Τα μωρά γνωρίζουν πάρα πολλά πράγματα πριν έρθουν στον κόσμο. Και όχι μόνο έχουν πολλές γνώσεις, αλλά όταν βρίσκονται στην κοιλιά της μαμάς τους, μπορούν να αισθανθούν και όλα όσα νιώθει εκείνη!
Το μωράκι σας κάνει αισθητή την παρουσία του με διάφορους τρόπους. Γύρω στη μέση της εγκυμοσύνης αισθάνεστε ένα απαλό «φτερούγισμα» στην κοιλιά σας. Λίγο αργότερα θα νιώσετε ελαφρές κλοτσιές, οι οποίες όσο θα περνάει ο καιρός θα γίνονται δυνατότερες. Επίσης μπορεί να αισθάνεστε και ένα ρυθμικό χτύπημα, κάθε φορά που το μωράκι σας θα έχει λόξυγκα. Οι εξετάσεις με υπέρηχους σας ανοίγουν για λίγες στιγμές ένα παράθυρο στον κόσμο του μωρού σας, όμως βλέποντάς το, αναρωτιέστε τι ακριβώς μπορεί να κάνει το μωρό σας σε κάθε φάση της κύησης, ποιες είναι οι δυνατότητές του, τι αισθάνεται και τι καταλαβαίνει. Ας δούμε, λοιπόν, τι ακριβώς συμβαίνει στον μικρόκοσμο του μωρού και πώς λειτουργούν οι αισθήσεις του:
ΓΕΥΣΗ – Η πρώτη αίσθηση
Η πρώτη αίσθηση που ξυπνά στο μωρό είναι η αίσθηση της γεύσης. Μάλιστα στην 20ή εβδομάδα της κύησης το έμβρυο διαθέτει δέκα φορές περισσότερες γευστικές απολήξεις στο στόμα του από ένα μωρό. Και όλες εν ενεργεία! Όμως τι ακριβώς γεύεται το μωράκι στην κοιλιά της μαμάς; Σύμφωνα με τους ειδικούς, η γεύση του αμνιακού υγρού που περιβάλλει το έμβρυο αλλάζει ανάλογα με τις τροφές που καταναλώνει η μητέρα. Έπειτα από έρευνες, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι τους αρέσει πολύ η γλυκιά γεύση!
ΑΚΟΗ – Αντιδρά στο θόρυβο
Στην 20η εβδομάδα της κύησης το εξωτερικό αυτί του μωρού έχει μεγαλώσει κάποια εκατοστά, ενώ το εσωτερικό αυτί έχει το μέγεθος καρφίτσας. Ωστόσο, το έμβρυο αρχίζει να αφουγκράζεται το περιβάλλον του. Ακούει το ρυθμικό χτύπο που κάνει η καρδιά της μαμάς, ακούει τη φωνή της. Μετά την 24η εβδομάδα της κύησης το μωρό αρχίζει να αντιλαμβάνεται και τους ήχους από το εξωτερικό περιβάλλον. Μαθαίνει τη φωνή του μπαμπά και της μαμάς και την αναγνωρίζει αργότερα όταν έρθει στον κόσμο. Ακόμη, λατρεύει την κλασική μουσική και το τραγούδι της μαμάς. Όταν έχει πολύ θόρυβο (γύρω στα 110 ντεσιμπέλ, π.χ. δυνατή μουσική) ανοιγοκλείνει τα ματάκια του και ζαρώνει το πηγούνι του, όπως ακριβώς αντιδρά καθένας στον έντονο θόρυβο. Από τα 110 ντεσιμπέλ, φτάνουν στην κοιλιά της μαμάς τα 90, γιατί το δέρμα, οι ιστοί και το αμνιακό υγρό απορροφούν ένα μέρος της έντασης του ήχου. Κι όμως ακόμη κι έτσι ο θόρυβος είναι αρκετός για να το τρομάξει.
ΑΦΗ – Νέα ερεθίσματα
Στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης τα μωρά είναι πολύ δραστήρια. Ακόμη έχουν πολύ ελεύθερο χώρο στη μήτρα για να κινούνται. Όμως το μικρό αντιλαμβάνεται τα σύνορά του και… παίζει μ’ αυτά. Για παράδειγμα χτυπά τα μικροσκοπικά ποδαράκια του στα τοιχώματα της μήτρας, τρίβει το κεφαλάκι και αγγίζει τον ομφάλιο λώρο με τα δαχτυλάκια του και απολαμβάνει την επαφή. Από την 24η εβδομάδα της, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα μωράκια αντιδρούν με περιέργεια αν κάτι εισβάλει στο χώρο τους. Αν, για παράδειγμα, η μαμά κάνει κάποια ιατρική εξέταση (π.χ. λήψη αμνιακού υγρού), το μωρό, κατά τη διάρκεια της εξέτασης, συνήθως πιέζει το σωματάκι του κατά μήκος της βελόνας. Έτσι λοιπόν για να μην τραυματιστεί το περίεργο μικρό, ο γιατρός πρέπει να παρακολουθεί τις κινήσεις του στην οθόνη (άλλωστε από την 23η εβδομάδα της κύησης το μωρό μπορεί να νιώσει πόνο). Όλα τα νέα ερεθίσματα είναι συναρπαστικά και ευχάριστα για το μωρό, το οποίο απολαμβάνει την αίσθηση της αφής. Για παράδειγμα, καταλαβαίνει όταν η μαμά του χαϊδεύει τρυφερά την κοιλιά της ή όταν ο μπαμπάς του πιέζει απαλά την κοιλιά της. Μάλιστα ορισμένα μωρά ανταποκρίνονται κιόλας, π.χ. πιέζουν απαλά το σωματάκι τους στο συγκεκριμένο σημείο που νιώθουν το χέρι της μαμάς ή του μπαμπά.
ΟΡΑΣΗ – Mατάκια συνήθως κλειστά
To μωρό κολυμπά στο αμνιακό υγρό, άρα λοιπόν δεν μπορεί να κρατήσει για αρκετή ώρα τα ματάκια του ανοιχτά.. Ακόμη λοιπόν και όταν δεν κοιμάται, το μικρό έχει κλειστά τα μάτια του, προστατεύοντας έτσι τον ευαίσθητο βολβό τους με τα βλέφαρά του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η όρασή του δεν αναπτύσσεται. Σίγουρα είναι η αίσθηση που εξελίσσεται λιγότερο στην κοιλιά, ωστόσο το μωρό μπορεί να αντιληφθεί το φως. Για παράδειγμα αν κάποιος φωτίσει έντονα εξωτερικά ένα σημείο στην κοιλιά της μαμάς, το μωρό στρέφει περίεργο προς τα εκεί. Μετά την 22η εβδομάδα της κύησης αντιδρούν οι κόρες των ματιών του, ενώ τώρα συγχρονίζονται και οι κινήσεις τους. Βέβαια μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό του εξωτερικού φωτός φτάνει στο μωρό στην κοιλιά της μαμάς, όμως ήδη το μικρό μπορεί να ξεχωρίσει τα χρώματα. Συγκεκριμένα «βλέπει» τους τόνους του κόκκινου. Ίσως έτσι εξηγείται και η αγάπη πολλών νεογέννητων για το συγκεκριμένο χρώμα.
Τα συναισθήματα ξυπνούν
Άραγε το μωρό καταλαβαίνει πώς αισθάνεται η μητέρα του; Μοιράζεται μαζί της τις ανησυχίες της; Αντιλαμβάνεται αν το αγαπούν και το περιμένουν με χαρά ή αν το απορρίπτουν;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αναμφίβολα το μωρό μοιράζεται τα συναισθήματα της μαμάς, μια και μεγαλώνει στη μήτρα – που είναι ένα ζωντανό όργανο γεμάτο ερεθίσματα – και όχι σε κάποιον απομονωμένο χώρο. Μάλιστα η συναίσθηση της αποδοχής ή όχι από τους γονείς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην μετέπειτα συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού. Αν το μωρό νιώσει απόρριψη όσο βρίσκεται στη μήτρα, αυτό θα του δημιουργήσει αργότερα συναισθήματα ανασφάλειας και μειωμένη αυτοπεποίθηση. Βέβαια καμία μέλλουσα μητέρα δεν σκέπτεται άσχημα για το μωρό της και καμία δεν αντέχει στην ιδέα ότι θα έκανε κακό σ’ αυτό το αβοήθητο πλασματάκι που μεγαλώνει μέσα της. Και, όμως, αρκετές μέλλουσες μητέρες περνούν διάφορες φάσεις, που νιώθουν πιεσμένες και αισθάνονται αρνητικά για το μωρό τους.
Κυρίως μάλιστα τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, κάποιες μαμάδες έχουν μεταπτώσεις στη διάθεσή τους. Κάποιες στιγμές δηλαδή χαίρονται πολύ για το μωράκι τους και μετά εύχονται να μπορούσαν να γυρίσουν το χρόνο πίσω και να ήταν όπως πριν. Επίσης αυτό το πρώτο διάστημα πολλές έγκυες αναρωτιούνται αν είναι σε θέση να δώσουν ζωή στο μωρό τους. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μαμάδες συνειδητοποιούν την εγκυμοσύνη τους και «αποδέχονται» το μωρό τους στο δεύτερο τρίμηνο. Αισθάνεται, αλήθεια, το μωρό, το οποίο τις πρώτες εβδομάδες μοιάζει σαν μικροσκοπικός σπόρος, όλες αυτές τις αμφιβολίες και τις μεταπτώσεις της μητέρας του; Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, από την πρώτη στιγμή της κύησης, εγγράφονται τα πάντα στη μνήμη των κυττάρων του μωρού και δεν ξεχνιούνται. Αυτά τα συναισθήματα μένουν. Η πιο σωστή αντιμετώπιση δεν είναι βέβαια η καταπίεση των συναισθημάτων της μητέρας, αλλά η συναισθηματική ισορροπία. Τα αρνητικά συναισθήματα δεν «βλάπτουν» το μωρό, αν τελικά η μητέρα καταφέρει να το αποδεχτεί πλήρως. Αυτή η αποδοχή θα του δημιουργήσει συναισθήματα γαλήνης.