«Είμαι ειδικός στους εφήβους», λέει η μαμά-blogger Nancy Friedman, η οποία έχει δύο παιδιά στην εφηβεία, έχει υπάρξει έφηβος και «βασικά, γιατί έτσι λέω», όπως η ίδια γράφει. Και βασιζόμενη σε αυτή την «γιατί-έτσι-λέω» πραγματογνωμοσύνη της, έχει καταλήξει σε μία λίστα με τα απολύτως ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ πράγματα που πρέπει να ξέρετε για να επιβιώσετε από τα ίδια τα παιδιά σας, στα δύσκολα χρόνια της εφηβείας τους:
1. Εκείνα ξέρουν τα πάντα. Εσείς δεν ξέρετε τίποτα. Το γεγονός ότι δεν ξέρετε και δεν αναγνωρίζετε τίποτα είναι, σύμφωνα με το έφηβο παιδί σας, αυταπόδεικτη αλήθεια.
Όταν έχετε παιδιά στην εφηβεία, η καθημερινή στάση ζωής τους όταν μιλούν μαζί σας είναι να σας κοιτάζουν σαν να είστε ο πιο άσχετος άνθρωπος στον κόσμο. Θα το ξεπεράσουν όταν γίνουν 25 χρονών. Και όταν έρθει εκείνη η ώρα, ξαφνικά θα εκπλαγούν από το πόσα μάθατε αυτά τα 10 χρόνια.
2. Σας αγαπούν και σας μισούν. Τα αγαπάτε και τα μισείτε, εξίσου. Πάντα έλεγα, ότι το παιδί μου είτε υποφέρει από κάποιας μορφής διπολική διαταραχή, είτε το πρόβλημα είναι η εφηβεία… κατέληξα στο ότι είναι η εφηβεία.
Το έφηβο παιδί σας είτε δεν θα θέλει να σας ξέρει (εσάς και τον άσχετο εαυτό σας), είτε θα ζητά απεγνωσμένα την προσοχή, την έγκριση και την αγάπη σας. Θα ξεφυσά και θα κοιτάζει στο ταβάνι την ώρα του φαγητού, αλλά μετά θα θέλει αγκαλιές και φιλιά το βράδυ. Με λίγα λόγια, θα επιστρέφει στον παιδικό εαυτό του. Θα ντρέπεται μέχρι θανάτου όταν εμφανίζεστε στον ποδοσφαιρικό του αγώνα, αλλά θα παθαίνει κατάθλιψη όταν θα τον χάνετε.
Είναι θέμα ορμονών.
Εσείς, από την άλλη, τη μία θα νιώθετε ότι θέλετε να του ρίξετε μπουνιά, να τον κλειδώσετε σε μία χρονομηχανή και να τον κάνετε πάλι μωρό, τότε που ήταν άτριχο, είχε καθαρό δέρμα και ένα γλυκό χαμόγελο στα χείλη, ή θα χάνετε τα λόγια σας από το θαύμα της ωριμότητας και της ευφυΐας του και από το συναίσθημα ότι μεγάλωσε τόσο γρήγορα.
3. Η έφηβη κόρη σας θα πιστεύει ότι είναι πολύ χοντρή / πολύ αδύνατη / πολύ κοντή / πολύ ψηλή / πολύ κάτι και ότι φταίτε εσείς γι’αυτό. Δεν υπάρχει άσχημο έφηβο κορίτσι. Το δέρμα τους -ακόμα κι αν είναι γεμάτο ακμή- έχει την ιδιότητα να λάμπει. Το σώμα τους -με περισσότερα ή λιγότερα κιλά- είναι φτιαγμένο στα μέτρα τους. Είναι όλες τους κούκλες, ακόμα κι αν τους είναι αδύνατο να το δουν.
Το πρόβλημα, φυσικά, το δημιουργούν τα περιοδικά, οι pop stars, τα βίντεο κλιπ και οι άνδρες που έχουν θέσει ένα αδιανόητο πρότυπο ομορφιάς στο μυαλό των κοριτσιών.
Ωστόσο, πιστεύω ότι υπάρχει και κάποιο βιολογικό πρόβλημα που αναγκάζει τα έφηβα κορίτσια να πιστεύουν ότι είναι άσχημα, παρόλο που η φύση αποδεικνύει το αντίθετο.
Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας. Δεν φταίει το ότι δεν της μάθατε να αγαπά το σώμα της. Δεν είναι ότι δεν την παινέψατε αρκετά, ή ότι την παινέψατε υπερβολικά. Ό,τι κι αν κάνατε, στη φάση αυτή δεν έχει σημασία.
Είναι οι ορμόνες.
4. Είναι ευγενικά με οποιονδήποτε δεν είναι εσείς. Λένε ότι αυτό είναι καλό. Οι έφηβοι που μπορεί να είναι απαράδεκτοι μαζί σας, αλλά βοηθούν και σέβονται οποιονδήποτε άλλον γύρω τους, αποδεικνύουν ότι -τουλάχιστον- ανατράφηκαν σωστά, ίσως λίγο χαλαρά στο σπίτι, αλλά με την ασφάλεια της αγάπης σας, και έτσι όταν κανείς δεν είναι μπροστά απλά αφήνονται και εκδηλώνονται όπως τους «βγαίνει». Όταν τους «βγαίνει» η υπερβολική χαλαρότητα, όμως, εύχεστε απλά να ήσασταν κάποιος άλλος.
5. Θα πάρουν ορισμένες πολύ ανόητες αποφάσεις (και δεν πειράζει). Θυμάστε τότε που εσείς και οι κολλητές σας γνωρίσατε έναν τύπο στην παραλία και σας κάλεσε σε ένα πάρτυ, και μετά ήρθαν και κάτι φίλοι του και σας πήραν με τα αυτοκίνητά τους για να πάτε για καφέ;
Φυσικά το θυμάστε.
Όλες -ή σχεδόν όλες- οι σημερινές μαμάδες υπήρξαν κάποτε ανόητες έφηβες. Αλλά δεν πάθατε τίποτα. Τίποτα δεν πήγε στραβά. Πήγατε μαζί τους για καφέ, περάσετε καλά, και μετά πήγατε σπίτια σας.
Ήσασταν τυχερές; Σίγουρα. Αλλά δεν είναι κάθε λάθος θανατηφόρο. Τις περισσότερες φορές οι ανοησίες που κάνουν οι έφηβοι καταλήγουν να είναι απλά ανοησίες και τίποτα παραπάνω. Είναι αυτές που μας οδηγούν σε νέες εμπειρίες, νέα μέρη, νέους φίλους. Είναι αυτά που μας έκαναν να συνειδητοποιήσουμε, ακόμα και τη στιγμή που μπαίναμε σε ένα ξένο αυτοκίνητο, ότι πιθανότατα δεν θα έπρεπε να έχουμε μπει. Έπειτα από αυτό μάθαμε ότι, αν και όλα πήγαν καλά, δεν θα το ξανακάναμε.
Ο έφηβος που δεν κάνει ποτέ κανένα λάθος θα μεγαλώσει και θα γίνει ένας ενήλικας που δεν θα αρπάζει ποτέ τις ευκαιρίες. Και θα είναι κρίμα.
6. Όσο φαγητό κι αν αγοράζετε δεν θα είναι ποτέ αρκετό. Έχω μία φίλη με τρία αγόρια στην εφηβεία. Κάθε μέρα βράζει ένα πακέτο μακαρόνια και τα αφήνει στην κατσαρόλα, πάνω στην κουζίνα, για να τα βρουν επιστρέφοντας από το σχολείο (στο οποίο έχουν ήδη φάει μεσημεριανό). Τα μακαρόνια τα φτιάχνει για απογευματινό σνακ.
Ο γιος μιας άλλης φίλης πίνει καθημερινά ένα λίτρο γάλα.
Ο δικός μου γιος χρειάζεται περίπου 6 γιαούρτια, μισό κιλό γαλοπούλα σε φέτες και 1 πακέτο ψωμί του τοστ κάθε 2-3 μέρες.
Η συμβουλή μου; Αξιοποιήστε κάθε πιθανό εκπτωτικό κουπόνι και ζήστε λιτά. Εξάλλου, αν έχετε παιδιά στην εφηβεία είστε πλέον σε μία ηλικία που ούτε μπορείτε ούτε χρειάζεται να τρώτε πάρα πολύ.
7. Θα επικρατεί χάος. Κάπου στον οδηγό «πώς να είσαι έφηβος» θα πρέπει να υπάρχει κάποια παράγραφος που να διατάζει τους έφηβους να πετούν το μπουφάν τους στο πάτωμα όταν μπαίνουν στο σπίτι, να αφήνουν τα παντελόνια και τα εσώρουχά τους όπου τύχει να βρεθούν την ώρα που τα βγάζουν και ποτέ με ποτέ να μη στρώνουν το κρεβάτι.
Το δωμάτιό τους θα σας τρελάνει. Κάποιες φορές θα χρειαστεί να ανοίγετε δρόμο για να καταφέρετε να φτάσετε από την πόρτα μέχρι το κρεβάτι. Και μερικές φορές… θα βρωμάει. Πολύ, πολύ άσχημα.
Αυτό ΔΕΝ είναι οι ορμόνες. Αυτό είναι «βαριέμαι να κάνω μπάνιο».
Κουράγιο.
8. Θα μελαγχολήσετε. Θα έρθουν στιγμές που θα περπατάτε δίπλα από ένα νήπιο, το οποίο θα τρέχει χαμογελαστό στην αγκαλιά της μαμάς του, και δάκρυα θα πλημμυρίζουν τα μάτια σας. Θα νιώθετε θλίψη που εσείς, το μόνο που εισπράττετε από το παιδί σας είναι κριτική και ξεφύσημα. Θα αναρωτιέστε πού πήγαν αυτές οι εποχές.
Ξεπεράστε το. Γιατί, από την άλλη…
9. Θα είστε ευγνώμονες. Θα έρθουν στιγμές που θα περιμένετε στην ουρά ενός εστιατορίου, ενός σούπερ μάρκετ, στο αεροδρόμιο, και θα βλέπετε ένα νήπιο, το οποίο χωρίς κανέναν φραγμό θα ουρλιάζει, θα πέφτει κάτω, θα βρίσκεται σε κατάσταση υστερίας. Και θα βλέπετε τη μαμά του, αδύναμη να το σταματήσει, ντροπιασμένη, ηττημένη. Και εσείς θα σκέφτεστε, χαμογελώντας κρυφά: τα πέρασα κι εγώ αυτά και δεν θα τα ξαναπεράσω.
10. Θα περάσει και αυτό. Θυμάστε τότε που το έφηβο παιδί σας ήταν νεογέννητο και νομίζατε ότι δεν θα κοιμηθείτε ποτέ ξανά στην ζωή σας; Κοιμηθήκατε και εσείς και αυτό.
Θυμάστε τότε που ήταν νήπιο και περνούσε μία φάση διαρκούς γκρίνιας που φοβόσασταν ότι δεν θα τελειώσει ποτέ; Τελείωσε.
Θα περάσει κι αυτό. Τα χρόνια της εφηβείας, όπως και κάθε άλλη φάση, κάποια στιγμή θα περάσουν.
Και μετά τα παιδιά θα φύγουν για σπουδές και εσείς θα κλαίτε και θα σας λείπουν και θα αναρωτιέστε πώς μεγάλωσαν τόσο και έφυγαν ήδη από το σπίτι. Γιατί, παρόλο που το έφηβο παιδί σας σάς αγαπά και σας μισεί, ξέρει τα πάντα, κάνει ανόητα πράγματα, κάνει ένα σπίτι άνω κάτω και -κακά τα ψέματα- μυρίζει, εσείς το αγαπάτε τόσο πολύ.
Και στο τέλος, αυτό είναι το μοναδικό σημαντικό πράγμα για το έφηβο παιδί σας που έχει σημασία να ξέρετε, τόσο εσείς όσο και εκείνο.