Δύο πανομοιότυπες συλλαβές δίπλα δίπλα, σχηματίζουν την πιο μικρή, αλλά ουσιαστικά μεγάλη λέξη του κόσμου: η μαμά είναι με διαφορά, ο σπουδαιότερος ρόλος που μπορεί να αναλάβει μια γυναίκα στη ζωή της.
Κάποιες στιγμές μπορεί να τύχει, άλλες να έχει προγραμματιστεί, και περίπου είκοσι φορές το χρόνο, στην Ελλάδα, κάποιες γυναίκες γίνονται μητέρες μετά από αρκετή γραφειοκρατία, βάζοντας τις υπογραφές τους για να υιοθετήσουν παιδιά που έφεραν στον κόσμο κάποιες άλλες γυναίκες.
Η Φωτεινή Παντζιά είναι εδώ και τρεις περίπου μήνες, η μητέρα του Αμπάτου – Άγγελου. «Ήθελα να υιοθετήσω παιδάκι εδώ και πολλά χρόνια. Προσπαθούσα να βγάλω άκρη στην Ελλάδα, η αλήθεια είναι ότι δεν συναντούσα πουθενά ανοιχτές πόρτες και καμία πληροφόρηση. Μονογονεϊκές οικογένειες θεωρητικά δεν επιτρεπόταν – και λέω θεωρητικά γιατί στον νόμο υπάρχει μια πρόβλεψη, αλλά ποτέ δεν γινόταν πραγματικότητα, οι χρόνοι αναμονής τεράστιοι, οπότε προσπαθούσα να δω πόσο νόμιμα μπορούσα να υιοθετήσω ένα παιδί και δε μπορούσα να βρω πληροφορίες», μου λέει καθώς εξηγεί τα διαδικαστικά της υιοθεσίας.
Αφού έμαθε όλες τις πληροφορίες για το πώς μπορεί να υιοθετήσει ένα παιδί, νόμιμα, από το εξωτερικό, η Φωτεινή ξεκίνησε τις διαδικασίες αμέσως μόλις ένιωσε έτοιμη να γίνει μητέρα. Πήρε δύο χρόνια, αιτήσεις σε προξενεία, υπηρεσίες, ψυχολογικά και ιατρικά τεστ, χαρτιά και ταξίδια από και προς Αιθιοπία, μέχρι τη στιγμή που αντίκρυσε το σοκολατένιο αγοράκι το οποίο – όπως λέει και η ίδια – μάλλον υπήρχε πάντα στη ζωή της, απλά περίμενε την κατάλληλη στιγμή να εμφανιστεί.
«Άρχισα να του δείχνω φωτογραφίες, από το σπίτι, από τα ζωάκια μου, από τα ξαδέρφια του, τους φίλους του που τον περιμέναν εδώ, από τους θείους του, και του υποσχέθηκα πως ό,τι και να γίνει, εμείς θα ζήσουμε μαζί, απλά χρειάζομαι λίγο την υπομονή του. Δεν ξαναέκλαψε ποτέ και αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να μπορώ να αντέξω αυτούς τους έντεκα μήνες που χρειάστηκε να πηγαινοέρχομαι μέχρι να έρθει σπίτι μας».
Το πιο δύσκολο κομμάτι αυτό είναι από τη στιγμή που τον έχεις γνωρίσει και τον αφήνεις πίσω γιατί έιναι πολύ μακριά, γιατί είναι σε συνθήκες που μπορεί να συμβεί οτιδήποτε, γιατί φοβάσαι, γιατί τον ξέρεις, γιατί τον αγαπάς, γιατί τον θες εδώ, γιατί ξέρεις ότι μπορείς να του δώσεις αυτά που έχει ανάγκη και πρέπει να κάνεις υπομονή.
Στο αεροπλάνο για Αθήνα, ο Αμπάτου ήταν ξύπνιος. Είχε μάθει ελάχιστες λέξεις στα ελληνικά και δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του που πετούσε και έβλεπε τη θάλασσα από το παράθυρό του: «Νερό, μαμά, νερό», έλεγε ξανά και ξανά. Αποφάσισε από μόνος του και αρκετά γρήγορα, να πει την Φωτεινή «μαμά», μια λέξη που είναι από τις πιο συγκινητικές που έχει ακούσει ποτέ η ίδια.
Τώρα πια με λέει «μαμά μου» και αυτό το «μαμά μου» γεμίζει το στόμα του.
«Ο Αμπάτου είναι πολύ κουλ τύπος. Ακόμα και στο σπίτι που είναι σαφώς πιο μεγάλο από αυτό που ζούσε εκεί, δεν είχε καμια αντίδραση περίεργη. Φοβόταν τα ζωάκια στην αρχή, αλλά πολύ γρήγορα τα αγάπησε και τον αγάπησαν και είναι το πιο ωραίο ταξίδι που κάνω. Και είναι ό,τι ονειρευόμουν επί χίλια. Δε θα άλλαζα τίποτα απ’ ό,τι χρειάστηκε να κάνω γι αυτό το παιδί, μάλλον θα τα κανα επί είκοσι αν μου ζητούσαν να τα κάνω ξανά. Είναι σαν τη γέννα που λένε ότι την ξεχνάς. Μάλλον κάπως έτσι είναι, τα ξεχνάς», μου λέει και χαϊδεύει τον μικρό, ο οποίος μόλις έχει έρθει με την νταντά και το ποδήλατό του.
«Αναρωτιόμουν πριν έρθει εδώ, τι δυσκολίες θα αντιμετωπίσω. Πάντα φοβάσαι. Νομίζω κι όταν γεννάς και φέρνεις ένα μωρό στο σπίτι, πάντα αναρωτιέσαι. Ό,τι προβλήματα είχα στο μυαλό μου ότι θα μπορούσαν να είναι προβλήματα, δεν ήταν καθόλου. Το αυθόρμητο που θα μπορούσα να πω αν με ρωτούσε κάποιος τι προβλήματα αντιμετωπίσατε θα ήταν να πω «κανένα». Δεν θα ήταν πολύ ειλικρινές,. Θα ήταν από την πολύ μεγάλη μου χαρά γι αυτό που ζω.
Υπήρχαν προβλήματα γιατί ήμουν 50 χρονών, γιατί είχα συνήθειες που πρέπει να τις αλλάξω γιατί το πρόγραμμά σου, ενώ ήταν πολύ γεμάτο, ήρθε ο μικρός και γίνεται ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς σου. Πρέπει να παντρέψεις και το επαγγελματικό σου, γιατί εγώ αυτό το μαγαζί το έχω μόνη μου οπότε εχει πάρα πολλές ευθύνες, όμως και πάλι, κάθε φορά που το σκέφτομαι, θα χαμογελάω και θα λεω «κανένα». Είναι σπουδαίο αυτό που ζω, κανένα».
Τον λένε Αμπάτου – Αγγελο, αλλά ο ίδιος έχει επιλέξει να τον λένε Αμπάτου. Τα παιδάκια, όταν τα βρίσκουν στην Αιθιοπία, τους δίνουν ονόματα οι νταντάδες, αλλά τα ονόματα που τους δίνουν είναι κατά συνθήκη, μπορεί να είναι από ένα τούρκικο σίριαλ και να δώσουν το όνομα της πρωταγωνιστριας. Όταν, λοιπόν ο γιος της Φωτεινής ήταν στο πρώτο ορφανοτροφείο, του είχαν δώσει το όνομα Αμπετί, που σημαίνει «μικρό παιδί». Έτσι τον ήξερε και η Φωτεινή στα πρώτα mails. Όταν έφυγε και πήγε σε άλλο ορφανοτροφείο, οι καινούριες νταντάδες του, άρχισαν να τον φωνάζουν Αμπάτου – το οποίο στα αμχαρικά σημαίνει «πατέρας». Ήταν μάλλον γραφτό, να βρεθεί στη ζωή του η Φωτεινή και να γίνει η μητέρα που του έλειπε.
«Όταν ήρθα και του σύστησα τον γιο μου «είναι ο Αμπάτου, είναι 5 χρονών είναι από την Αιθιοπία, τον έχω υιοθετήσει, δεν ξέρουμε πότε γεννήθηκε, δε θα ξέρουμε ποτέ το ωροσκόπιό του», διαπίστωσα ότι ο κόσμος είναι πολύ πιο έτοιμος απ’ ό,τι νομίζουμε. Ήταν πολύ μεγάλη έκπληξη για μένα αυτό. Επίσης, τα παιδάκια τα οποία παίρνουν πολύ αγάπη και γίνονται πολύ δυνατά, δε μπορεί ποτέ κανείς να τα ακουμπήσει σε αυτά τα κομμάτια, ακόμα κι αν βρεθούν κάποιοι άνθρωποι που κάτι θα πουν. Ελπίζω και πιστεύω ότι θα κάνω έναν γιο δυνατό και χαρούμενο κι αν κάποιο στιγμή στεναχωρηθεί για κάτι που θα του πουν, ξέρει ότι θα είναι στιγμιαίο γιατί η μαμά θα είναι εδώ για να το συζητήσουν», μου λέει με σιγουριά όταν την ρωτάω αν φοβάται τα σχόλια του κόσμου στο μέλλον.
Ο γιος μου ξέρει ότι πάντα θα ναι σοκολατένιος, και η μαμά του πάντα ροζ.
«Ο λόγος που δίνω αυτή τη συνέντευξη, είναι γιατί ένα από τα πράγματα που έχω υποσχεθεί στο παιδί μου, είναι ότι όταν θα τελείωνε αυτή η ιστορία και θα γυρνούσαμε σπίτι μας, εγώ όφειλα να μιλήσω πολύ για τις υιοθεσίες και τις μονογονεικές οικογένειες. Για γυναίκες που θέλουν παιδιά και δε μπορούν να αποκτήσουν.
Που μπορεί να κάνουν 35 εξωσωματικές και να είναι επικίνδυνες για το σώμα τους. Για ένα κράτος που δεν είναι φιλικό προς τις υιοθεσίες, για το νέο νομοσχέδιο που έχουν την υποχρέωση όλοι να το δουν όπως πρέπει να το δουν, για παιδιά που ζουν σε ιδρύματα και που κάθε παιδί έχει δικαίωμα να βρεθεί σε ένα σπιτικό που θα ‘χει αγάπη, αγκαλιά, προσοχή, φροντίδα, κουβέντα, χρώματα, αρώματα, στιγμές. Κάθε παιδί, καθε γυναίκα και κάθε πατέρας έχει δικαίωμα να νιώσει αυτά τα πράγματα».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί να σε κρατήσουν μακριά από το να γεννήσεις ένα παιδί, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετοί ώστε να σε κρατήσουν μακριά από το να θες να γίνεις μητέρα. Σκεφτόμαι πολύ, αλλά δε μπορώ να βρω κάτι σπουδαιότερο του να μεγαλώνεις ένα παιδί. Οι στιγμές που μοιράζεται μια γυναίκα με ένα παιδί, είναι εκείνες που καθορίζουν το πότε και το αν θα τη νιώσει σαν τη δική του μαμά. Όταν δεις ένα βλέμμα σαν αυτό του Αμπάτου, τη στιγμή που ξεστομίζει το «μαμά μου» κοιτάζοντας τη Φωτεινή, τότε θα καταλάβεις ότι δεν έχει καμία σημασία, αν η πρώτη σας γνωριμία έγινε στο μαιευτήριο ή σε κάποιο ορφανοτροφείο εντός ή εκτός Ελλάδος.
Φωτογραφίες: Προβίδα Ειρήνη