Ο ξαφνικός και πρόωρος θάνατος του θρύλου του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου Πελέ στις 29 Δεκεμβρίου 2022 προκάλεσε σοκ σε όλο τον κόσμο και άφησε εκατομμύρια οπαδούς του συντετριμμένους. Ο Πελέ, που θεωρείται ευρέως ως ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών μετά από καρδιακή ανακοπή.
Μετά από ένα χρόνο ταλαιπωρίας στα νοσοκομεία, ο Βραζιλιάνος θρύλος απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών , σκορπώντας την θλίψη σε όλο τον πλανήτη.
Ο Πελέ γεννήθηκε το 1940 στο Três Corações της Βραζιλίας ως Edson Arantes do Nascimento, ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα σε νεαρή ηλικία και γρήγορα έγινε διάσημος, οδηγώντας τη Βραζιλία στην πρώτη της νίκη στο Παγκόσμιο Κύπελλο το 1958 σε ηλικία μόλις 17 ετών. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Πελέ σημείωσε το εντυπωσιακό αριθμό των 1.281 γκολ σε 1.363 παιχνίδια, κερδίζοντας πολλές διακρίσεις και ρεκόρ. Υπήρξε τρεις φορές πρωταθλητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου και ανακηρύχθηκε Παγκόσμιος Παίκτης του Αιώνα της FIFA το 1999.
Ο αντίκτυπος του Πελέ στο ποδόσφαιρο ξεπέρασε κατά πολύ τον αγωνιστικό χώρο. Υπήρξε πρωτοπόρος και πρεσβευτής του αθλήματος, συμβάλλοντας στην εκλαΐκευση του ποδοσφαίρου σε παγκόσμια κλίμακα και εμπνέοντας γενιές παικτών. Οι ικανότητες και το χάρισμά του στο γήπεδο του χάρισαν αμέτρητους οπαδούς σε όλο τον κόσμο, ενώ ήταν γνωστός για την ευγένεια και το αθλητικό του πνεύμα και εκτός γηπέδου.
Ο θάνατος του Πελέ έγινε δεκτός με ένα ξέσπασμα θλίψης από τους οπαδούς και τους συναδέλφους του ποδοσφαιριστές. Πολλοί κατέφυγαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αποτίσουν φόρο τιμής στον θρύλο του ποδοσφαίρου, μοιράζοντας αναμνήσεις και εκφράζοντας τα συλλυπητήριά τους. Στη Βραζιλία, όπου ο Πελέ θεωρείται εθνικός ήρωας, ο θάνατός του έγινε δεκτός με εκτεταμένο πένθος και εκκλήσεις για εθνική ημέρα πένθους.
Η κληρονομιά του Πελέ στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Θα τον θυμόμαστε πάντα ως πρωτοπόρο, πηγή έμπνευσης και πραγματικό είδωλο του παιχνιδιού. Ο ξαφνικός και πρόωρος θάνατός του είναι μια τραγική απώλεια και θα λείψει βαθύτατα από τους οπαδούς και τους παίκτες σε όλο τον κόσμο.
Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που πήρε τον χαρακτηρισμό GOAT (Greatest of All Time) μέχρι που εμφανίστηκε το αντίπαλο δέος του, ο Ντιέγκο Μαραντόνα (και μετέπειτα ο Μέσι…)
Τα επιτεύγματά του κυρίως με την Εθνική Βραζιλίας και δευτερευόντως με την Σάντος, θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στην ιστορία του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Όχι μόνο για τους τίτλους, αλλά και για τα απίστευτα τέρματα που είχε σημειώσει στην καριέρα του. Τέρματα που σε ορισμένες στιγμές έδινε την εντύπωση πως είναι… εξωγήινος. Ένας «εξωγήινος» σε μια εποχή που το ποδόσφαιρο είχε αρχίσει να γιγαντώνεται, κυρίως χάρη στο θέαμα που πρόσφερε η «σελεσάο» με ηγέτη τον τεράστιο Πελέ.
Από μικρή ηλικία συνόδευε τον σπουδαίο Βραζιλιάνο το παρατσούκλι Πελέ
Ενας τόσο σπουδαίος άνθρωπος και τόσο επιδραστικός ποδοσφαιριστής όπως ο Πελέ, δεν θα μπορούσε να μην έχει χτίσει μύθους γύρω από το όνομά του. Γιατί τον ονόμασαν Πελέ; Και γιατί πήρε το όνομα Εντσον; Οι μύθοι έχουν πολύ ενδιαφέρον. Οι φήμες και τα σενάρια πολλά.
Το Πελέ του το κόλλησε ένας συμμαθητής του στο σχολείο και μάλιστα ήταν η αφορμή για να τιμωρηθεί ο μικρός Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, με τρεις ημέρες αποβολή καθώς τσακώθηκε με τον μικρό που του έβγαλε το παρατσούκλι.
Υπάρχουν δύο εκδοχές για το τι πραγματικά σημαίνει και είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος επέμενε πως δεν γνωρίζει πώς προέκυψε.
Η πρώτη εκδοχή είναι πως μία ημέρα που έπαιζε ποδόσφαιρο, στα χωράφια του Τρες Κορασόες με τους φίλους του, με μία αυτοσχέδια μπάλα φτιαγμένη με πανιά και χαρτιά, κάποια στιγμή βρήκε πεταμένη κοντά σε σταθμό του τρένου μία παλιά, ξεφούσκωτη, χαλασμένη, αλλά δερμάτινη μπάλα.
Έκτοτε προέκυψε και το Πελέ που σήμαινε δέρμα σε πολλές λατινογενείς γλώσσες.
Η άλλη εκδοχή είναι πως το όνομα αυτό του το κόλλησαν όταν ο ίδιος αποκαλούσε λανθασμένα τον αγαπημένο παίκτη του «Μπιλέ» ως «Πιλέ», τερματοφύλακα της Βάσκο ντα Γκάμα.
Ο ίδιος έχει δηλώσει πως το όνομα Πελέ δεν ήταν της αρεσκείας του και δεν υποδηλώνει κάτι στην πορτογαλική γλώσσα. Ωστόσο πολύ αργότερα ένας θεολόγος του είπε ότι η λέξη αυτή υπάρχει στη Βίβλο και στα εβραϊκά σημαίνει θαύμα, γεγονός που άλλαξε την άποψή του για το όνομα.
Τα παιδικά χρόνια ήταν φτωχικά με το μικρό Έντσον να παίζει μπάλα γεμίζοντας τις κάλτσες του με χαρτιά, μη δυνάμενη η οικογένεια να του αγοράσει παπούτσια, αργότερα, τα παιχνίδια χωρίς παπούτσια έγιναν γνωστά ως pelada, που πιστεύεται ότι πήραν το όνομά τους από τον Πελέ.
Το πραγματικό όνομα Έντσον και ο Εντισον
Aφού η Βραζιλία έχασε τον τελικό του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 1950 από την Ουρουγουάη, ο 9χρονος τότε Edson Arantes do Nascimento, πλέον γνωστός ως Πελέ, υποσχέθηκε στον λυπημένο πατέρα του χαριτολογώντας «Μην κλαις, μπαμπά. Θα κερδίσω το Παγκόσμιο Κύπελλο για σένα», αναφέρει το biography.com, σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου στο FIFA.com το 2014.
Οκτώ χρόνια αργότερα, ωστόσο, το 1958 το αστείο του έγινε πραγματικότητα όταν κέρδισε τον πρώτο από τους τρεις τίτλους του Παγκοσμίου Κυπέλλου που έσπασαν ρεκόρ. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η καριέρα του, κατά πολλούς, μεγαλύτερου θρύλου του ποδοσφαίρου όλων των εποχών.
Γνωστός ως Πελέ, ήδη από τα πρώτα του βήματα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορία του πραγματικού ονόματός του και από πού αυτό είναι εμπνευσμένο. Όπως ο ίδιος εξήγησε σε ένα tweet του το Σεπτέμβριο του 2014, αναφέρει το biography.com, ο πατέρας του Joao Ramos, και ο ίδιος ποδοσφαιριστής γνωστός και ως Dondinho, και η μητέρα Dona Celeste τον ονόμασαν Έντσον, εμπνεόμενοι το όνομά του από τον Τόμας Έντισον, τον εφευρέτη του σύγχρονου τηλεφώνου, μιας από τις επιφανέστερες μορφές στην ιστορία της τεχνολογίας, καθώς η ηλεκτρική ενέργεια είχε μόλις εισαχθεί στην πατρίδα του όταν γεννήθηκε.
«Ήμουν πραγματικά περήφανος που πήρα το όνομά μου από τον Τόμας Έντισον και ήθελα να με αποκαλούν Έντσον», έγραψε σε ένα δημοσίευμα του Guardian το 2006. «Νόμιζα ότι το Πελε ακούγεται φρικτό. Ήταν ένα όνομα πολύ πρόχειρο, ενώ το Έντσον ακούγεται πολύ πιο σοβαρός και σημαντικός».
Ο Πελέ γεννήθηκε ως Edson Arantes do Nascimento στις 23 Οκτωβρίου 1940, στο Três Corações , Minas Gerais, στη Βραζιλία, γιος του ποδοσφαιριστή της Fluminense Dondinho (γεννημένος João Ramos do Nascimento) και της Celeste Arantes. Ήταν ο μεγαλύτερος δύο αδερφών. Οι γονείς του αποφάσισαν να αφαιρέσουν το «i» και να τον αποκαλέσουν «Edson», αλλά υπήρξε ένα λάθος στο πιστοποιητικό γέννησης, με αποτέλεσμα πολλά έγγραφα να δείχνουν το όνομά του ως «Edison», όχι «Edson», όπως τον λένε. Αρχκά είχε το παρατσούκλι «Dico» από την οικογένειά του.
Δείτε δέκα στιγμές για τις οποίες πολλοί τον θεωρούν ακόμη και σήμερα, τον κορυφαίο όλων των εποχών
Οι τρεις γάμοι και οι περιπέτειες του γιου
Ο Πελέ λίγο μετά την εφιαλτική παρουσία της Βραζιλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Αγγλίας (αποκλεισμός από τη φάση των ομίλων με τον ίδιο να δέχεται βίαια μαρκαρίσματα) παντρεύτηκε με τον Ροζμαρί Ντος Ρέις Τσόλμπι με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Την Κέλι Κριστίνα, τον Έντσον και την Τζένιφερ για να χωρίσουν το 1982.
Το 1994 ο Πελέ ντύθηκε γαμπρός για δεύτερη φορά καθώς παντρεύτηκε την Ασίρια Λέμος Σέισας με το ζευγάρι να αποκτά δίδυμα (Τζόσουα και Σελέστε) το 1996 πριν χωρίσουν το 2008.
Το 2016 ο Πελέ παντρεύτηκε για τρίτη φορά με την Μάρσια Αόκι, με την οποία δεν έχει κάνει παιδιά, ωστόσο πέραν των πέντε τέκνων από τους δύο πρώτους του γάμους, ο Βραζιλιάνος είναι πατέρας δύο ακόμη παιδιών. Της Σάντρα Μασάδο και της Φλάβια Κουρτζ που γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’60 από παράνομες σχέσεις του.
Ο γιος του από τον πρώτο του γάμο Έντσον Τσόλμπι Ντο Νασιμέντο ή απλά Εντίνιο ήταν και ο μεγάλος του καημός. Όχι γιατί στην ποδοσφαιρική του καριέρα αποφάσισε να παίξει ως τερματοφύλακας (έφτασε με την Σάντος στον τελικό του 1995), αλλά γιατί στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 βρέθηκε κατηγορούμενος για ξέπλυμα χρήματος και διακίνηση ναρκωτικών αλλά για δολοφονία. Από την τελευταία κατηγορία γλίτωσε, όχι όμως από τις άλλες δύο. Αρχικά είχε τιμωρηθεί με 33 χρόνια φυλάκιση, αλλά μετά από πολυετείς αναβολές στη δίκη σε δεύτερο βαθμό η ποινή του έπεσε στα 12 χρόνια με τον ίδιο να ισχυρίζεται ότι ήταν χρήστης και όχι έμπορος ναρκωτικών. Τελικά έμεινε στη φυλακή για μία εβδομάδα καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να απελευθερωθεί για να απεξαρτηθεί.
Ο Πελέ στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του δηλώνοντας 100% σίγουρος για την αθωότητα του…
Πολιτικός και ηθοποιός
Ο Πελέ κατά τη διάρκεια της καριέρας του πολλές φορές κατηγορήθηκε για την «a politica» στάση του και το γεγονός πως ουδέποτε εκμεταλλεύτηκε τη θέση του για να πιέσει τη δικτατορία (που κυβερνούσε από το 1964 και για 20 χρόνια)… Το παραδέχθηκε και ο ίδιος μιλώντας στο πρόσφατο ντοκιμαντέρ του Netflix για τη ζωή του…
Ωστόσο λίγο πριν το μιλένιουμ δέχθηκε την πρόταση για να αναλάβει Υπουργός Αθλητισμού, περνώντας τον περίφημο Νομο Πελέ για τα δικαιώματα των ποδοσφαιριστών. Ο ίδιος θεωρούσε πάντα ότι επιτέλους δικαίωνε τους αγώνες των ποδοσφαιριστών που ήταν σαν σκλάβοι των συλλόγων, οι επικριτές του τον κατηγόρησαν ότι όλα τα έκανε για το θεαθήναι και η πολιτική του σταδιοδρομία δεν κράτησε πολύ.
Το 1969 είχε την πρώτη του επαφή με τον κόσμο του θεάματος έχοντας έναν μικρό ρόλο στην ταινία «Os Estranhos» που είχε να κάνει με τους εξωγήινους και το 1977 είχε συνθέσει το τραγούδι για την ταινία με τίτλο… «Πελέ».
Η μεγαλύτερη κινηματογραφική του επιτυχία πάντως ήταν η συμμετοχή του στην ταινία «Η απόδραση των 11» όπου συμπρωταγωνιστούσε μαζί με τους Σιλβέστερ Σταλόνε, Μαξ Φον Σίντοφ, Μάικλ Κέιν, Οσβάλντο Αρντίλες, Μπόμπι Μουρ. Στην ταινία μια ομάδα κρατουμένων νικά μια ομάδα Γερμανών σε φιλικό αγώνα που έγινε στο Παρίσι, με τον Πελέ να διαμορφώνει το τελικό 5-4 με ένα μαγικό ανάποδο ψαλιδάκι και τους συμπαίκτες του να τον σηκώνουν στους ώμους.