Της Αγγελικής Κουγιάννου
Φτάνοντας στη Λεωφόρο Δημοκρατίας στο Ίλιον, στον αριθμό 65, βρίσκει κανείς τη μεγάλη σιδερένια καγκελόπορτα ανοιχτή. Μπροστά του ανοίγεται μια μεγάλη έκταση με μεγάλα πέτρινα κτίρια. Κεντρικά βρίσκεται το κτίριο με τα γραφείο και στα δεξιά τα σπιτάκια με τα παιδιά σε αναμονή.
Σήμερα στο Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα» φιλοξενούνται 86 παιδιά, από 45 ημερών μέχρι 5 ετών. Το επισκέφθηκα ένα μεσημέρι, στο πλαίσιο της έρευνας της HuffPost Greece για τις υιοθεσίες στην Ελλάδα. Με συνοδεύει στην ξενάγηση η κοινωνική λειτουργός, κ. Βασιλική Μπαρούχου. Εργάζεται στο Μητέρα από το 1986. Τα κτίρια, αν και παλιά, είναι προσεγμένα. «Παλαιότερα που είχαμε περισσότερο προσωπικό ήταν πιο προσεγμένο. Να βλέπατε τους κήπους μας», μου λέει. «Τώρα, όποιος φεύγει δεν αντικαθίσταται».
Η πρώτη στάση είναι στην παιδική στέγη. Είναι ο παιδικός σταθμός του ιδρύματος όπου απασχολούνται τα μεγαλύτερα παιδιά. Όταν λέμε μεγαλύτερα, εννοούμε από 2 ετών και πάνω. Στο σύνολό τους είναι περί τα 30 παιδιά. Υπάρχουν και κάποια που πηγαίνουν παιδικό σταθμό έξω. «Αυτό γίνεται όπου χρειάζεται για λόγους κοινωνικοποίησης».
Κατόπιν, μεταφερόμαστε στο τμήμα βρεφών. Εκεί βρίσκονται 8 μωράκια σήμερα. Τα οποία φροντίζει μια εργαζόμενη στη βάρδια.
Η Αγάπη είναι 11 μηνών. Όση ώρα είμαστε εκεί, με κοιτά στα μάτια. Τα μάτια της (μόνο τα μάτια της) χαμογελούν και μου φαίνεται ότι το βλέμμα της κρύβει μια προσμονή. «Όταν έρχονται καινούργιοι άνθρωποι τα περισσότερα παιδιά φαντάζονται ότι έχουν έρθει γι’ αυτά», μου λέει η κ. Μπαρούχου
Πρέπει να κάνουμε ησυχία γιατί τα περισσότερα κοιμούνται. Όχι όλα όμως.
Ένα αγοράκι παίζει ήσυχα με τα παιχνίδια που έχει στην κούνια του. Κάποια όταν αντιληφθούν την παρουσία μας αρχίζουν να κλαίνε. «Όπως όλα τα παιδιά, έχουν και αυτά αυτόν τον τρόπο να αναζητήσουν το χάδι», μου εξηγεί η κ. Μπαρούχου. Το κάθε μωράκι έχει τον δικό του χώρο.
Σε άλλο κτίριο βρίσκονται τα λεγόμενα «περίπτερα». Το κάθε περίπτερο έχει ένα όνομα δωρητή. Μεταξύ τους τα λένε και το κίτρινο ή το ροζ δωμάτιο, ανάλογα το χρώμα τους. Συνολικά στο Μητέρα υπάρχουν 6 τέτοια δωμάτια που ουσιαστικά είναι μεγάλοι χώροι με κρεβατάκια και παιχνίδια στη μέση. Εκεί βρίσκονται τα μεγαλύτερα παιδάκια. Από 4 περίπου μηνών μέχρι 4 ετών. Εκεί γίνεται και η προσαρμογή με τους γονείς. Οι υποψήφιοι γονείς, αφού έχουν περάσει όλη τη διαδικασία της αξιολόγησης και της αναμονής, γνωρίζονται με το παιδί που έχει επιλεγεί να τους δοθεί. Περνούν χρόνο με το παιδί και αποφασίζουν αν θα προχωρήσουν. Αν πουν όχι, παραμένουν στη λίστα για τα επόμενα παιδιά που θα είναι διαθέσιμα, μου εξηγεί η κ. Μπαρούχου.
Την ώρα που πηγαίνω έχει βάρδια η Βαρβάρα. Είναι βρεφοκόμος, αλλά ουσιαστικά είναι η «προσωρινή μαμά» για τα παιδιά αυτά. Εκτός από την καθημερινή τους φροντίδα, είναι και εκείνη που θα βοηθήσει το παιδί να έρθει κοντά με τους υποψήφιους γονείς.
«Αν κάποιο παιδί μείνει καιρό εδώ, πόσο δύσκολος είναι ο αποχαιρετισμός;» ρωτάω σχεδόν αυθόρμητα την «προσωρινή μαμά». «Είναι δύσκολος» μου απαντάει. «Αλλά ξέρουμε εκ των προτέρων ότι αυτό είναι για το καλό του παιδιού».
Ο χρόνος που μένει ένα παιδάκι στο ίδρυμα ποικίλει. Τα παιδιά που μένουν λιγότερο είναι εκείνα που ο γονιός συνεργάζεται και φεύγει με συναίνεση, μου είχε πει η κ. Σοφία Κωνσταντέλλια, Πρόεδρος Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής. Αυτά μπορεί να φύγουν και στους 5 μήνες. «Είχαμε όμως και ένα παιδί που έμεινε εδώ 7 χρόνια», μου λέει η κ. Μπαρούχου. Ήταν ένα αγοράκι που λόγω μιας δυσμορφίας που είχε στο μάτι του, απορριπτόταν συνέχεια από τους υποψήφιους γονείς. Παρά την ηλικία του, δεν μεταφέρθηκε σε μια από τις παιδοπόλεις που πάνε τα μεγαλύτερα παιδιά. «Δεν θέλαμε να το αφήσουμε να φύγει. Θέλαμε οπωσδήποτε να του βρούμε οικογένεια». Και τελικά βρέθηκε μια υπέροχη οικογένεια και τώρα ο μικρός είναι μαζί τους.
Αυτή τη στιγμή στο Μητέρα γίνονται 2 προσαρμογές. Που σημαίνει ότι εάν όλα πάνε καλά, 2 παιδάκια θα αποκτήσουν άμεσα μια νέα οικογένεια. Ο χρόνος που θα συμβεί αυτό για τα υπόλοιπα, παραμένει άγνωστος
Ούτε στο κίτρινο δωμάτιο κοιμούνται όλα τα παιδιά. Μα γιατί κανένα παιδί δεν συμπαθεί τον μεσημεριανό ύπνο;
Σε μια από τις κούνιες είναι ξύπνια η Αγάπη. «Τα ονόματα τους τα έχουμε δώσει εμείς. Τα περισσότερα παιδιά είναι αβάπτιστα» μου εξηγεί η Βαρβάρα.
Η Αγάπη είναι 11 μηνών. Κάθεται στα γόνατα και όση ώρα είμαστε εκεί, με κοιτά στα μάτια. Τα μάτια της (μόνο τα μάτια της) χαμογελούν και μου φαίνεται ότι το βλέμμα της κρύβει μια προσμονή. Όταν απομακρυνόμαστε πάει να κλάψει. Αλλά το κρατάει τελικά. «Όταν έρχονται καινούργιοι άνθρωποι τα περισσότερα παιδιά φαντάζονται ότι έχουν έρθει γι’ αυτά», μου εξηγεί η κ. Μπαρούχου, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά αυτό που σκεφτόμουν και εγώ στην προσπάθειά μου να αποκρυπτογραφήσω το βλέμμα της.
Πιο κάτω είναι η προσομοίωση σπιτιού: ένας χώρος ειδικά διαμορφωμένος έτσι ώστε να θυμίζει κανονικό σπίτι, ο οποίος χρησιμοποιείται επίσης για τις προσαρμογές. Αυτή τη στιγμή στο Μητέρα γίνονται 2 προσαρμογές. Που σημαίνει ότι εάν όλα πάνε καλά, 2 παιδάκια θα αποκτήσουν άμεσα μια νέα οικογένεια. Ο χρόνος που θα συμβεί αυτό για τα υπόλοιπα, παραμένει άγνωστος…