Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, η οποία έφυγε από τη ζωή χθες, Δευτέρα, σε ηλικία 80 ετών, έχοντας προσφορά δεκαετιών στο κοινωνικό σύνολο.
Διαβάστε τη συνέντευξη
-Εχετε αφιερώσει τη ζωή σας στα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο και στον συνάνθρωπο που βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. Η ανθρωπιστική σας προσφορά επιβραβεύτηκε από τον ΟΗΕ με την απονομή του βραβείου «Νέλσον Μαντέλα 2020». Τι σημαίνει για σας;
Η βράβευση από τα Ηνωμένα Έθνη αποτελεί μεγάλη τιμή. Μια τιμή που δεν είχα φανταστεί ποτέ στη ζωή μου.
Όταν αρχικά επικοινώνησαν μαζί μου από το Υπουργείο Εξωτερικών και με ενημέρωσαν πως είμαι υποψήφια για το βραβείο ζητώντας κάποια στοιχεία για τη δράση μου, τα έδωσα αλλά δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ την εξέλιξη. Οι υποψήφιοι ήταν κορυφαίες προσωπικότητες με αξιοθαύμαστο έργο από 193 χώρες. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά τη στιγμή που έλαβα το τηλεφώνημα από τα γραφεία του ΟΗΕ που με ενημέρωναν πως πήρα το βραβείο. Τη στιγμή αυτή την μοιράστηκα με την οικογένεια μου καθώς τίποτα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την ολόθερμη υποστήριξη τους, του συζύγου μου Βαρδή, των παιδιών και των εγγονιών μας.
Δάκρυσα με δάκρυα χαράς και συγκίνησης. Πέρασαν αστραπιαία από μπροστά μου στιγμές από τα 30 χρόνια αδιάκοπης δουλειάς, κούρασης, αγωνίας, δύσκολες και όμορφες στιγμές ενός μεγάλου αγώνα με πολλές μάχες σε διαφορετικά πεδία, όπου αφιέρωσα τη ζωή μου. Ένοιωσα δικαίωση. Δικαίωση για τους Έλληνες που εδώ και 30 χρόνια στέκονται στο πλευρό μου. Δικαίωση για τα ιδανικά στα οποία πιστεύω και τα οποία ακολούθησα στη ζωή μου, έχοντας επιρροές από την οικογένειά μου, από την κλασική παιδεία και από μεγάλες φυσιογνωμίες όπως ο Νέλσον Μαντέλα.
– Ο πρωθυπουργός και η πρώτη κυρία σας συνεχάρησαν. Ο ΥΠΕΞ έκανε ειδική τελετή προς τιμήν σας, ενώ η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα σας απονείμει τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Ευποιίας.
Είναι μεγάλη τιμή και τους ευχαριστώ θερμά. Για εμένα τα βραβεία δεν υπήρξαν ποτέ αυτοσκοπός. Το μόνο που θέλω είναι να προσφέρω στην πατρίδα μου. Κρατώ μέσα στην καρδιά μου τα συγκινητικά λόγια του πρωθυπουργού και τα λόγια του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ που μας είπε πως είμαστε «συνεχιστές του έργου του Μαντέλα», μια τεράστια τιμή αλλά και μια μεγάλη ευθύνη.
-Μετά την απονομή του βραβείου «Νέλσον Μαντέλα 2020» δηλώσατε ότι η αναγνώριση δεν ανήκει σε σας αλλά στη χώρα μας. Ποιο είναι το κίνητρό σας για την καθημερινή προσφορά στο κοινωνικό σύνολο;
Κύριε Πολλάτο δεν νομίζω πως υπάρχει ένα κίνητρο. Έτσι μεγάλωσα. Θεωρώ αυτονόητη την προσφορά στον συνάνθρωπο και αυτό το οφείλω στην μητέρα μου. Η καταγωγή μου είναι από την Ερμιόνη, το πατρικό σπίτι μου βρίσκεται στο κέντρο αυτής της όμορφης πόλης . Ξέρετε ποια είναι η πιο έντονη ανάμνησή μου;
Τα βράδια έβλεπα την μητέρα μου να ανοίγει αθόρυβα την πόρτα και κρατώντας ένα καλάθι γεμάτο τρόφιμα να πηγαίνει σε σπίτια ανθρώπων που είχαν ανάγκη. Το έκανε πάντοτε βράδυ γιατί δεν ήθελε να φέρει κανέναν σε δύσκολη θέση. Από εκεί πήρα τα πρώτα μαθήματα αλληλεγγύης και προσφοράς.
Θεωρώ αυτονόητο να μοιράζεσαι με τους συνανθρώπους σου τις ευλογίες που σου έχει χαρίσει ο Θεός, να επιστρέφεις από τα δώρα της ζωής. Και είναι μεγάλο δώρο να παίρνεις, αλλά ακόμα μεγαλύτερο να προσφέρεις.
Άλλωστε αυτές τις αρχές μου δίδαξε ο σύζυγός μου, Βαρδής, που είμαστε από μικροί μαζί. Ο ίδιος βάζει πάνω από όλα την προσφορά στην πατρίδα και στην κοινωνία. Για ολόκληρη την οικογένειά μας η προσφορά αποτελεί τρόπο ζωής.
Ομιλία στην UNESCO για τον Νέλσον Μαντέλα
-Πώς αντιλαμβάνεστε την κληρονομιά που άφησε ο Νέλσον Μαντέλα για συμφιλίωση, πολιτική αλλαγή και κοινωνικό μετασχηματισμό; Τι σας δίνει έμπνευση για την καθημερινή προσπάθεια;
Ο Nelson Mandela είναι μια από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του 20 αιώνα. Παρέμεινε φυλακισμένος για 27 ολόκληρα χρόνια. Ποτέ όμως δεν το έβαλε κάτω και κατάφερε μέσα από έναν πολύ μεγάλο αγώνα να κάνει πραγματικότητα το όραμά του για έναν κόσμο με περισσότερη ισότητα και αλληλεγγύη. Η παρακαταθήκη του αποτελεί έμπνευση για ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Να αγωνίζεσαι για τα ιδανικά σου, και για αυτά που πιστεύεις ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες και να μην το βάζεις ποτέ κάτω. Αυτό αποτελεί για εμένα ένα από τα μεγαλύτερα «πιστεύω» στη ζωή μου.
Η κληρονομιά του Νέλσον Μαντέλα είναι ένας μεγάλος θησαυρός για την ανθρωπότητα. Οράματα, προσωπικά παραδείγματα και αξίες που δείχνουν το δρόμο για ένα καλύτερο κόσμο. «Ονειρεύομαι το ιδανικό μίας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι θα ζουν μαζί, σε αρμονία και με ίσες ευκαιρίες» είναι τα λόγια του. Πράγματι όταν οι λαοί στέκονται ενωμένοι, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα κοινό, πιο ανθρώπινο και πιο ειρηνικό μέλλον μαζί. Μπορούμε να έχουμε ελπίδα για το αύριο.
-Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει μια μείζονα κρίση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Πόσο επιτυχής είναι η παγκόσμια συστράτευση για την ανακάλυψη ενός εμβολίου ή την επίτευξη μιας αποτελεσματικής θεραπείας;
Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία η πρώτη μου σκέψη ήταν πως μια τόσο μεγάλη κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο, παρά μόνο με παγκόσμια συνεργασία. Προσπάθησα λοιπόν, μέσα από τις διεθνείς μου επαφές, να συστρατευθώ με πρωτοβουλίες που υπογραμμίζουν ακριβώς αυτή την ανάγκη. Βιώνουμε πρωτόγνωρες συνθήκες και πρέπει να λάβουμε πρωτόγνωρα μέτρα.
Είχα την τιμή να συνυπογράψω μαζί με 140 αρχηγούς κρατών και σημαντικές προσωπικότητες από ολόκληρο τον κόσμο μια έκκληση για παγκόσμια συνεργασία και δωρεάν διάθεση του εμβολίου όταν αυτό βρεθεί. Μια πρωτοβουλία που συντονίστηκε από τους διεθνείς οργανισμούς Oxfam και UNAIDS.
Στο πλαίσιο αυτής της έκκλησης ζητάμε τα αυτονόητα: Να υπάρξει ανταλλαγή επιστημονικών στοιχείων ανάμεσα στα κράτη που θα συμβάλουν στην πιο γρήγορη ανάπτυξη του εμβολίου, να ξεκινήσουν οι συζητήσεις με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες και να γίνουν οι απαραίτητες συμφωνίες έτσι ώστε να διατεθεί δωρεάν και σε όλους το εμβόλιο, να στηριχθεί η μαζική παραγωγή του και βέβαια να γίνουν επιπλέον προσλήψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που θα πραγματοποιήσει τον εμβολιασμό.
Αν δεν γίνουν αυτά τότε το εμβόλιο θα αποτελέσει ένα προνόμιο για τους λίγους. Αυτό όμως που πρέπει να γίνει σαφές είναι πως αν δεν εμβολιαστούν όλοι, τότε το πρόβλημα θα συνεχίσει να υφίσταται. Αυτό είναι και το μήνυμα αυτής της κρίσης που δοκιμάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό. Η πανδημία δεν κάνει κανενός είδους διάκριση.
-Σε ποια κατεύθυνση θεωρείτε ότι μετασχηματίζεται η ζωή μας λόγω του κορωνοϊού;
Αυτή η πρωτόγνωρη συνθήκη την οποία βιώνουμε νιώθω πως έχει λειτουργήσει σε δυο κατευθύνσεις. Από την μια πλευρά φάνηκε ξεκάθαρα πόσο αδύναμες παραμένουν οι κοινωνίες μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Μπροστά σε αυτή την κρίση πανδημίας συνειδητοποιήσαμε πως δεν είχαμε επενδύσει όσο έπρεπε στα εθνικά συστήματα υγείας, δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για να κινηθούμε άμεσα και συντονισμένα και βέβαια δεν υπήρχε ικανοποιητικό δίχτυ προστασίας για τους πιο αδύναμους.
Από την άλλη πλευρά είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως αυτή η κρίση ενεργοποίησε ένα πρωτοφανές κύμα αλληλεγγύης και αναγνώρισης όσων πραγματικά αξίζουν. Συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό αγαθό είναι η υγεία, εκτιμήσαμε την προσφορά και την αυτοθυσία του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, βγήκαμε στα μπαλκόνια και τους χειροκροτήσαμε! Και πέρα από αυτό ο κάθε ένας από εμάς προσπάθησε να βοηθήσει με κάθε τρόπο: ψωνίζοντας για τους ηλικιωμένους από το σούπερ μάρκετ, εθελοντές δότες μυελού των οστών που έδωσαν μόσχευμα παρά τον φόβο της πανδημίας, δωρεές απλών ανθρώπων στα νοσοκομεία μας και τόσες ακόμα πράξεις ανθρωπιάς φώτισαν το βαθύ σκοτάδι της απελπισίας.
Το γεγονός αυτό είναι μια ελπίδα για το αύριο και αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε από αυτή την μεγάλη περιπέτεια ως παρακαταθήκη είναι ακριβώς αυτό το κύμα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε.
Με ρωτάτε τι θα συμβούλευα τους νέους Έλληνες και τις νέες Ελληνίδες; Κλείνω τα μάτια και σκέφτομαι τη δική μου ζωή, μια ζωή η οποία σημαδεύτηκε βαθιά από μεγάλα γεγονότα. Μεγάλωνα τα χρόνια του εμφυλίου, όταν προσπάθησαν να συλλάβουν τον πατέρα μου και αναγκαστήκαμε να φύγουμε μια νύχτα με καταιγίδα από την Ερμιόνη, μέσα σε μια μικρή βάρκα. Ήρθαμε πρόσφυγες στον Πειραιά, όπου ζήσαμε μέχρι το τέλος του πολέμου. Όταν τελείωσε ο πόλεμος επιστρέψαμε στην Ερμιόνη. Η μητέρα μου πάντα πίστευε ότι η εκπαίδευση ήταν η μεγαλύτερη αξία για την ανθρωπότητα. Όταν τελείωσα το Δημοτικό, επέμενε να πάω να συνεχίσω τις σπουδές μου στην πρωτεύουσα. Ήταν για εμένα πολύ οδυνηρό γιατί δεν ήθελα να αφήσω την οικογένεια, το σπίτι και τους παιδικούς μου φίλους.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο γυμνάσιο, γνώρισα τον Βαρδή, έναν νεαρό αξιωματικό του Ναυτικού από το νησί της Κρήτης. Παντρευτήκαμε και ξεκινήσαμε τη ζωή μας μαζί σε πολύ νεαρή ηλικία.
Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα λόγω της δικτατορίας στην Ελλάδα. Ο σύζυγός μου ήταν αντίθετος σε αυτό το καθεστώς και εκδιώχθηκε από το Ναυτικό, φυλακίστηκε και στη συνέχεια στάλθηκε στην εξορία. Αν και είχα ένα νεογέννητο μωρό και δύο μικρά παιδιά, ένιωσα την ανάγκη να τον στηρίξω κι έτσι τον ακολούθησα στην εξορία, στην Αμοργό. Εκεί μείναμε σε ένα μικρό δωμάτιο χωρίς ηλεκτρικό και θέρμανση. Τα βγάλαμε πέρα χάρη στη γενναιοδωρία των ντόπιων που μας αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή, και πρέπει να σας πω πως ακόμα και σήμερα έχουμε στενούς δεσμούς με τους ανθρώπους αυτούς.
Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα από όλες τις εμπειρίες της ζωής, εύκολες και δύσκολες. Αυτή η πορεία με δίδαξε πως η ζωή είναι απρόβλεπτη και πολλές φορές σκληρή. Δεν πρέπει ποτέ να το βάζουμε κάτω. Θα ανατρέξω στα σοφά λόγια του Nelson Mandela: “..Rising every time we fall”. Να πέφτεις και να ξανασηκώνεσαι. Αυτό είναι η ζωή.
-Σύλλογος Ελπίδα, ογκολογικό νοσοκομείο παίδων, ξενώνας ελπίδα, παιδιατρική μονάδα μεταμόσχευσης μυελού των οστών. Πώς καταφέρνετε να κινητοποιείτε τόσους πολλούς ανθρώπους και να πετυχαίνετε τόσο σημαντικά αποτελέσματα;
Νομίζω πως ο λόγος που η κοινωνία είναι στο πλευρό μας είναι ακριβώς επειδή το έργο μας έχει μετρήσιμα αποτελέσματα. Δομές υγείας, όπως η πρώτη και μοναδική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών για παιδιά στην χώρα μας, η πρώτη Ογκολογική Μονάδα για παιδιά, ο Ξενώνας της «ΕΛΠΙΔΑΣ», η Τράπεζα Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» που μετρά ήδη περισσότερους από 100.000 εθελοντές, χιλιάδες κερδισμένες ζωές παιδιών που προχωρούν στη ζωή τους, σπουδάζουν, δουλεύουν, κάνουν οικογένειες.
Κάθε μας όραμα, κάθε μας υπόσχεση υλοποιήθηκε. Αυτό που επαναλαμβάνω συνεχώς στους συνεργάτες μου είναι πως δεν αντέχω το «θα». Στη ζωή μου έχω μάθει να μιλώ με έργα, όχι με λόγια.
-Ποια είναι τα επόμενα βήματα που σχεδιάζετε ως πρόεδρος του συλλόγου Ελπίδα για τα παιδιά με καρκίνο;
Όταν ξεκινήσαμε πριν από 30 χρόνια έδωσα μια υπόσχεση ζωής πιστεύοντας πως η ζωή ενός και μόνο παιδιού αξίζει για να αγωνίζεσαι. Και έδωσα αυτή την υπόσχεση τη στιγμή που αντίκρυσα τα δακρυσμένα μάτια μιας μητέρας στο διάδρομο του νοσοκομείου. Στις αρχές ήταν πολύ σκληρό. Πέρναγαν βράδια ολόκληρα που δεν μπορούσα να κοιμηθώ γιατί στα μάτια μου έρχονταν εικόνες από τα παιδιά που υπέφεραν. Σκέφτηκα τότε πως αν δεν κάνω κάτι όλα αυτά τα παιδιά δεν θα έχουν καμία ελπίδα. Δεν δίστασα μάλιστα στις πρώτες μεταμοσχεύσεις να μπω μαζί με τους γιατρούς στο χειρουργείο, φορώντας την πράσινη ιατρική μπλούζα, για να τους δώσω δύναμη και κουράγιο.
Μέσα από έναν πολύ μεγάλο αγώνα καταφέραμε στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων να επιτύχουμε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως, 3 στα 4 παιδιά μας γίνονται καλά. Αυτό όμως δεν ήταν για εμάς αρκετό. Κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα πολλές φορές ήρθαν στο νου μου τα λόγια του Μαντέλα: «Όταν ανέβει κανείς ένα μεγάλο λόφο, καταλαβαίνει ότι έχει μπροστά του πολλούς ακόμη να ανέβει».
Η συνέχεια της συνέντευξης
Το πιο πρόσφατο επίτευγμά μας είναι η δημιουργία του Κέντρου Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας, ό, τι πιο σύγχρονο για την αντιμετώπιση του καρκίνου παγκοσμίως. Μέσα από εξατομικευμένες θεραπείες, και τη συνεργασία μας με τα μεγαλύτερα κέντρα του εξωτερικού όπως το Johns Hopkins και το Dana Faber Cancer Institute του Πανεπιστημίου του Harvard, στοχεύουμε και στις πιο δύσκολες εκείνες περιπτώσεις παιδιών που μέχρι σήμερα δεν είχαν καμία ελπίδα. Θέλουμε 4 στα 4 παιδιά μας να γίνονται καλά.
Παράλληλα, μέσα από τον Σύλλογο «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» έχουμε δημιουργήσει την Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών. Αυτή τη στιγμή οι εθελοντές δότες ξεπερνούν τους 100.000, ενώ περισσότεροι από 100 συνάνθρωποί μας έχουν λάβει το μόσχευμα που χρειάζονταν. Η «Τράπεζα Εθελοντών Δοτών» αφορά παιδιά αλλά και ενήλικες. Στόχος μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε και να αυξήσουμε ακόμα περισσότερο τον αριθμό εθελοντών δοτών, ενισχύοντας αυτό το μοναδικό ανθρωπιστικό κίνημα που έχει ήδη δημιουργηθεί, έτσι ώστε να μην υπάρχει κανένας ασθενής που δεν μπορεί να βρει συμβατό δότη. Υπάρχει κάτι πιο συγκινητικό και ελπιδοφόρο από το να βλέπεις νέους ανθρώπους να συρρέουν για να δώσουν κάτι από τον εαυτό τους, δίνοντας ελπίδα στον συνάνθρωπο;
Κάνετε επίσης έναν τιτάνιο αγώνα για την ανάδειξη των ελληνικών πολιτιστικών θησαυρών. Πόσο «άγνωστος» παραμένει ο ελληνικός πολιτισμός;
Από πολύ μικρή είχα πολύ έντονο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό και την αρχαία ιστορία μας. Δεν ξεχνώ ποτέ τον δάσκαλό μας στο Δημοτικό Σχολείο της Ερμιόνης, έναν φωτισμένο άνθρωπο, που μας ενέπνευσε και καλλιέργησε μέσα μας την αγάπη για την ιστορία. Θυμάμαι σαν να ήταν χθες όταν ανεβάσαμε σε θεατρική παράσταση την «Ιλιάδα» του Ομήρου ή τα σαββατοκύριακα που με την καθοδήγησή του κάναμε «ανασκαφές» στα χώματα της πατρίδας μου, ενός τόπου με μεγάλη ιστορία.
Ήρθαν έτσι τα πράγματα που τελικά σπούδασα κάτι διαφορετικό. Ακολούθησα τον σύζυγό μου στις αποστολές του, σπούδασα στο εξωτερικό οικονομικά, θέλοντας να εργαστώ για να μπορώ να τον στηρίξω όσο μπορώ.
Η αγάπη όμως για τον πολιτισμό και την ιστορία μας δεν κόπασε ποτέ. Έτσι, ενώ ήμουν ήδη γιαγιά, πραγματοποίησα το παιδικό μου όνειρο και σπούδασα Ιστορία της Τέχνης στο Deree και έκανα τη διατριβή μου στην Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Sheffield με θέμα «Μελετώντας τις προκλήσεις της γυναικείας ταυτότητας-Αναζητήσεις στη Μινωική Κοινωνία».
Πράγματι έχω αφιερώσει μεγάλο κομμάτι της ζωής και της δράσης μου στην ανάδειξη και την προάσπιση του πολιτισμού μας. Στο πλαίσιο της UNESCO, και με πολύ στενή συνεργασία με τη Γενική Διευθύντρια του Οργανισμού κυρία Audrey Azoulay, συμμετέχω ενεργά στις εθνικές προσπάθειες για ένταξη και άλλων σημαντικών μνημείων στον Κατάλογο της UNESCO, όπως είναι τα επτά παλάτια της Κνωσού, θέμα το οποίο έχουμε συζητήσει αναλυτικά και με τον Πρωθυπουργό, θέτοντας το ως προτεραιότητα.
Πολύ ψηλά στις προτεραιότητές μου είναι βέβαια το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, ένα όνειρο και μια υπόσχεση ζωής. Θα σας εκμυστηρευθώ κάτι που δεν το γνωρίζουν πολλοί. Ήμουν ένας από τους τελευταίους ανθρώπους που μίλησαν με την Μελίνα πριν φύγει από τη ζωή. Μιλούσα καθημερινά μαζί της στο τηλέφωνο, με αγωνία για την υγειά της, και ήμουν το τελευταίο πρόσωπο με το οποίο μίλησε, όπως μου είπαν αργότερα κοινοί μας φίλοι που ήταν κοντά της. Μου είπε «Μαριάννα φεύγω. Θέλω να μου υποσχεθείς πως θα συνεχίσεις να αγωνίζεσαι για τα γλυπτά. Αν γυρίσουν, θα ξαναγεννηθώ». Αυτά ήταν τα τελευταία της λόγια. Με πληγώνει βαθιά το γεγονός πως τα Γλυπτά μας είναι λαβωμένα. Στο πλαίσιο αυτό οργανώσαμε την Έκθεση «Η Ενότητα ενός μοναδικού Μνημείου: του Παρθενώνα» στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι, μαζί με τον αείμνηστο Ζυλ Ντασέν και την παρουσία των πρέσβεων όλων των κρατών μελών του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένου και του Βρετανού, επίσης την εκστρατεία «Return-Restore-Restart», ημερίδες, διεθνή συνέδρια και εκδόσεις, και ένα διεθνές ρεύμα συμπαράστασης με πρωτεργάτη τον Jean Michel Jarre που συνέθεσε τον «Ύμνο στην Ακρόπολη» και τον παρουσίασε στο Ηρώδειο σε δύο μεγαλειώδεις βραδιές.
Σημαντικές είναι οι προσπάθειες που καταβάλω και για την ένταξη του «Ερωτόκριτου», του αριστουργήματος της κρητικής δραματουργίας, στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομίας της UNESCO.
Πρόσφατα το Ίδρυμά μας πραγματοποίησε μια μοναδική έκδοση για τη Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομίας της χώρας μας. Η έκδοση διατίθεται δωρεάν και παρουσιάζει με μοναδικές φωτογραφίες και κείμενα των αρχαιολόγων του Υπουργείου Πολιτισμού τα μοναδικά αυτά μνημεία. Στόχος μας μέσα από αυτές τις σελίδες να λάμψουν και να γίνουν παγκοσμίως γνωστοί οι πολιτιστικοί θησαυροί της χώρας μας.
Δεν σταματώ να αγωνίζομαι για τον πολιτισμό μας γιατί θεωρώ πως ο πολιτισμός και ιστορία είναι η ταυτότητα ενός λαού και εμείς οι Έλληνες είμαστε ευλογημένοι να έχουμε πίσω μας μια ιστορία αιώνων που έθεσε τα θεμέλια του Δυτικού πολιτισμού.
Και χαίρομαι πραγματικά γιατί μέσα από τις προσπάθειες και τις επαφές μου διαπιστώνω ένα ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό μας, τόσο στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Πιστεύω πως οι δυσκολίες των τελευταίων ετών μας έχουν κάνει να στραφούμε στις ρίζες, στα αιώνια ιδανικά και τις αξίες που μας κληροδοτεί η ιστορία μας.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των καθηκόντων μου ως Πρέσβης Καλής Θελήσεως έχω αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για τους αναπτυξιακούς στόχους του ΟΗΕ, την παιδεία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών προσφύγων, θυμάτων πολέμου και ενάντια στην εμπορία των ανθρώπων. Το πιο πρόσφατο πρόγραμμά μας με την UNESCO ονομάζεται «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες» που από το 2016 έχουμε θέσει σε εφαρμογή. Και τώρα μεταφράζουμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στα ελληνικά την Παγκόσμια Έκθεση για την Παιδεία.
Για τον κορονοϊό
-Η κρίση με τον κορωνοϊό, πόσο αλλάζει τους σχεδιασμούς για τον εορτασμό των 2.500 ετών από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας και την Μάχη των Θερμοπυλών;
Πριν από έναν περίπου χρόνο είχα την τιμή να μου αναθέσει ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης την Προεδρία της Διεθνούς Τιμητικής Κοσμητείας για το Επετειακό Έτος «Θερμοπύλες-Σαλαμίνα 2020». Μια στιγμή μεγάλης συγκίνησης αλλά και ευθύνης για εμένα γιατί από την αρχή στόχος μου ήταν να διεθνοποιήσω αυτή την Επέτειο και να στείλουμε σε ολόκληρο τον κόσμο τα μηνύματα της ανδρείας, της δημοκρατίας, της αρετής. Σε συνεργασία με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Πολιτισμού, και με γνώμονα τη σεμνότητα και τον σεβασμό στην ιστορική μνήμη, είχαμε εκπονήσει ένα πρόγραμμα δράσεων σε συνεργασία με διεθνείς προσωπικότητες, φορείς της ομογένειας, ανθρώπους της τέχνης και των επιστημών. Από την πρώτη στιγμή εισέπραξα πολύ μεγάλο ενθουσιασμό για συμμετοχή στις δράσεις μας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός πως στην Τιμητική Κοσμητεία μας συμμετέχουν κορυφαίες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η πανδημία ωστόσο ανέτρεψε σε μεγάλο βαθμό τους σχεδιασμούς μας. Σε ό, τι αφορά το Ίδρυμά μας ανακοινώσαμε από την αρχή πως το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που είχαμε δεσμεύσει για τους εορτασμούς θα διατεθούν σε ευπαθείς ομάδες, όπως και έγινε. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας καταφέραμε να στηρίξουμε ηλικιωμένους, μικρά παιδιά, άνεργους και άστεγους μέσα από την αποστολή δεμάτων με τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης και υγεινομικό υλικό σε όλες τις γωνιές της πατρίδας μας.
Παράλληλα, μελετώντας με προσοχή τις νέες συνθήκες, προσαρμόζουμε σε αυτές το Επετειακό Έτος με μέτρο και ευθύνη. Ο στόχος μας είναι πάντοτε εκεί. Και θα τον ολοκληρώσουμε, με συνέπεια απέναντι στην ιστορία μας αλλά και στη νέα γενιά της πατρίδας μας.
Ευτυχώς οι σύγχρονες τεχνολογίες μας βοηθούν να είμαστε μαζί ενώ βρισκόμαστε μακριά και θα τις χρησιμοποιήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο, ώστε να μεταφέρουμε τη γνώση και τα μηνύματα που εκπέμπουν οι Θερμοπύλες και η Σαλαμίνα μας.
Για τον σύζυγό της
Στην Αμοργό κατά τη διάρκεια της εξορίας με τον σύζυγό της Βαρδή: «Ο σύζυγός μου ήταν αντίθετος σε αυτό το καθεστώς (σ.σ.: δικτατορία) από το Ναυτικό, φυλακίστηκε και στη συνέχεια στάλθηκε στην εξορία. Αν και είχα ένα νεογέννητο μωρό και δύο μικρά παιδιά, ένιωσα την ανάγκη να τον στηρίξω κι έτσι τον ακολούθησα στην εξορία, στην Αμοργό»
-Έπειτα από μια δύσκολη δεκαετία για όλο τον ελληνικό λαό, πώς βλέπετε να εξελίσσονται τα πράγματα; Είστε αισιόδοξη για ένα καλύτερο μέλλον για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες;
Η τελευταία δεκαετία υπήρξε πολύ δύσκολη για τον ελληνικό λαό. Η βαθιά οικονομική κρίση τάραξε συθέμελα την ελληνική κοινωνία. Και το γεγονός πως τη στιγμή που άρχισε να φαίνεται φως στο βάθος του τούνελ ήρθε η πανδημία, προφανώς κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα.
Πιστεύω όμως πολύ στους νέους. Πάντα πίστευα στην νέα γενιά και το έχω αποδείξει προσπαθώντας να είμαι πάντοτε στο πλευρό τους με κάθε τρόπο: μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία όλης της Ελλάδας, εκστρατείες κατά του καπνίσματος, υποτροφίες σε φοιτητές από όλη την Ελλάδα, τη δημιουργία του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και πάνω από όλα έχοντας την αγκαλιά μου ανοιχτή για όλα τα νέα παιδιά. Και χαίρομαι πραγματικά γιατί βλέπω γύρω μου νέους με αρχές, άποψη και όνειρα. Ναι, είμαι αισιόδοξη πως η νέα γενιά Ελλήνων θα τα καταφέρει καλύτερα.