Ηταν 24 Αυγούστου 2007 όταν η Πελοπόννησος και όλη η Ελλάδα ανησυχούσε στο άκουσμα ότι ξέσπασε πυρκαγιά στην δασική περιοχή της Ζαχάρως Ηλείας, ωστόσο, κανένας δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί την τραγωδία που θα ακολουθούσε τις επόμενες ημέρες με σκληρό απολογισμό 49 νεκρούς, χιλιάδες στρέμματα δασικής έκστασης καμμένα και πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
Το μέτωπο της πυρκαγιάς ξέφυγε πολύ γρήγορα από τον έλεγχο της πυροσβεστικής και σύντομα η λαίλαπα κατέκαψε τεράστια δασική έκταση σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του νομού Ηλείας παρασύροντας στο θάνατο δεκάδες ανθρώπους, διαλύοντας περιουσίες και καταστρέφοντας μερικά από τα πιο όμορφα και αρχαία δάση της χώρας.
Τα χωριά Γεράκι Αμαλιάδας, Κρέστενα, Γρύλλος, Ολυμπία, Καϊάφα, Νεοχώρι, Βρεστό, Καλλιθέα, Σάμικο, Πλατιάνα, ο Δήμος Ζαχάρως, η Ανδρίτσαινα, η Κλινδία, το Μουζάκι, το Φανάρι και πλειάδα μικρότερων οικισμών επλήγησαν σφόδρα, ωστόσο, το μεγαλύτερο τίμημα πλήρωσε το χωριό Αρτέμιδα.
Εκεί, στις 24 Αυγούστου ο κλειστός από τις φλόγες και τις καταστροφές δρόμος εγκλωβίζει περίπου 25 ανθρώπους πεζούς ή με τα οχήματά τους και τους παρασέρνει σε έναν τραγικό θάνατο χαράσσοντας μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ελληνική ιστορία. Επικρατεί το απόλυτο χάος, άνθρωποι τρέχουν απεγνωσμένα για να γλιτώσουν από τις φλόγες, ωστόσο, οι προσπάθειές τους αποδεικνύονται μάταιες.
Επιπλέον, η φωτιά έφτασε μέχρι τον χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τον αρχαιολογικό θησαυρό της περιοχής. Μετά την καταστροφή των παροχών ηλεκτρισμού προς τις αντλίες νερού του πυροσβεστικού συστήματος του χώρου, η φωτιά κατέκαψε το περιβάλλον δάσος και απετράπη μόνο όταν συγκεντρώθηκε στον χώρο μεγάλη πυροσβεστική δύναμη.
Στην επιχείρηση αυτή στην αρχαία Ολυμπία, έλαβαν μέρος 6 πυροσβεστικά αεροσκάφη και 4 ελικόπτερα, όπως επίσης και ειδικό ερπυστριοφόρο όχημα. Η επέμβαση της πυροσβεστικής δεν πρόλαβε να αποτρέψει όμως καταστροφές στον Κρόνιο Λόφο.
Ολοι παρόντες στο μνημόσυνο
Οπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος συγγενείς, φίλοι και απλοί πολίτες που βίωσαν από κοντά την μεγάλη καταστροφή συγκεντρώθηκαν στον τόπο της τραγωδίας για το ετήσιο μνημόσυνο και για να αφήσουν ένα λουλούδι, να θυμηθούν ξανά τους αγαπημένους τους και να προσπαθήσουν για ακόμη μια φορά να καταλάβουν πως ακριβώς συνέβησαν όλα αυτά.
Δεν είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς του 25 ανθρώπους που άφησαν την τελευταία τους πνοή, όπως, την άτυχη Αθανασία Παρασκευοπούλου που βρήκε φρικτό θάνατο αγκαλιά με τα τρία της αγγελούδια.
Ο εκλογικός πυρετός που ακολούθησε συνετέλεσε ώστε ένα κομμάτι της καταστροφής να χαθεί στη λήθη, ενώ από τότε έχουν συμβεί πολλά στη χώρα και παρά το τεράστιο κύμα αλληλεγγύης προς τους παθόντες από όλον τον κόσμο η περιοχή δεν μπορεί να επιστρέψει στην κανονικότητά της.
Κουβέντες και ψίθυροι υπάρχουν αρκετοί, καταδικάστηκαν και ορισμένοι ως υπαίτιοι της καταστροφής, δόθηκαν ορισμένα χρήματα για την αποκατάσταση ζημιών, ωστόσο, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι κάτι λείπει, πέρα από τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Οτι η Πολιτεία δεν στάθηκε για ακόμη μια φορά στο ύψος των περιστάσεων, αλλά αυτό είναι μια διαφορετική και πολύ μεγάλη κουβέντα.
Χαρακτηριστικό της ανείπωτης τραγωδίας είναι το χρονικό της καταστροφής όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» εκείνη την περίοδο.
«Τι συνέβη στην Αρτέμιδα Ηλείας την Παρασκευή 24 Αυγούστου;
Πώς αναψηλαφείται μια ιστορία που ειπώθηκε από εκατοντάδες στόματα και διαδόθηκε κατά κόρον από δεκάδες τηλεοπτικά κανάλια;
Πρωταγωνιστές της μεγαλύτερης τραγωδίας απ’ όλες τις πυρκαγιές στην ιστορία της χώρας μας, αφηγούμενοι αυτή τη «σκάρτη μέρα», όπως τη βάφτισαν για να τη θυμούνται, ξετύλιξαν τον «μίτο» βιώνοντάς την για μια φορά ακόμη.
12.30. Ο αντιδήμαρχος Ζαχάρως Σπύρος Μπηλιώνης βρίσκεται στο Δημαρχείο του. Βλέπει καπνό να έρχεται από τη χαράδρα έξω από τη Ζαχάρω.
12.45. Ο αντιδήμαρχος Ζαχάρως Σπύρος Μπηλιώνης τηλεφωνεί στο Πυροσβεστικό Σώμα Κρέστενας. Τον καθησυχάζουν κάπως. «Η φωτιά είναι στον Ταΰγετο». Αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να βλέπει τη φωτιά από τόσο μεγάλη απόσταση.
13.25. Φυσάει Νοτιάς, «Λίβας Καυτός». Οχτώ μποφόρ. Η ηλικιωμένη κυρία στο Παλαιοχώρι Ηλείας, ρίχνει το καυτό λάδι απ’ το τηγάνι στον κήπο της και ξαναμπαίνει στο σπίτι.
13.30. Ο αντιδήμαρχος ξανατηλεφωνεί στην Πυροσβεστική Κρέστενας. «Η φωτιά είναι στον Ταΰγετο, αντιδήμαρχε…».
13.45. Στο τρίτο τηλεφώνημά του στο Πυροσβεστικό Σώμα, «η φωτιά εντοπίζεται στην Καρύταινα».
14.00. Ο αντιδήμαρχος τηλεφωνεί στον Δήμαρχο Ζαχάρως Πανταζή Χρονόπουλο. «Βλέπω καπνό, πάμε να δούμε γιατί ανησυχώ, θα καούμε όλοι». Τηλεφωνεί στο Παλαιοχώρι. «Η φωτιά είναι εδώ!» κραυγάζει τώρα μια φωνή.
14.05. Ο Σπύρος Μπηλιώνης επιβιβάζεται στο τζιπ του Δημαρχείου και ξεκινάει με κατεύθυνση για Μάκιστο. Ειδοποιεί τον αδερφό του. Ξεκινά κι αυτός προς Μάκιστο, προλαβαίνει και ενημερώνει τον πρόεδρο Χρυσοχωρίου.
14.15. Το τζιπ κατευθύνεται προς Αρτέμιδα. Ο καπνός πυκνώνει. Δεκάδες αυτοκίνητα από την Αρτέμιδα και τη Μάκιστο βρίσκονται στην κάθοδο προς Ζαχάρω.
14.20. Το Πυροσβεστικό Σώμα Πύργου λαμβάνει τηλεφώνημα από το Παλαιοχώρι για φωτιά σε εξέλιξη. Τρία Πυροσβεστικά αναχωρούν για το Παλαιοχώρι.
14.30. Η φωτιά φτάνει στη Μάκιστο, χωριό τριακοσίων ανθρώπων. Ο πρόεδρος Μακίστου, Νίκος Πόθος ακούει φωνές που λένε «φωτιά απέναντι στο Παλαιοχώρι». Σε λίγο η φωτιά φθάνει στην πλατεία του χωριού και στην αυλή του. Η γυναίκα του και τα παιδιά του φεύγουν με το αυτοκίνητο. Εκείνος μένει πίσω με την προσδοκία να σβήσει τη φωτιά αν πλησιάσει στο σπίτι. Ακολουθεί μια αδυσώπητη μοίρα.
14.35. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος γευματίζει με τη οικογένειά του, τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά τους στο σπίτι της μητέρας του στην Αρτέμιδα. Το σπίτι του είναι κοντά στην είσοδο του χωριού. Εχουν έρθει για το Σαββατοκύριακο. Μαζί τους είναι και ο αλβανικής καταγωγής εργάτης, Σπύρος Κιόσια. Βλέπουν καπνό.
14.40. Τρία Πυροσβεστικά Οχήματα αναχωρούν από την Κρέστενα για την περιοχή που φλέγεται. Τα δύο, σπεύδουν προς Αρτέμιδα και Παλαιοχώρι και το τρίτο παραμένει στον δρόμο ανάμεσα στην Σμέρνα και την Αρτέμιδα μήπως σβήσει τη φωτιά που πλησιάζει με μανία από τις πλαγιές.
14.45. Ο Σπύρος Κιόσια στην Αρτέμιδα βλέπει τα πρώτα πυροσβεστικά αεροπλάνα στον αέρα. Η Εκκλησία του χωριού τυλιγμένη στις φλόγες.
14.50. Το τζιπ του αντιδημάρχου φθάνει στο σημείο που βρίσκεται το πυροσβεστικό στον δρόμο ανάμεσα στη Σμέρνα και την Αρτέμιδα. Εχει δύο αυτοκίνητα πίσω του και αρκετά άλλα μπροστά του. Ο δρόμος είναι μπλοκαρισμένος. Σταθμεύει το αυτοκίνητο δίπλα στο πυροσβεστικό. Δύο πυροσβέστες να προσπαθούν να ανοίξουν τις μάνικες. Εν τω μεταξύ καταφθάνουν ο δήμαρχος Πανταζής Χρονόπουλος με τον αντιδήμαρχο Αντώνη Κρέσπη. Οι φλόγες κατεβαίνουν με πρωτοφανή ταχύτητα από τις πλαγιές. Ακούγονται παντού εκρήξεις. Οι «πεύκες» καίγονται στις κορυφές. Ο αδερφός του έντρομος κάνει αναστροφή και κατηφορίζει για Ζαχάρω.
15.00. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος λέει στη σύζυγό του Αθανασία να πάρει τα παιδιά και τη μητέρα του και να φύγουν για τη Ζαχάρω. Ζητάει από τον Σπύρο να τους ακολουθήσει με το μηχανάκι μέχρι τη Ζαχάρω για να βεβαιωθεί ότι είναι καλά. Μια γειτόνισσα με τα δυο της εγγόνια τους παρακαλεί να τους πάρουν μαζί τους. Στριμώχνονται επτά άτομα στο αυτοκίνητο. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος μένει πίσω για να προστατεύσει το σπίτι του.
15.05. Πυροσβεστικό όχημα παλεύει να σβήσει τη φωτιά στον Μάκιστο. Οι κάτοικοι είναι συγκεντρωμένοι στην πλατεία. Καίγονται σπίτια. Περιπολικό ειδοποιεί τους κατοίκους να εκκενώσουν το χωριό. Ο πρόεδρος Νίκος Πόθος τρέχει να σωθεί. Πορεύεται προς τη Ζαχάρω. Στο δρόμο τον προλαβαίνει η φωτιά. Δίπλα του καίγονται δυο συγχωριανοί του με τα ζώα τους. Συνεχίζει να τρέχει.
15.10. Το αυτοκίνητο της Αθανασίας Παρασκευοπούλου φθάνει είκοσι μέτρα από το σημείο που βρίσκεται το πυροσβεστικό. Αδιέξοδο. Ο δρόμος κλειστός. Ούτε προς τα πάνω υπάρχει διαφυγή. Τα αυτοκίνητα κορνάρουν. Επικρατεί χάος.
15.10. Ο κοινοτάρχης της Αρτέμιδας Γιώργος Κόσσυφας βλέπει τη φωτιά. Πυροσβεστικό φτάνει στο χωριό. Περιπολικό λέει στους ανθρώπους του χωριού να φύγουν και αναχωρεί. Οι κάτοικοι μαζεύονται στην πλατεία.
15.20-15.30. Καυτός αέρας χτυπάει με ορμή τα σταθμευμένα αυτοκίνητα. Ο Σπύρος Κιόσια αφήνει το μηχανάκι και πεζός κατευθύνεται προς τους πυροσβέστες. Είναι άσπροι σαν το πανί και παγωμένοι. Βουτάει τη γιαγιά με τα παιδιά και τους λέει να τρέξουν προς την πλαγιά. Η φωτιά έρχεται από παντού. Ακούγονται δυνατές εκρήξεις. Τα παιδιά ουρλιάζουν. Η φωτιά έρχεται από όλες τις κατευθύνσεις.
Το αυτοκίνητο του δημάρχου Πανταζή Χρονόπουλου παίρνει φωτιά. Δήμαρχος και αντιδήμαρχος βγαίνουν από το αυτοκίνητο και αρχίζουν να τρέχουν. Ο αντιδήμαρχος Σπύρος Μπηλιώνης δεν μπορεί να αναπνεύσει. Πυκνός καπνός σκοτεινιάζει τα πάντα. Παρόλα αυτά διακρίνει τον δήμαρχο που τρέχει. Ο δήμαρχος μπαίνει στο τζιπ. Ο αντιδήμαρχος Κρέσπης φεύγει πεζός προς την πλαγιά.
Το τζιπ με τον δήμαρχο κατευθύνεται προς την πλαγιά με σκοπό να ξαναβρεί στην άσφαλτο από την άλλη πλευρά του λόφου. Διασχίζει τη φωτιά. Δήμαρχος και αντιδήμαρχος προσεύχονται στον Αγιο Σπυρίδωνα. Ο αντιδήμαρχος Μπηλιώνης είναι σίγουρος ότι για να σωθεί κανείς, πρέπει να πάει κόντρα στην φωτιά. «Και αν ανατιναχτεί το ντεπόζιτο;» σκέφτεται. Τα καταφέρνουν. Οδηγούν πάνω σε καμένη γη. Τα λάστιχα του τζιπ έχουν σχεδόν λιώσει. Παίρνουν τον δρόμο για τη Μάκιστο.
Ο αντιδήμαρχος Αντώνης Κρέσπης τρέχει να σωθεί με πορεία προς τα χωράφια. Στον λόφο συναντάει τον Σπύρο Κιόσια. Είναι μαζί τους και ένας τρίτος άνδρας. Σκάβουν με τα χέρια τους το χώμα. Ο Σπύρος πετάει το κινητό του τηλέφωνο για να μην «ανατιναχτεί». Ο αντιδήμαρχος κρατάει το κινητό του στην τσέπη του. Ο τρίτος άνδρας καίγεται δίπλα τους. Σκεπάζουν τα πρόσωπα τους με χώμα. Η λάβα περνάει από πάνω τους. Ολα τα καλά και τα κακά που έκανε σε αυτή την ζωή περνούν μπροστά από τα μάτια του Σπύρου. Δευτερόλεπτα. Περνάει από πάνω τους και ίσα που τους χαϊδεύει. Ολα καίγονται γύρω. Δεκατέσσερις άνθρωποι απανθρακώνονται.
15.30. Το αυτοκίνητο του δημάρχου ανάμεσα στην Αρτέμιδα και τον Μάκιστο συναντάει τον πρόεδρο του Μάκιστου Νίκο Πόθο. Εχει εμφανή εγκαύματα. Επιβιβάζεται στο αυτοκίνητο και κάνουν αναστροφή προς Αρτέμιδα. Εκεί βρίσκουν και άλλους καμένους. Μαζεύονται στην εκκλησία. Ο δήμαρχος δίνει λάδι σε όλους και αλείφονται στο σώμα τους. Καταβρέχουν με νερό και το προαύλιο. Προσεύχονται και περιμένουν.
16.00 Ο κοινοτάρχης Αρτέμιδας λαμβάνει τηλεφώνημα από τον αδερφό του Θανάση Κόσσυφα, πρώην αστυνομικό. Eίναι στο χωράφι με τις ελιές. Του λέει ότι καίγεται και τον αποχαιρετάει. Το πτώμα του θα μαζέψει ο ίδιος λίγο μετά.
16.30. Φθάνει στην Αρτέμιδα ο διοικητής του Πυροσβεστικού Σώματος Πύργου μαζί και ο Δασάρχης. Φεύγουν όλοι για Ζαχάρω μέσα από τα χωράφια.
17.00. Φορτωτής περνάει και ανοίγει τον δρόμο. Ρίχνει το πυροσβεστικό όχημα στο πλάι του δρόμου.
18.30. Ο Σπύρος Κιόσια και ο αντιδήμαρχος Αντώνης Κρέσπης είναι ακόμη ξαπλωμένοι στο χώμα. Είναι καμένοι αλλά ζωντανοί. Ο αντιδήμαρχος τηλεφωνεί στην κόρη του. Ο Σπύρος νυστάζει αλλά δεν κοιμάται. Σηκώνονται. Περπατούν. Τους παίρνει το ΕΚΑΒ.
18.40-22.00. Τηλεοπτικό συνεργείο φθάνει στο σημείο της τραγωδίας. Παντού πτώματα. Τραβάει τα πρώτα πλάνα. Αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνουν τον δρόμο για την Αρτέμιδα. Συγγενείς ψάχνουν για τους δικούς τους. Τα πτώματα δεν έχουν μετακινηθεί.
22.00. Φθάνει περιπολικό στο σημείο της τραγωδίας, επικοινωνεί με το τμήμα στην Ζαχάρω. Ζητάει κλιμάκιο για να μαζέψει τα πτώματα.
00.30. Κλιμάκιο της αστυνομίας φθάνει στο σημείο της τραγωδίας μαζί με έξι ασθενοφόρα. Ανθρωποι με φακούς μετρούν τους νεκρούς και μαζεύουν τα πτώματα. Είναι μαύρη νύχτα».
https://www.youtube.com/watch