Η Χρύσα Μαλτέζου, διακεκριμένη ιστορικός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, έφυγε από τη ζωή στις 10 Ιανουαρίου 2025, σε ηλικία 84 ετών. Η πορεία της υπήρξε πλούσια και πολυσχιδής, με αξιοσημείωτη συμβολή στη μελέτη της μεσαιωνικής ιστορίας και του ενετοκρατούμενου Ελληνισμού.
Τα πρώτα βήματα και η ακαδημαϊκή εξέλιξη
Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια το 1941, η Χρύσα Μαλτέζου απέκτησε ισχυρές βάσεις στις εγκύκλιες σπουδές της στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Με την υποστήριξη του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Aix-en-Provence στη Γαλλία και στο Ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών Βενετίας ως υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών. Παράλληλα, απέκτησε εξειδίκευση στην Παλαιογραφία, ην Αρχειονομία και τη Διπλωματική από τα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας.
Από το 1969 έως το 1994, κατείχε καίριες θέσεις στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ενώ υπηρέτησε ως καθηγήτρια Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Εκεί διηύθυνε τον Τομέα Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας, ενώ διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Το 1998, η Χρύσα Μαλτέζου ανέλαβε τη διεύθυνση του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, όπου έδωσε νέα ώθηση στις ερευνητικές και πολιτισμικές δραστηριότητες. Παράλληλα, διακρίθηκε ως Fellow στο Dumbarton Oaks Centre for Byzantine Studies και ως καθηγήτρια Ιστορίας της Βενετοκρατίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το έργο της αναγνωρίστηκε διεθνώς, με σημαντικά βραβεία όπως ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής το 2003 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καθώς και το Διεθνές Βραβείο Ωνάση το 2006 για τη συνεισφορά της στη διάσωση του ιστορικού αρχείου των Κυθήρων.
Η Χρύσα Μαλτέζου δημοσίευσε πολυάριθμα έργα, αναδεικνύοντας άγνωστες πτυχές της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ιστορίας. Παράλληλα, συμμετείχε ενεργά σε διεθνή συνέδρια, δίδαξε σε διακεκριμένα πανεπιστήμια και οργάνωσε σημαντικές επιστημονικές εκδηλώσεις.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, σε συλλυπητήριο μήνυμά της τόνισε ότι η ιστορικός «άφησε ξεχωριστό αποτύπωμα στη μελέτη της μεσαιωνικής ιστορίας μας» και χαρακτήρισε τη θητεία της στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας ως «ξεχωριστή στιγμή της πολυσχιδούς σταδιοδρομίας της».
Με την απώλεια της Χρύσας Μαλτέζου, η επιστημονική κοινότητα αποχαιρετά μία σπουδαία μορφή, της οποίας το έργο και η παρακαταθήκη θα συνεχίσουν να εμπνέουν τις επόμενες γενιές.