Τα ενοίκια έχουν πάρει την ανιούσα και οι τιμές πλέον είναι απαγορευτικές ειδικά για τα νεαρά άτομα αλλά και τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Νέα επιδότηση
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας κατά το 2023-24 θα συνεχίσουν να διαμορφώνονται συνθήκες υπερβάλλουσας ζήτησης στην αγορά οικιστικών ακινήτων που, σε συνδυασμό με την βραδεία αποκλιμάκωση του κόστους κατασκευής, αναμένεται να οδηγήσουν σε μέση άνοδο των τιμών των κατοικιών κατά περίπου 7% ετησίως.
Στη φαρέτρα της κυβέρνησης είναι το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω». Αφορά γύρω στις 750.00 κατοικίες οι οποίες σήμερα είναι δηλωμένες από τους ιδιοκτήτες τους ως κενές. Επί της ουσίας αποτελεί το 15% του συνολικού αποθέματος κατοικιών της χώρας, το οποίο θα μπορούσε δυνητικά να προσφέρει στέγη εάν ήταν εκμεταλλεύσιμο.
Το πρόγραμμα θα «τρέξει» η Δ.ΥΠ.Α. σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε. και η δαπάνη του, έως 50.000.000 ευρώ, βαρύνει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.).
Μιλώντας η Σοφία Ζαχαράκη στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων και η Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Αχαΐας, με θέμα την ακίνητη ιδιοκτησία στο πλαίσιο του 26ου Forum Ανάπτυξης παρουσίασε τις δράσεις της κυβέρνησης για την στεγαστική πολιτική.
Ειδικότερα, αναφερόμενη στο πρόγραμμα «Σπίτι μου», είπε μεταξύ άλλων ότι «έχουμε εκταμιεύσει 1.290 δάνεια μέσα σε τέσσερις μήνες και βλέπουμε ότι υπάρχει πλέον μία καλύτερη ροή».
«Η μεγαλύτερη ζήτηση», συνέχισε, «προέρχεται από άτομα με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη και καταγράφεται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα», τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «αυτή τη στιγμή ακολουθούν περίπου 1.900 εγκεκριμένες αιτήσεις, οι οποίες μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 θα έχουν βρει και αυτές το δρόμο της εκταμίευσης».
Όπως πρόσθεσε, «το σύνολο των αιτήσεων που έχουν εγκριθεί είναι 9.620 και ελπίζουμε να έχουν παράξει αποτέλεσμα, δηλαδή να έχουν βρει σπίτι και να έχει εκταμιευθεί το δάνειο μέχρι το τέλος του 2024, γεγονός που σημαίνει ότι πάνω από 18.000 άνθρωποι μπορούν να έχουν βρει σπίτι».Ακόμη, η Σοφία Ζαχαράκη αναφέρθηκε στο πρόγραμμα της κοινωνικής στέγασης, που όπως είπε, «το τρέχουμε για 100 διαμερίσματα που θα κάνουμε εμείς ως υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής, μέσω του ταμείου ανάκαμψης, την χρηματοδότηση για την ανακαίνιση των συγκεκριμένων διαμερισμάτων».
Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» θα είναι η κατοικία να ήταν κενή για τρία χρόνια
Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» το οποίο αναμένεται να ενεργοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους αποσκοπεί στην ένταξη κενών κατοικιών στην αγορά με την επιδότηση των ιδιοκτητών για την αναβάθμισή τους. Στο εν λόγω πρόγραμμα θα μπορούν να συμμετέχουν ιδιοκτήτες κατοικιών με ετήσιο εισόδημα έως 40.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ, ενώ αποκλείονται όσοι έχουν ενταχθεί σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης για οποιοδήποτε ακίνητό τους τα τελευταία πέντε έτη.
Το ακίνητο πρέπει να έχει εμβαδόν έως 100 τ.μ. και να βρίσκεται σε αστική περιοχή, δεν πρέπει να έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, ή ως μισθωμένη αλλά να αναφέρεται ως κενή στο Ε2 των τριών τελευταίων ετών.
Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα επιδοτούνται για δαπάνες επισκευής και ανακαίνισης έως 10.000 ευρώ, (περιλαμβάνονται υλικά και εργασίες). Η επιδότηση φθάνει στο 40% της δαπάνης με προϋπόθεση την ηλεκτρονική εξόφληση των τιμολογίων και την εκμίσθωση του ακινήτου για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Οι προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω»
Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν ιδιοκτήτες ή επικαρπωτές ακινήτων για ένα ακίνητό τους (για κατοικία), εφόσον:
α) διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%),
β) το ακίνητο έχει έκταση έως 100 τ.μ. και βρίσκεται σε οικιστική περιοχή,
γ) έχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ και διαθέτουν ακίνητη περιουσία, της οποίας η συνολική αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων χιλιάδων (300.000,00) ευρώ,
δ) το ακίνητο δεν έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, δεν έχει δηλωθεί ως μισθωμένο και δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των τριών τελευταίων ετών, και
ε) οι δικαιούχοι δεν έχουν λάβει επιδότηση για πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης σε ακίνητο της ιδιοκτησίας τους τα τελευταία πέντε έτη και δεν έχουν ενταχθεί σε προγράμματα επιδοτούμενης ενεργειακής εξοικονόμησης για οποιοδήποτε ακίνητό τους.
Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» επιδοτούνται για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι 10.000 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες.
Η επιδότηση ανέρχεται στο 40% των πραγματοποιθεισών δαπανών και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
Έρχονται blocks κοινωνικών κατοικιών
Από το 2024 θα ξεκινήσει και το πρόγραμμα της κοινωνικής αντιπαροχής .Στόχος του προγράμματος είναι η ανέγερση 2.500 κοινωνικών κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών. Από την καταγραφή που έχει γίνει ενόψει της εφαρμογής του προγράμματος, εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική αλλά και 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια επιφάνειας 75 στρεμμάτων τα οποία θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στο σχεδιασμό εντάσσονται όμως και εκτάσεις εκτός σχεδίου όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Μέσα στο 2024, αναμένεται να «βγουν στην αγορά», 11 στρέμματα στη Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στρέμματα στη Ξάνθη και 74 στρέμματα στο Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.
Πώς θα λειτουργεί
Η ΔΥΠΑ θα παραχωρεί το αδόμητο οικόπεδο, για το οποίο θα επιλέγεται ο ανάδοχος μετά από διαγωνισμό που θα αναλαμβάνει να κατασκευάσει σύγχρονα κτίρια κατοικιών και εμπορικών χρήσεων, με βάση τις προδιαγραφές που προβλέπει η προκήρυξη. Ο δημόσιος φορέας θα διατηρεί την κυριότητα των ακινήτων, ενώ ο ανάδοχος θα λαμβάνει ως αντάλλαγμα την παραχώρηση της εκμετάλλευσης μέχρι την κάλυψη του κόστους και με την προϋπόθεση ότι ποσοστό των κατοικιών θα διατίθεται με μειωμένο ενοίκιο στους δικαιούχους του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής.
Η διάρκεια της παραχώρησης θα ορίζεται στην προκήρυξη κάθε διαγωνισμού καθώς δεν μπορεί να είναι ενιαία για όλες τις περιοχές και τις αξίες της γης, ενώ το ποσοστό εκμετάλλευσης του αναδόχου θα κυμαίνεται μεταξύ 30% και 60%, με σκοπό να διασφαλίζεται δημόσιο συμφέρον, αλλά και να είναι το πρόγραμμα ελκυστικό, ώστε οι ιδιώτες κατασκευαστές να χτίσουν σύγχρονες ποιοτικές κοινωνικές κατοικίες.
Το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος
Το 2024 αναμένεται να τέλος τρέξουν οι διαγωνισμοί και να επιλεχθούν οι ανάδοχοι βάσει των τεχνικών προδιαγραφών που θα οριστούν από τη ΔΥΠΑ. Μέσα στο 2025 αναμένεται η ανέγερση των κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές, ενώ θα υπάρξει από τη ΔΥΠΑ η πρόσκληση και η επιλογή των δικαιούχων βάσει κριτηρίων.
Από τις αρχές του 2026 έως και το τέλος του έτους αναμένεται η μίσθωση σταδιακά του 50% των κατοικιών για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλό ενοίκιο, σε νέους βάσει κριτηρίων ενώ θα υπάρχει ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους.