Σε ένα μικρό διαμέρισμα στην Αθήνα, μια 93χρονη γιαγιά, η Ιωάννα Ματσούκα, αφιερώνει αρκετό από τον χρόνο της στο να πλέξει χιλιάδες κασκόλ σε ζωηρά χρώματα για τα παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη, από Ελλάδα μέχρι και Ουκρανία. Η αφοσίωσή της σε αυτή την δραστηριότητα είναι τόσο σθεναρή που δεν φαίνεται να σκοπεύει να εγκαταλείψει το έργο της σύντομα.
«Μέχρι να πεθάνω, θα πλέκω» αναφέρει η Ιωάννα Ματσούκα, μιλώντας στο Reuters. Οι προβλέψιμες κινήσεις των βελόνων πλεξίματος διερχόντουσαν μεταξύ των δεξιών δακτύλων της, επίδοξων από την πολλαπλή εμπειρία της, ενώ τα νύχια της, που είχαν βαφτεί με κόκκινο χρώμα, έδιναν ένα συγκεκριμένο χρώμα στην εικόνα, καθώς επικοινωνούσε με το πρακτορείο. «Μου φέρνει χαρά να τα μοιράζομαι», προσθέτει.
Γνωρίζουμε την ελληνίδα γιαγιά, που χαρά της είναι να προσφέρει.
Από τα νεανικά της χρόνια, καθώς μεγάλωνε στους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας, εκδήλωνε μια έντονη τάση προς την προσφορά και τη δημιουργία. Μετά τη μετακόμισή της στην Αθήνα μαζί με τον σύζυγό της και την έναρξη της οικογενειακής της ζωής, διατήρησε το δυναμικό της πνεύμα, αφιερώνοντας τον χρόνο της σε διάφορες δραστηριότητες και συνεχίζοντας να προσφέρει στη γειτονιά της.
Από τη δεκαετία του 1990, όταν ξεκίνησε το χειροποίητο πλέξιμο, η κυρία Ματσούκα φαίνεται πως έχει πλέξει περισσότερα από 3.000 κασκόλ, σύμφωνα με αναφορές των κορών της.
«Στο διάδρομο, δίπλα στην πόρτα, σακούλες είναι γεμάτες με τις τελευταίες της δημιουργίες, που περιμένουν το νέο τους σπίτι» αναφέρει το Reuters, καθώς ξεδιπλώνει την ιστορία της Ελληνίδας γιαγιάς. Μια υφαντή κουβέρτα με πατσγουόρκ τοποθετείται επάνω στον καναπέ όπου αφιερώνει τον χρόνο της, ασχολούμενη με το πλέξιμο μέσα στην ημέρα της.
Η ιστορία των κασκόλ
Αρχικά, τα κασκόλ προσφερόντουσαν σε φίλους και γνωστούς. Καθώς το απόθεμα αυξανόταν, διατέθηκαν σε παιδικά καταφύγια σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Στη συνέχεια, μέσω γνωριμιών, διανεμήθηκαν σε παιδιά στη Βοσνία και την Ουκρανία. Η τελευταία παρτίδα κασκόλ, που ανέρχεται σε 70 κομμάτια, διατέθηκε σε έναν καταυλισμό προσφύγων κοντά στην Αθήνα, μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
«Το ότι τα χαρίζουμε της δίνει δύναμη» αναφέρει η κόρη της, Αγγελική, στο πρακτορείο Reuters. Η μητέρα της δέχεται αμέτρητες ζωγραφιές και ηλεκτρονικά μηνύματα από παιδιά κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών. «Ευχαριστώ, να είσαι καλά, συνέχισε. Έδωσες χαρά στα παιδιά, έδωσες χαρά στους ανθρώπους… Αυτή είναι η μόνη της ανταμοιβή: ένα γράμμα, λίγες λέξεις.»
Η 93χρονη Ιωάννα Ματσούκα αφιερώνει καθημερινά ένα μεγάλο μέρος του χρόνου της στο πλέξιμο κασκόλ, παρουσιάζοντας πλέον μικρές ατέλειες. Η όρασή της έχει υποστεί μείωση και αντιμετωπίζει επιπλέον προβλήματα υγείας όπως έντονο πόνο στο πρόσωπο, το οποίο οφείλεται σε νευραλγία του τριδύμου. Η κόρη της, Αγγελική, περιγράφει τη μητέρα της ως παράδειγμα ανθεκτικότητας και αισιοδοξίας.
Η Ιωάννα Ματσούκα ξυπνά καθημερινά με την αυγή, ακολουθώντας μια σταθερή ρουτίνα: πρώτα πίνει ένα ποτήρι γάλα, στη συνέχεια φορά τα διακριτικά μαργαριταρένια σκουλαρίκια της και αφιερώνεται στις εργασίες της. Κάνοντας μια διακοπή για το μεσημεριανό, ακολουθεί και ένας σύντομος υπνάκος, προτού αφιερώσει τον υπόλοιπο χρόνο της στο πλέξιμο, μέχρι αργά το βράδυ. Όπως εξομολογείται και η ίδια, αυτό ίσως να είναι και το μυστικό της μακροζωίας.
«Είναι η ευτυχία που παίρνω δίνοντας» αναφέρει καθισμένη δίπλα σε μια μεγάλη μπλε τσάντα γεμάτη με πολύχρωμα νήματα και κλωστές.
«Θέλω τα παιδιά να νιώσουν χαρά με τα χρώματα των κασκόλ μου» είχε αναφέρει σε παλιότερη συνέντευξη της στο UNHCR.