυροειδής με τρούλο, χρονολογείται το 1857. Στο χωριό, που αριθμεί 500 κατ. περίπου, αναβιώνει ανήμερα πρωτοχρονιάς το έθιμο των Καρκάτζαλων. Πρόκειται για ένα έθιμο που χάνεται στα βάθη του χρόνου, όπου μικροί και μεγάλοι -ντυμένοι με κάπες, μπουραζάνια και μάσκες- βγαίνουν από το μονοπάτι και διασχίζουν όλο το χωριό χτυπώντας κουδούνια και κυπριά για να ξορκίσουν το «κακό». Φέτος λόγω της πανδημίας ωστόσο, η αναβίωση του εθίμου, περιορίστηκε σημαντικά.
Το χωριό των Καρκάτζαλων
Στην πλατεία του χωριού, που αποτελεί και αφετηρία του μονοπατιού, δεσπόζει το -ύψους 4 μ.- ξύλινο γλυπτό του ντόπιου ξυλογλύπτη Άγγελου Πατσιατζή που αναπαριστά έναν «Καρκάντζαλο», ο οποίος έχει εξελιχθεί σε «σήμα κατατεθέν» και υποδέχεται τους επισκέπτες. Το έργο φιλοτεχνήθηκε μέσα στο «Μονοπάτι του Ασκληπιού» και αρκετός κόσμος έρχονταν για να δει τον κορμό του δέντρου να μεταμορφώνεται σε «Καρκάντζαλο».
«Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον είναι το πόσο ριζωμένο βαθιά είναι σε κάθε σπίτι το έθιμο. Δεν υπάρχει αγόρι στο χωριό που να μην έχει ντυθεί Καρκάντζαλος. Κάθε σπίτι την Πρωτοχρονιά περιμένει τους Καρκατζαλέους να περάσουν για να ξορκίσουν το κακό. Έτσι, με το γλυπτό αυτό τιμώ τους ανθρώπους που αναβιώνουν κάθε χρόνο το έθιμο και διατηρούν ζωντανή την παράδοση» λέει ο νεαρός ξυλογλύπτης και μέλος της “Κοιν.Σ.Επ. – Κεφαλοπόταμος“, που ιδρύθηκε με μοναδικό στόχο την ανάδειξη του μονοπατιού και του φυσικού πλούτου της περιοχής.
«Μέσα στο μονοπάτι υπάρχει ακόμη ένα γλυπτό. Στόχος μας είναι να φιλοτεχνηθούν και άλλα στη συνέχεια και να μετατραπεί η διαδρομή σε ένα υπαίθριο πάρκο ξύλινων γλυπτών» μας λέει ο δραστήριος δημιουργός, τονίζοντας πως στόχος είναι η ανάπτυξη του οικοτουρισμού που μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ώστε να παραμείνουν οι νέοι στο χωριό.
Αφήνοντας πίσω σας τον εντυπωσιακό «Καρκάντζαλο», ακολουθούμε τη σήμανση που οδηγεί στο Β.Δ. άκρο του χωριού (1 χλμ απόσταση), για να ανηφορίσουμε στη συνέχεια παράλληλα με τον Κεφαλοπόταμο σε μια βατή και πλακόστρωτη διαδρομή. Το μονοπάτι στη συνέχεια αγγίζει έως τις πηγές τα 2,5 χλμ, από τα οποία το 1,5 χλμ είναι πλακόστρωτο (5 χλμ με επιστροφή).
Από τα πρώτα μέτρα της διαδρομής τα χρώματα, τα αρώματα και οι ήχοι της φύσης μας εντυπωσιάζουν και μας χαλαρώνουν. Τα αιωνόβια πλατάνια, τα δεκάδες είδη αρωματικών φυτών και φαρμακευτικών βοτάνων, το θρόισμα των φύλλων και το έντονο κελάρυσμα των νερών του ποταμού, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό άγριας ομορφιάς. Το πρώτο 1,5 χλμ είναι πλακόστρωτο και απολύτως βατό.
Στα πρώτα μέτρα θα βρεθούμε τετ α τετ με τον «φύλακα» του μονοπατιού. Το δεύτερο γλυπτό του ντόπιου ξυλογλύπτη, που αναπαριστά έναν καθισμένο άνδρα να «απολαμβάνει» το τοπίο, δίπλα στα νερά του ποταμού. Στη συνέχεια θα συναντήσουμε τέσσερις φυσικές «πισίνες» με τέσσερις γραφικούς καταρράκτες, όπου το καλοκαίρι πολλοί βουτούν για να δροσιστούν.
Πλέον η συνέχεια του μονοπατιού προς τις δύο ομάδες πηγών του Κεφαλοπόταμου απαιτεί καλή σωματική κατάσταση και κατάλληλο εξοπλισμό μια και το έδαφος -σε πολλά σημεία- είναι ολισθηρό (σχεδόν 1 χλμ έως τις Πηγές). Για το τι θα δούμε στη συνέχεια μας λέει, η ιστορικός και φιλόλογος Κωνσταντίνα Ντακούλα, με καταγωγή από το Γοργύρι: «Η διαδρομή συνεχίζει ανάμεσα σε διάφορα είδη δέντρων, όπως μουριές, φιλουριές, κουκουναριές, βαλανιδιές, σκλήθρο, γάβρο. Παράλληλα θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και να μυρίσουμε πολλά βότανα όπως τήλιο, θυμαρορίγανη, μελισσόχορτο, σπαθόχορτο, χαμομήλι, τσάι του βουνού, αμάραντο, σκάρφη, ριζάρι και πολλά άλλα από τα 2.500 βότανα της περιοχής. Επίσης θα συναντήσουμε τεράστιους βράχους, σπηλιές με σταλακτίτες, ερείπια αρχαίου οικισμού και τείχη κάστρου».
Στη διαδρομή θα δούμε επίσης τις παραδοσιακές δριστέλες ή υδροτριβεία, όπου ακόμη και σήμερα γίνεται ο καθαρισμός των ταπήτων, βελέντζων και φλοκάτων από έμπειρους επαγγελματίες χρησιμοποιώντας οικολογικές τεχνικές. Υπολογίζονται σε 80 οι δριστέλες, από τις οποίες μάλλον οφείλεται και η ονομασία του χωριού, Γοργογύρι (γυρίζει γρήγορα).
Αξιοποιώντας το brand «Ασκληπιός»
Να σημειωθεί πως δήμος Τρικάλων έχει θέσει ως στόχο την τουριστική αξιοποίηση και ανάδειξη του brand «Ασκληπιός», περιλαμβάνοντας και το Γοργογύρι στους σχεδιασμούς του. Σύμφωνα με πρόταση που έχει εγκριθεί και δρομολογηθεί το φιλόδοξο «Σχέδιο Ασκληπιός»: θα αξιοποιήσει τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, θα δώσει έμφαση στην τεχνολογία, θα δημιουργήσει Ψηφιακό Ασκληπιείο και Πάρκο Ασκληπιού, θα ενισχύσει εκπαιδευτικές δράσεις. Προβλέπει ουσιαστικά αναμόρφωση του παλιού δημαρχείου Κόζιακα (χωριό Πρίνος) και μετατροπή του σε Ψηφιακό Ασκληπιείο, όπου οι επισκέπτες θα γίνονται κοινωνοί του έργου του Ασκληπιού, του πρώτου γιατρού του αρχαίου ελληνικού κόσμου, σε συνδυασμό με την πορεία της Ιατρικής. Ταυτόχρονα οι επιστήμονες θα μπορούν να εμβαθύνουν σε θέματα επιστήμης και χρήσης των φαρμακευτικών φυτών.
Αξίζει να επισκεφθείτε το Γοργογύρι και να περπατήσετε το «Μονοπάτι του Ασκληπιού» είτε είστε fan της πεζοπορίας είτε των χαλαρών καταστάσεων. Το χωριό αποτελεί ιδανικό προορισμό για σύντομη «απόδραση», είτε μόνο του, είτε σε συνδυασμό με την hi-tech πόλη των Τρικάλων, ή ακόμη και την γραφική Ελάτη. Οι φιλόξενοι άνθρωποι του και τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. Κεφαλοπόταμος, θα σας κατευθύνουν προς το «Μονοπάτι του Ασκληπιού» δίνοντας σας πληροφορίες για τα αγαπημένα αρωματικά φυτά και φαρμακευτικά βότανα του θεού της ιατρικής.
Το Γοργύρι στον χάρτη
Το Γοργογύρι απέχει από τα Τρικαλα 19 χλμ.(25 λεπτ.), από Αθήνα 349 χλμ. (4 ω 4 λεπτ.) και από την Θεσσαλονίκη 234 χλμ. (2 ω 51 λεπτ.). Στο χωριό έχει όμορφες ταβέρνες καθώς και δωμάτια Airbnb. Ξενοδοχεία και ξενώνες θα βρείτε στα Τρικαλα (19 χλμ), στην Πύλη (25 χλμ) και στην Ελάτη (38 χλμ).