Τάσος Αλιφέρης: Ο Γιατρός Δήμαρχος Που Άλλαξε Το Μέλλον Της Τήλου
Τάσος Αλιφέρης: Ο Τάσος Αλιφέρης γεννήθηκε στο Λάχιον Λακωνίας στις 12 Νοεμβρίου 1951. Γιατρός στο επάγγελμα. Διετέλεσε Δήμαρχος Τήλου από το 1995 έως τον θάνατό του το 2012. Επί δημαρχίας του, ο πληθυσμός της Τήλου αυξήθηκε με αναπτυξιακούς δείκτες πρωτοφανείς για παραμεθόριο ακριτική περιοχή.
Τα έργα και οι ημέρες του Τάσου Αλιφέρη
Φλεβάρης του ’16, πρώτη φορά στο νησί. Δεν ήξερα καλά-καλά ούτε που πέφτει στον χάρτη. Μια κουκίδα στην άγονη γραμμή, κάπου ανάμεσα στη Ρόδο και την Κω. Φτάνοντας, το λιμάνι γκρίζο και έρημο – δυο, τρεις ντόπιοι έσερναν ράθυμα τα βήματά τους στην προβλήτα της Τήλου. Πήραμε το δρόμο για τα δωμάτια, ψυχή πουθενά. Βαδίζοντας κατά μήκος της παραλίας, μια τουριστική πινακίδα έγραφε «Παραλιακός πεζόδρομος Τάσος Αλιφέρης». Δεν έδωσα σημασία τότε, παρά μονάχα το επόμενο πρωί, στην προσπάθεια να πιάσω κουβέντα με ένα ζευγάρι ηλικιωμένων. «Ποιος είναι ο Τάσος Αλιφέρης;», ρώτησα. «Πρώην δήμαρχος, σπουδαίος άνθρωπος, τον χάσαμε το ’12 δυστυχώς. Σε αυτόν οφείλει η Τήλος την αναγέννησή της», μου ‘πε κοφτά ο άνδρας, χωρίς πολλές εξηγήσεις.
Κατά το μεσημέρι ξεκινήσαμε με την υπόλοιπη ομάδα για την προγραμματισμένη επίσκεψή μας στο καμπ φιλοξενίας προσφύγων – είχε μόλις στηθεί στο σημείο που δέσποζε κάποτε ο στρατώνας του νησιού. Το καμπ ήταν υποδειγματικό. Καθαρό, οργανωμένο, ήσυχο, δεν θύμιζε σε τίποτα τα καμπ φιλοξενίας προσφύγων που είχε τύχει να επισκεφτώ σε άλλα σημεία της ελληνικής περιφέρειας. Οι εθελοντές, ζεστοί και εγκάρδιοι άνθρωποι. Πιάσαμε αμέσως συζήτηση.
Για το νησί, την ιστορία του, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι μακριά από την ηπειρωτική Ελλάδα, τις προσφυγικές ροές, τους νέους που φεύγουν και ερημώνουν οι τόποι, την τοπική κουζίνα. Κάθε τόσο ένα όνομα επαναλαμβανόταν μονότονα: Τάσος Αλιφέρης. Οποιο κι αν ήταν το θέμα της συζήτησης, η σκιά αυτού του ανθρώπου σκέπαζε κάθε λέξη. Καθένας τους είχε έναν καλό λόγο να πει, μια ιστορία να μοιραστεί. Μιλούσαν με τέτοια θέρμη για τον εκλιπόντα δήμαρχο και το πώς κατάφερε να σώσει το νησί από την ερήμωση, που αισθάνθηκα αίφνης ενοχές που δεν τον γνώριζα.
Ο Τάσος Αλιφέρης σπατάλησε το στεγαστικό του δάνειο στο πλοίο της γραμμής, τέλεσε τον πρώτο γάμο ομόφυλων ζευγαριών και ζούσε για τους ανθρώπους, όχι για την εξουσία.
Παρακολουθούσα σιωπηλός τις ιστορίες για το πώς ήρθε στο νησί αρχές του ’80 σαν αγροτικός γιατρός -και εν τέλει έμεινε μέχρι τον θάνατό του, τρεις δεκαετίες αργότερα-, πώς μοίραζε τα φάρμακα στους ηλικιωμένους πόρτα-πόρτα με ένα παλιό παπάκι, πώς συμμετείχε σε κάθε έργο του νησιού όπως και οι υπόλοιποι εργάτες, πώς κατέβασε μόνος του έναν τραυματισμένο τουρίστα που έκανε πεζοπορία στο βουνό, πόσο παθιασμένα πάλεψε για να δημιουργηθεί λύκειο, με πόση αξιοπρέπεια και ανθρωπισμό διαχειρίστηκε τις πρώτες προσφυγικές ροές που εμφανίστηκαν στην Τήλο, πώς έδωσε χαρακτήρα στο νησί απαγορεύοντας το κυνήγι, πώς σπατάλησε το στεγαστικό του δάνειο στο πλοίο της γραμμής, πώς τέλεσε τον πρώτο γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Καθώς άκουγα τους ντόπιους να συνθέτουν το πορτρέτο ενός ξεχωριστού ανθρώπου, ένα παλιό σκίτσο του συχωρεμένου Wolinski μου ‘ρθε στο μυαλό, που έλεγε «Μόνον οι περιστάσεις μπορούν να φέρουν έναν καλό άνθρωπο στην εξουσία, ποτέ οι εκλογές».
Πράγματι, οι περιστάσεις ήταν που έφεραν τον Τάσο Αλιφέρη στην Τήλο το φθινόπωρο του ’83. Είναι η εποχή που ο Ανδρέας Παπανδρέου και το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, έχουν ως στόχο τον εκδημοκρατισμό του κράτους, την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου, την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, την αναδιανομή του εισοδήματος, ενώ στη συνθηματολογία εκείνων των χρόνων κυριαρχεί μία ακόμα λέξη: η αποκέντρωση. Για πολλούς δεν ήταν παρά μια βολική έννοια, μια ευκολία από αυτές που οι πολιτικοί ξεστομίζουν μηχανικά στους λόγους τους. Για τον Τάσο Αλιφέρη, όμως, ήταν επιλογή και στάση ζωής.
Σήμερα, η αναμόρφωση του νησιού είναι καθολική. Στα μέσα Ιουνίου, ο βρετανικός Guardian έκανε ένα μεγάλο αφιέρωμα στην Τήλο για το καινοτόμο ερευνητικό έργο TILOS – Horizon 2020, που καθιστά το νησί ως το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο στη Μεσόγειο (έργο για το οποίο απέσπασε δύο ευρωπαϊκά βραβεία βιώσιμης ενέργειας). Ενώ, προ ημερών, το δίκτυο BBC πραγματοποίησε εκτενές ρεπορτάζ για την υποδειγματική φιλοξενία των προσφύγων και την ομαλή ενσωμάτωσή τους στην τοπική κοινωνία. Ο σπόρος για να ανθίσουν όλα αυτά, βέβαια, είχε πέσει δυο δεκαετίες νωρίτερα και συγκεκριμένα στα μέσα του ’90, όταν ο νεαρός γιατρός του νησιού αναλάμβανε το δημαρχιακό αξίωμα.
«Ήρθε το ’83, σαν αγροτικός γιατρός. Πήγε στον Ανδρέα Παπανδρέου και του είπε: «Αφού μιλάμε για αποκέντρωση στο πρόγραμμά μας, πρόεδρε, θα πρέπει να την κάνουμε πράξη»» – Σπύρος Αλιφέρης, γιος του Τάσου Αλιφέρη
Αρχές Ιουλίου, βρέθηκα για δεύτερη φορά στην Τήλο. Από την πρώτη στιγμή επιδίωξα να συναντηθώ με τον γιο του Τάσου Αλιφέρη, Σπύρο, σε μια προσπάθεια να χαρτογραφήσω την πορεία ζωής ενός ανθρώπου που, ομολογώ, είχα φτάσει στο σημείο να θαυμάζω μέσα από τις διηγήσεις των ντόπιων. Συναντήθηκαμε το βραδάκι στην πλατεία. «Πώς σου ‘ρθε και θες να μάθεις για τον πατέρα μου;», με ρώτησε.
Του εξήγησα πως με είχε συνεπάρει η ιστορία του, ο τρόπος που κατάφερε να ζωντανέψει ξανά αυτόν τον τόπο, με αποτέλεσμα σήμερα να ασχολούνται τα μεγαλύτερα δίκτυα του κόσμου με ένα μικρό νησί στη νοτιοανατολική άκρη της Ελλάδας. Μου έμοιαζε απίστευτο κατόρθωμα. «Αν τον είχες προλάβει, δεν θα σου έκανε εντύπωση. Ήταν ο πιο επίμονος άνθρωπος που γνώρισα ποτέ», μου εξηγεί ο Σπύρος.
«Αλήθεια, πώς επέλεξε το συγκεκριμένο νησί;», τον ρωτώ. «Ήρθε το ’83, σαν αγροτικός γιατρός. Ήταν οργανωμένος στο ΠΑΣΟΚ και είχε επισκεφτεί τότε τον Ανδρέα Παπανδρέου, με τον οποίο είχε προσωπική σχέση, λέγοντάς του «Αφού μιλάμε στο πρόγραμμά μας, για αποκέντρωση, πρόεδρε, θα πρέπει να την κάνουμε πράξη». Του ζήτησε λοιπόν να σταλεί στο πιο απομακρυσμένο μέρος, εκεί που δεν ήθελε να πάει κανένας άλλος. για να γίνει ο ίδιος το παράδειγμα της αποκέντρωσης που ευαγγελιζόταν τότε το ΠΑΣΟΚ. Έτσι, βρέθηκε στην Τήλο».
«Πώς ήταν εκείνη την εποχή το νησί;», ρωτώ. «Η Τήλος τότε είχε λίγους κατοίκους, γύρω στους 250. Ήταν ένα τόπος που ερήμωνε, οι νέοι έφευγαν όπως-όπως, υποδομές δεν υπήρχαν – να φανταστείς η κεντρική αρτηρία που οδηγούσε στο Μεγάλο Χωριό ήταν ένας χωμάτινος δρόμος με ένα χαντάκι στη μέση, που έτσι και έπεφτε μέσα κανένα αυτοκίνητο, δεν υπήρχε σωτηρία.
Γενικά, επικρατούσαν πολύ σκληρές συνθήκες διαβίωσης. Δεν υπήρχαν συγκοινωνίες, ενώ όποτε έφευγε ο αγροτικός γιατρός περίμεναν πέντε, έξι, επτά μήνες για να έρθει ο επόμενος – αν ερχόταν. Μιλάμε για πρωτόγνωρα πράγματα. Ο πατέρας μου δέθηκε αμέσως με τον κόσμο. Μάλιστα, μετά το εξάμηνο που ολοκλήρωσε τη θητεία του ως αγροτικός, οι ντόπιοι φοβούμενοι μήπως φύγει και δεν γυρίσει ξανά, δεν τον άφηναν να πάει στη Ρόδο για να ορκιστεί. Τι κι αν τους υποσχόταν πως θα επιστρέψει, πως θα μείνει στο νησί, τίποτα. Έτσι έγινε ο πρώτος γιατρός που ορκίστηκε τηλεφωνικά, είχε το ένα χέρι στο Ευαγγέλιο και το άλλο στο ακουστικό».
«Ο πατέρας μου έλεγε στον κόσμο πως πρέπει να γίνει λύκειο στο νησί. Έγιναν καταλήψεις, κινητοποιήσεις, τα κατάφεραμε τελικά. Σήμερα, η Τήλος έχει από βρεφονηπιακό σταθμό μέχρι λύκειο και ένα σύνολο 80 παιδιών» – Σπύρος Αλιφέρης
«Ισχύει πως μοίραζε τα φάρμακα στους ηλικιωμένους με ένα παπί ο ίδιος;», ρωτώ τον Σπύρο. «Ναι, ισχύει. Γενικά, το ιατρείο του ήταν πάντα ανοιχτό, ανά πάσα ώρα και στιγμή. Να φανταστείς, σε μια εποχή που άλλα νησιά της άγονης γραμμής δεν είχαν ούτε τα βασικά, ο Τάσος έκανε τηλεϊατρική, συνεργαζομένος με πανεπιστήμια της Ιταλίας. Απίστευτες υπηρεσίες για την εποχή. Κι αυτό διότι ήταν της άποψης πως οι άνθρωποι των ακριτικών περιοχών δεν πρέπει να στερούνται καινοτόμων υπηρεσιών».
«Με την τοπική αυτοδιοίκηση, πώς έμπλεξε;», ρωτώ. «Κοίτα, ήταν πάντοτε δραστήριος, οργανωμένος στο ΠΑΣΟΚ όπως σου είπα, συμμετείχε ενεργά στα κοινά, επικοινωνούσε τις ιδέες του και είχε έναν μοναδικό τρόπο να ξεσηκώνει τον κόσμο. Ας πούμε, κάποια στιγμή, όταν ανέλαβε δήμαρχος το ’95, η Τήλος δεν είχε λύκειο. Υπήρχε μόνο ένα παιδί. Ο πατέρας μου έλεγε στον κόσμο πως πρέπει να γίνει λύκειο στο νησί, καθώς πίστευε πως έτσι θα ζωντανέψει ξανά ο τόπος.
Έγιναν καταλήψεις, κινητοποιήσεις, τα κατάφεραμε τελικά. Σήμερα η Τήλος έχει από βρεφονηπιακό σταθμό μέχρι λύκειο και ένα σύνολο 80 παιδιών. Μέχρι το 2000 είχε 15 ολόκληρα χρόνια να γίνει γάμος ή γέννηση στο νησί. Το 1991 η Τήλος είχε 270 κατοίκους, από τους οποίους το 70% ήταν άνω των 65 ετών και το 2011 έφτασε τους 890 με μέσο όρο ηλικίας τα 45 χρόνια. Αυτή είναι η κληρονομιά του Τάσου».
Για να πραγματοποιηθεί αυτή η δημογραφική αύξηση, βέβαια, απαιτήθηκε ένα σχέδιο και συχνές ρήξεις. Μία από τις πιο πολυσυζητημένες ενέργειες του Τάσου Αλιφέρη ήταν η απαγόρευση του κυνηγιού στο νησί. Όπως μου εξηγεί ο Σπύρος, «Η Τήλος διαθέτει ένα πλούσιο οικοσύστημα, το οποίο όμως δεν είχε αξιοποιηθεί ποτέ σε τουριστικό επίπεδο. Για παράδειγμα, η Νίσυρος έχει το ηφαίστειο, η Ρόδος είναι νησιωτικό κέντρο, η Σύμη έχει τη γραφικότητα της χώρας. Η Τήλος δεν είχε ποτέ συγκεκριμένο χαρακτήρα και το κακό είναι πως ισαπέχει από Ρόδο και Κω. Δεν είναι, δηλαδή, κοντά για να προσελκύσει κόσμο.
Ο Τάσος το κατάλαβε από την πρώτη στιγμή αυτό και θέλησε να προσδώσει έναν εναλλακτικό χαρακτήρα στον τόπο. Έτσι, προσπάθησε να πείσει τους κατοίκους να επενδύσουν στον οικολογικό τουρισμό. Βέβαια, αν έλεγες στα μέσα του ’90 στην Τήλο για οικολογικό τουρισμό, δεν θα καταλάβαινε κανείς τίποτα. Εκείνα τα χρόνια η τουριστική περίοδος του νησιού ήταν ένα 20ήμερο όλο κι όλο, που έρχονταν κυνηγοί από όλη την Ελλάδα και στην κυριολεξία ρήμαζαν τα πάντα. Ο Τάσος πίστευε πως αυτό πρέπει να σταματήσει και ότι τα οφέλη θα ήταν πολλαπλάσια αν επένδυαν στην οικολογία. Βέβαια, επικράτησε αναστάτωση στην αρχή, έγιναν συνελεύσεις, υπήρξαν αντιδράσεις καθώς ο κόσμος φοβόταν πως αν απαγορευτεί το κυνήγι θα καταστραφεί τουριστικά η Τήλος. Εν τέλει, τους έπεισε – είχε έναν μοναδικό τρόπο να σε κάνει να τον ακολουθείς.
«Σιγά-σιγά, με προσεκτικά βήματα και σεβόμενοι το φυσικό περιβάλλον, ήρθε και η ανάπτυξη. Από 150 κλίνες που είχε η Τήλος, φτάσαμε με σταθερά βήματα στις 1.700» – Σπύρος Αλιφέρης
»Θυμάμαι δε το πρώτο καλοκαίρι, παιδάκι ήμουν τότε, είχε γίνει πόλεμος στο λιμάνι – όλο το νησί στο πόδι για να μην ανοίξει η μπουκαπόρτα του πλοίου και βγουν οι κυνηγοί. Μέσα στο βαπόρι, πάλι χαλασμός, οι κυνηγοί με τις καραμπίνες πάλευαν να βγουν, χάος. Τελικά τα καταφέραμε. Αργότερα ήρθαν και κάποια σχέδια νόμου για καθολική απαγόρευση του κυνηγιού.
Ήταν μια δύσκολη απόφαση, αλλά -όπως αποδείχθηκε- σωτήρια για τον τόπο. Διότι έκτοτε η Τήλος απέκτησε χαρακτήρα, καθώς μετά την απαγόρευση του κυνηγιού, καταφέραμε και αποτυπώσαμε 70 χιλιόμετρα περιπατητικά μονοπάτια πάνω στα βουνά, δημιουργήσαμε οδηγούς, ενώ με τα χρόνια -λόγω της απαγόρευσης- αναπτύχθηκε ξανά το οικοσύστημα, με αποτέλεσμα το 2000 να μπει όλο το νησί στο δίκτυο Natura. Σήμερα μπορεί να συναντήσει κανείς στην Τήλο σπάνια είδη αετών, από τα τελευταία ζευγάρια στην Ευρώπη».
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του νησιού, όμως, περέμενε η προσβασιμότητα – για να φτάσεις στην Τήλο απαιτούνταν πολλές ώρες και μεγάλη ταλαιπωρία. Τι έκανε ο Τάσος Αλιφέρης; «Εξήγησε στους ντόπιους πως πρέπει να δημιουργήσουμε μια εταιρία λαϊκής βάσης με μεγαλομέτοχο όλο το νησί, ώστε να αγοραστεί ένα καράβι, πράγμα που έγινε.
Πήραμε ένα καταμαράν, τύπου χόβερκραφτ με μπαλόνια, που πήγαινε Ρόδο σε μια ώρα. Έτσι αρχίσαμε να δελεάζουμε μεγάλα τουριστικά πρακτορεία του εξωτερικού. Εκεί που η τουριστική σεζόν ήταν ένας μήνας με το ζόρι, άρχισε να έρχεται κόσμος στο νησί από τα τέλη Απριλίου έως τα μέσα Οκτωβρίου. Σιγά-σιγά, με προσεκτικά βήματα και σεβόμενοι το φυσικό περιβάλλον, ήρθε και η ανάπτυξη. Από 150 κλίνες που είχε η Τήλος, φτάσαμε με σταθερά βήματα στις 1.700».
«Κάποιος μου ‘πε πως όταν κάποια στιγμή χάλασε το πλοίο, ο πατέρας σου το έφτιαξε με δικά του λεφτά», παρεμβαίνω. Κουνά το κεφάλι καταφατικά. «Ναι, κοίτα, είχε πάρει ένα στεγαστικό δάνειο για να αγοράσει μια κατοικία στο νησί, καθώς έμενε μια ζωή στο σπιτάκι του ιατρείου. Εν τέλει, δεν αξιώθηκε ποτέ να πάρει σπίτι, καθώς όντως εκείνο το στεγαστικό δάνειο πήγε όλο για να διορθωθούν οι βλάβες του πλοίου. Για τον πατέρα μου ήταν σημαντικότερο να υλοποιήσει το όραμά του για την Τήλο.
Ήθελε να δει το νησί να προοδεύει, να μεγαλώνει. Δεν σταματούσε ποτέ να δουλεύει. Ξόδευε όλο τον ελεύθερο χρόνο του στα πιο απλά πράγματα. Πήγαινε κότες στις κορυφές για να ‘χουν να φάνε οι αετοί. Κάποια στιγμή, λόγω της ανάπτυξης στο νησί, κάποιοι κάτοικοι παράτησαν τα γαϊδούρια τους – πήγε και τα πήρε και τα περιποιούνταν ο ίδιος. Τα τάιζε, τα φρόντιζε, μαζί του και εγώ. «Κι αυτά κομμάτι του νησιού είναι, δεν μπορούμε να τα αφήσουμε έτσι», μου ‘λεγε. Επίσης, όταν αυξήθηκε ο τουρισμός δεν ήθελε να χαλάμε λεφτά σε διαφημίσεις, φυλλάδια και τέτοια πράγματα. Πίστευε πως η καλύτερη διαφήμιση είναι από στόμα σε στόμα. Προτιμούσε να βάλει καύσιμα στο πλοίο για ένα δρομολόγιο παραπάνω ή να φτιάξει το λεωφορείο, απ’ το να ξοδέψει χρήματα σε τέτοιου τύπου επικοινωνία».
Η Τήλος βρέθηκε για τα καλά στο επίκεντρο της εγχώριας ειδησεογραφίας το καλοκαίρι του 2008 – ήταν η εποχή που ο Τάσος Αλιφέρης προχωρά σε μια εξόχως προοδευτική κίνηση. Στη σύναψη πολιτικού γάμου μεταξύ δύο ομόφυλων ζευγαριών, εκμεταλλευόμενος την απουσία διευκρίνισης του φύλου των μελλονύμφων στον Αστικό Κώδικα για έναν πολιτικό γάμο. Μια κίνηση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης, Σωτήρη Χατζηγάκη, να χαρακτηρίζει τους γάμους ανυπόστατους, προβαίνοντας στην ακύρωσή τους, σε συνεργασία με τους εισαγγελείς Πλημμελειοδικών Ρόδου και Αρείου Πάγου. «Με πήρε αναστατωμένος τηλέφωνο το βράδυ», λέει σήμερα ο Σπύρος. «Είχε εκνευριστεί διότι υπήρχε μια τάση εκμετάλλευσης από κάποιους άλλους δήμους προς ομόφυλα ζευγάρια που ήθελαν συνάψουν πολιτικό γάμο. Τους έλεγαν «Nαι, ελάτε θα το κάνουμε», κι ενώ εκείνοι οργανώνονταν, στο τέλος έκαναν πίσω με θλιβερές δικαιολογίες. «Σπύρο, θα το κάνουμε εμείς εδώ, στο νησί. Είσαι μέσα;», με ρώτησε. Απάντησα ναι χωρίς καν να το σκεφτώ.
«Κάποιοι δεν του συγχώρεσαν ποτέ αυτήν την κίνηση. Έφτασαν στο σημείο να λένε πως τον καταράστηκε ο μητροπολίτης, για αυτό έπαθε καρκίνο στη γλώσσα»
Λίγες μέρες αργότερα το ανακοίνωσε και έγινε ο κακός χαμός. Είχε κλείσει το τηλέφωνό του για να μην τον παίρνουν και τον πιέζουν – ήταν αποφασισμένος να το κάνει. Θυμάμαι, πήρε κάποια στιγμή εμένα ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, κ. Γ. Σανιδάς, για να τον βρει. Του τον έδωσα και απειλούσε θεούς και δαίμονες, του ‘λεγε πως αυτό που κάνει είναι παράβαση καθήκοντος και θα τον παύσει από δήμαρχο, όμως ο πατέρας μου δεν λογάριαζε τίποτα. «Βρες μου έναν νόμο να το απαγορεύει και δεν θα το κάνω», του απαντούσε. Στο μεταξύ, τα δελτία ειδήσεων είχαν πάρει φωτιά, όλοι περίμεναν να δουν τι θα συμβεί. Δημοσιογράφοι έρχονταν όπως-όπως για να καλύψουν το γεγονός, με ελικόπτερα, πλοία.
Ο πατέρας μου, για να αποφύγει όλη αυτήν τη βαβούρα, αποφάσισε να υπογραφεί η διοικητική πράξη στις επτά η ώρα, όποτε μας έστειλε για καραούλι στις πόρτες του δημαρχείου από τις έξι. Ήρθαν τα δύο ζευγάρια -δυο άνδρες, δυο γυναίκες- κι εμείς οι υπόλοιποι ήμασταν μάρτυρες. Ήταν εξόχως συγκινητική στιγμή. Ο πατέρας μου, θυμάμαι, είπε λίγα λόγια, σαν άδειασμα ψυχής. «Απαιτούμε να είστε ευτυχισμένοι», ψέλλισε κάποια στιγμή. Βέβαια, κάποιοι δεν του συγχώρεσαν ποτέ αυτήν την κίνηση. Έφτασαν στο σημείο να λένε πως τον καταράστηκε ο μητροπολίτης, για αυτό έπαθε καρκίνο στη γλώσσα. Απίθανα πράγματα. Πολεμήθηκε έντονα σε όλη του τη ζωή, σε κάθε του βήμα. Ακόμα και από τον χώρο που προερχόταν, το ΠΑΣΟΚ».
Λίγο προτού ολοκληρώσουμε την κουβέντα με τον Σπύρο, περνά από το τραπέζι η νυν δήμαρχος της Τήλου, Μαρία Καμμά, μια ιδιαιτέρως δυναμική και δραστήρια γυναίκα. Ο Σπύρος, της λέει πως «έχουμε πιάσει κουβέντα για τον Τάσο». Στρέφεται προς την πλευρά μου και μου λέει: «Μέχρι να έρθει ο Τάσος στο νησί, αισθανόμασταν μειονεκτικά, σαν τα παιδιά ενός κατώτερου θεού, αποκομμένοι από τις εξελίξεις, ξεχασμένοι. Αυτός ο άνθρωπος μας έκανε να δούμε το νησί μέσα από τα δικά του μάτια, να το αγαπήσουμε ξανά, να διεκδικήσουμε καλύτερες μέρες. Η κληρονομιά του είναι ανεκτίμητη».
Ο Τάσος Αλιφέρης απεβίωσε στις 5 Μαρτίου του 2012, σε ηλικία 61 ετών. Έζησε με αξιοπρέπεια σε μια εποχή ανοικονόμητων υποσχέσεων, πολιτικού κυνισμού, τηλεοπτικής φλυαρίας. Κοστουμαρισμένων τενεκέδων που λαφυραγωγούν αναιδώς τη δημόσια ζωή. Εκείνος επέλεξε να απομονωθεί στο νησί του και να κυνηγήσει μια ουτοπία. Έχασε, κέρδισε; Το μέλλον θα το δείξει. Το σίγουρο είναι πως ανήκε σε εκείνους τους πολιτικούς άνδρες που δεν ενδιαφέρονται για τις επόμενες εκλογές, αλλά για τις επόμενες γενιές.