«Κυρία μου να συστηθώ. Οδυσσέας Ελύτης. Για εσάς εδώ σήμερα όχι ποιητής, αλλά στιχουργός». Η ιστορία που κρύβεται πίσω από την Ρένα Κουμιώτη.
Η ιστορία του 1972
1972, στο ιστορικό στούντιο ηχογράφησης της Columbia στη Ριζούπολη. Είναι η μέρα που ηχογραφείται ο δίσκος της εταιρείας LYRA «Το θαλασσινό τριφύλλι» σε στίχους του Οδυσσέα Ελύτη και μουσική Λίνου Κόκοτου. Ερμηνευτές είναι η Ρένα Κουμιώτη και ο Μιχάλης Βιολάρης.
Μέσα στο στούντιο η Ρένα Κουμιώτη ερμηνεύει και έξω από το διαχωριστικό τζάμι ο ηχολήπτης γράφει έναν από τους καλύτερους δίσκους στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας.
Έξω από το τζάμι ο Αλέκος Πατσιφάς, ο αείμνηστος ιδρυτής της LYRA, παρακολουθεί την εγγραφή. Δίπλα του ένας κύριος ψηλός με τραγιάσκα και μπλε ναυτικό ημίπαλτο παρακολουθεί κι αυτός.
Όταν τελειώνει η εγγραφή η Ρένα Κουμιώτη βγαίνει από το στούντιο και πηγαίνει προς τον ηχολήπτη για να ακούσουν, ως είθισται, το ηχητικό αποτέλεσμα.
Η Κουμιώτη με ένα μειδίαμα χαιρετά τον «άγνωστο» κύριο, ο οποίος με μία ζεστή χειραψία και ένα ζεστό χαμόγελο της λέει: «μπράβο παιδί μου, τα είπες εξαιρετικά όλα τα τραγούδια». «Α! Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κύριε», του απαντά και δίνει την προσοχή της στην ακρόαση του αποτελέσματος της εγγραφής.
Ο Αλέκος Πατσιφάς που εκείνη τη στιγμή ήταν λίγο παραπέρα, είδε τη σκηνή, πλησιάζει τη Ρένα και τη ρωτάει σιγά :
-Τι λέγατε;
-Με ποιόν κ. Πατσιφά ;
-Με τον κύριο τώρα που μιλούσατε.
-Μπα…τίποτα. Με συνεχάρη για το πώς είπα τα τραγούδια.
-Μάλιστα… Ξέρεις παιδί μου ποιος είναι αυτός;
-Όχι που να ξέρω;
-Αυτός Ρένα είναι ο μεγάλος ποιητής μας ο Οδυσσέας Ελύτης, που έχει γράψει τους στίχους στα τραγούδια που λες.
-Πω..πω γκάφα, κ.. Πατσιφά. Όχι δεν τον ξέρω οπτικά..
-Οδυσσέα έρχεσαι μισό λεπτό; Ο Ελύτης πλησιάζει.
-Άκουσα Αλέκο, άκουσα. Που να με ξέρει το κopίτσι; Κυρία μου να συστηθώ. Οδυσσέας Ελύτης. Για εσάς εδώ σήμερα όχι ποιητής αλλά στιχουργός!
Και έτσι ήταν γιατί το “Θαλασσινό τριφύλλι” δεν περιέχει ποιήματα του Ελύτη, αλλά στίχους. Ήταν το πέμπτο κατά σειρά έργο του ποιητή που μελοποιήθηκε. Είχαν προηγηθεί το “Άξιον Εστί” και οι “Μικρές Κυκλάδες”, μελοποιημένες από το Μίκη Θεοδωράκη, το “Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας” από το Νότη Μαυρουδή και ο “Ήλιος ο πρώτος” από τον Γιάννη Μαρκόπουλο.
Η υπέροχη και εύληπτη μουσική του Λίνου Κόκοτου και οι εξαιρετικές ερμηνείες της Ρένας Κουμιώτη και του Μιχάλη Βιολάρη μας χάρισαν σαν μουσική παρακαταθήκη ένα δίσκο τόσο διαχρονικά αριστουργηματικό, που δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα τρεις γενιές μετά, τραγουδιέται από όλους. Ένας δίσκος που μοσχοβολάει θάλασσα κι αρμυρίκια.
Και όπως είχε πει ο Οδυσσέας Ελύτης: «αυτά τα τραγούδια τα έγραψα για να τα τραγουδάνε γέροι και παιδιά. Θέλω να μείνουν σαν παραδοσιακά. Ας μην ξέρουν ποιος τα έγραψε».
Εννιά τραγούδια που μας πάνε βόλτα με μια βάρκα σε ένα «Ερημονήσι» στο Αιγαίο, στην αρμύρα, στον ήλιο και στο γαλάζιο του ουρανού έναν «Αύγουστο».
Ακούμε τα «Τζιτζίκια» να γρατζουνάνε την ησυχία του μεσημεριού, συναντάμε ένα «Δελφινοκopιτσο» εκεί στης Υδρας τα ανοιχτά και των Σπετσών να ξελογιάζει τους ψαράδες, που με τις τράτες τους «Ντούκου-ντούκου μηχανάκι» οργώνουν για καλή ψαριά τα ευλογημένα μπλε νερά μας. Και μια «Ελένη» που πάντα περιμένει ένα Πάρη να της φέρει το «Χρυσό κλειδί» ξορκίζοντας τον «Ταχυδρόμο» που πάντα την ξεχνά.
Και είναι κι αυτό. Αυτό που «μια φορά στα χίλια χρόνια του πελάγου τα τελώνια», το φυτεύουν πριν από την πρώτη ηλιαχτίδα εκεί στα βάθη της θάλασσας, ανάμεσα στα φύκια και φυτρώνει μαγικά λες και το χέρι του Θεού της θάλασσας το άγγιξε για να γεννηθεί….