Σαν σήμερα 6 Μαρτίου 1994, φεύγει από την ζωή η Ελληνίδα ηθοποιός και πολιτικός, Μελίνα Μερκούρη. 29 χρόνια μετά, μια γυναίκα, που δεν την ένοιαζε να αφήσει το δικό της αποτύπωμα.. Μια γυναίκα σύμβολο της εποχής. Η γυναίκα που λατρεύτηκε και έζησε μια πολυτάραχη, αντισυμβατική, απολαυστική ζωή. Η “τελευταία Ελληνίδα θέα” γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1920.
Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι υπήρξε μία από τις πιο ξεχωριστές φιγούρες της σύγχρονης Ελλάδας. Μια δυναμική προσωπικότητα με έντονη πολιτική δράση, θάρρος, τόλμη, μοίρασε τη ζωή της ανάμεσα στην τέχνη της ηθοποιού και στην πολιτική. Η Μελίνα Μερκούρη.
Μελίνα Μερκούρη: Μια γυναίκα σύμβολο
Δέχτηκε τη μαχαιριά του Γιώργου Φούντα στη “Στέλλα”. ‘Εκανε με την αξεπέραστη γοητεία της, τον Ζυλ Ντασέν να καβαλήσει τα καθίσματα του κινηματογράφου που πρόβαλλε την ταινία, προκειμένου να τη γνωρίσει από κοντά. Υποδύθηκε την Μπλανς και την Αλεξάνδρα Ντελ Λάγκο, μαγεύοντας το Αθηναικό κοινό στο θρυλικό υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.
Ως λατρεμένη “Ίλυα” του σέλιλόιντ και του Μπρόντγουει, τραγούδησε τον Ιλισσό του Χατζιδάκι στην “Αθηναία”, φορώντας δυο μαργαριταρένια σκουλαρίκια και άρωμα ChanelNo 5, πίσω από τα αυτιά της.
Ξεσήκωσε τα μέλη της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών- στο ελληνικό πάρτι για την προβολή του “Ποτέ την Κυριακή”-, για να μάθουν με ενθουσιασμό, συρτάκι από εκείνη. Δεν έχασε το θάρρος και τη γενναιότητά της, λέγοντας ,ένα βράδυ της Κατοχής, “Ρίξε” στο Γερμανό στρατιώτη, βλέποντάς τον να τη σημαδεύει με το όπλο του.
Δε δίστασε να μουτζώσει τον Παπαδόπουλο στην τηλεόραση, ένω κάθεται στο πάτωμα του διαμερίσματός της στο Παρίσι.
Ξεχώρισε ενώ βρισκόταν σε μια φωτισμένη- από δεκάδες προβολείς – προεκλογική εξέδρα, χαμογελώντας με περηφάνια κι έχοντας στα χέρια της το σήμα της νίκης.
Το θεατρικό σανίδι τη λάτρεψε και της χάρισε αξιοζήλευτους ρόλους. Ανάμεσά τους Μπλανς και Λαίδη Μάκβεθ, Αλεξάνδρα Ντελ Λάγκο, Ωραία Ελένη, Μήδεια και Κλυταιμνήστρα. Το μεγάλο της όνειρο, μια νύχτα στην Επίδαυρο, γίνεται πραγματικότητα, λίγο πριν το τέλος της καριέρας της.
Η Μελίνα, μια γυναίκα με μοναδική προσωπικότητα, η οποία γεννήθηκε σταρ κι έγινε διάσημη μέχρι τα πέρατα του κόσμου ως το εύθυμο, συναρπαστικό κopίτσι του “Ποτέ την Κυριακή”, δεν έδειξε να φοβάται ούτε λεπτό στη ζωή της. Ακόμα και όταν έπρεπε να υψώσει τη φωνή της κατά των συνταγματαρχών και να δώσει τη μάχη της ενάντια της δικτατορίας.
Ως υπουργός Πολιτισμού, δίνει αγώνα για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Κι αγωνίστηκε με κάθε τρόπο γι’αυτό.
Ωστόσο, δεν ήταν λίγοι οι επικριτές της. Πολλοί αναρωτήθηκαν το πόσο εύκολο ήταν να βρει ανοιχτές πόρτες λόγω καταγωγής ή έκαναν σχόλια για τον ατίθασο ερωτικό της βίο.
Aκόμα και οι πιο δύσπιστοι, όμως, με το πέρασμα του χρόνου, συνειδητοποίησαν την αξία της Μελίνας. Της γυναίκας που λατρεύτηκε και έζησε μια πολυτάραχη, αντισυμβατική, απολαυστική ζωή.
Όπως είχε πει κάποτε: “Είμαι το πιο αυθεντικό παράξενο πλάσμα που έχει βγάλει η νεότερη Ελλάδα. Όλοι οι άλλοι είναι ερσάτζ.”.
Μελίνα Μερκούρη: Ένα απόσπασμα από τα λόγια της που έχουν μείνει στην ιστορία
Είναι υπέροχο πράγμα να μπορείς να αγαπάς. Είναι θείο.
Από τη ζωή μέχρι το θάνατο, ένα τσιγάρο δρόμος.
Η Ελλάδα είναι η πραγματική μου δύναμη, ο πραγματικός μου καημός.
Tην εξουσία δεν την αισθάνθηκα σαν υπουργός. Την αισθάνθηκα σαν σταρ στο Μπρόντγουει.
Η Γκάρμπο είναι το πλάσμα για το οποίο έγινα θεατρίνα.
Δεν προσποιήθηκα. Η προσποίηση για μένα είναι κάτι χυδαίο. Απλά και μόνο έζησα όπως ήθελα. Χωρίς να υπολογίσω τίποτα και κανέναν.
Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα, αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε ΚΑΝΕΙΣ
Ότι πιο τρυφερό υπάρχει είναι να είμαι κτήμα όλων.
Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ.
Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας.
Δεν βγαίνω πια έξω από τότε που έπαψα να φλερτάρω.
Αντρέα, δεν αρέσουμε πια.(στα τέλη της δεκαετίας του ‘80)
Είναι υπέροχο πράγμα να μπορείς να αγαπάς. Είναι θείο.
Από τη ζωή μέχρι το θάνατο, ένα τσιγάρο δρόμος.
Η Ελλάδα είναι η πραγματική μου δύναμη, ο πραγματικός μου καημός.
Tην εξουσία δεν την αισθάνθηκα σαν υπουργός. Την αισθάνθηκα σαν σταρ στο Μπρόντγουει.
Η Γκάρμπο είναι το πλάσμα για το οποίο έγινα θεατρίνα.
Δεν προσποιήθηκα. Η προσποίηση για μένα είναι κάτι χυδαίο. Απλά και μόνο έζησα όπως ήθελα. Χωρίς να υπολογίσω τίποτα και κανέναν.
Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα, αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε ΚΑΝΕΙΣ
Ότι πιο τρυφερό υπάρχει είναι να είμαι κτήμα όλων.
Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ.
Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας.
Δεν βγαίνω πια έξω από τότε που έπαψα να φλερτάρω.
Αντρέα δεν αρέσουμε πια.
(στα τέλη της δεκαετίας του ‘80)
Κopιτσάκι μου, αν τον αγαπάς, πάρ` τον και φύγετε!(στη Δήμητρα Λιάνη για τον Ανδρέα, 1992)
Νόμιζα πως φοβόμουν την αρρώστια, αλλά τελικά φοβάμαι τη στιγμή που δεν θα με αγαπάνε πια.