Τα λάθη που κάνουμε καθημερινά στο γραπτό και τον προφορικό λόγο είναι αμέτρητα. Η ελληνική γλώσσα είναι από τις δυσκολότερες. Μια έκφραση που χρησιμοποιούμε κι εμείς αντικαθιστώντας τα greek/ελληνικά βέβαια με τα… κινέζικα όταν δεν καταλαβαίνουμε κάτι.
Μερικά λοιπόν μόνο από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε καθημερινά όταν μιλάμε και όταν γράφουμε είναι τα παρακάτω.
- Ποιος, ποιες, ποιοι, ποιους κτλ. δεν τονίζονται! Είναι μονοσύλλαβα.
- Είναι τριάμισι λεπτά και όχι τρεισήμισι λεπτά. Από τα τρία λεπτά και όχι τρεις λεπτά.
- Είναι τεσσερισήμισι ώρες και όχι τεσσεράμισι ώρες. Από τις τέσσερις ώρες κι όχι τέσσερα ώρες.
- Ραντεβού στη μία και όχι ραντεβού στις μία.
- Χάρη σε και εξαιτίας. Το πρώτο έχει θετική σημασία, το δεύτερο αρνητική. Θα πούμε λοιπόν, χάρη σε σένα είμαι καλά και όχι εξαιτίας σου είμαι καλά.
- Το επίθετο πολύς-πολλή-πολύ συνοδεύει ουσιαστικά, ενώ το επίρρημα πολύ συνοδεύει ρήματα, επιρρήματα ή επίθετα. Άρα το σωστό είναι με πολλή αγάπηκι όχι με πολύ αγάπη. Έχει πολλή τύχη και όχι πολύ τύχη.
- Το πού και το πώς είναι επιρρήματα που ρωτάνε. Και θέλουνε τόνο, ακόμα και σε πλάγια ερώτηση.
- Το «που» είναι αντωνυμία, για ευκολία μπορεί να αντικατασταθεί με τη φράση «το οποίο» και το «πως» είναι σύνδεσμος και μπορεί να αντικατασταθεί με το «ότι». Αυτά που δεν ρωτάνε δεν θέλουν τόνο.
- Οι παράμετροι αυτές κι όχι οι παράμετροι αυτοί, όπως και οι ψήφοι αυτές, οι μέθοδοι αυτές.
- Το σωστό είναι ανενημέρωτος και όχι ανημέρωτος.
- Κοινότοπος και όχι κοινότυπος.
- Μεγεθύνω, μεγέθυνση και όχι μεγενθύνω, μεγένθυση
- Απαθανατίζω και όχι αποθανατίζω.
- Οκτώβριος και όχι Οκτώμβριος.
- Οι εποχές γράφονται με μικρό ενώ οι μήνες με κεφαλαίο.
- Υποθάλπω, περιθάλπω και όχι υποθάλπτω, περιθάλπτω.
- Ακατονόμαστος και όχι ακατανόμαστος.
- Αθυρόστομος και όχι ανθηρόστομος.
- Το τελικό «ν» στα άρθρα τον, την και τα μόρια δεν, μην, διατηρούν το ν μόνο όταν όταν ακολουθεί λέξη που αρχίζει από φωνήεν, από στιγμιαίο σύμφωνο κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ και από τα διπλά ξ, ψ.
- Οι μετοχές σε -ντας γράφονται με -ω όταν αυτό τονίζεται και με -ο όταν δεν τονίζεται. Παραδείγματος χάριν κάνοντας, τραβώντας.
- Το σωστό είναι ο επικεφαλής, του επικεφαλής, τον επικεφαλής κλπ. Δεν κλίνεται.
- Όσο για το κατ’αρχήν και το κατ’αρχάς που δυσκολεύει πολύ κόσμο, κατ’ αρχάς σημαίνει στην αρχή, αρχικά, πρώτα. Έχει δηλαδή χρονική σημασία. Κατ’ αρχήν σημαίνει κατά κανόνα, κατά νόμο.
- Και τέλος ακούμε και διαβάζουμε στα πλαίσια του…, το οποίο μάλιστα κοντεύει να καθιερωθεί, αντί για το σωστό που είναι στο πλαίσιο του…
Ο κατάλογος είναι φυσικά πολύ μακρύς αλλά μην ξεχνάμε ότι η γλώσσα μας είναι υπέροχη. Η γλώσσα του Ομήρου, του Αριστοτέλη, του Σολωμού, του Ελύτη και εκατοντάδων άλλων σημαντικών ανθρώπων στους αιώνες, η οποία αντικατοπτρίζει τη συνέχεια και τη δύναμη του Ελληνισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα.