Όπως αποκαλύπτει η επίσημη έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το πρόβλημα έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, με το 27% των πρατηρίων στην Αττική να εμπλέκεται σε πρακτικές απάτης στην αντλία, γεγονός που οδηγεί σε σημαντική επιβάρυνση για τους καταναλωτές.
Συγκεκριμένα, παρατηρούνται ελλειμματικές παραδόσεις καυσίμων που φτάνουν έως και το 24%, με το συνολικό κόστος για τους καταναλωτές να ξεπερνά τα 120 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η παραβατικότητα στα πρατήρια καυσίμων δεν αποτελεί καινούργιο φαινόμενο, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει διογκωθεί δραματικά.
Το 2011, το ποσοστό των πρατηρίων που εφάρμοζαν τέτοιες πρακτικές ήταν μόλις 4%, ενώ μέχρι το 2023 εκτινάχθηκε στο 27%, σημειώνοντας μια αύξηση της τάξεως του 35% μέσα στα τελευταία δύο χρόνια.
Η έρευνα καταγράφει επίσης μια σταθερή αύξηση των ελλειμματικών παραδόσεων, οι οποίες το 2011 κυμαίνονταν από 2% έως 11%, ενώ το 2023 ανέρχονται έως και το 24%.
Οι πρακτικές αυτές όχι μόνο επιβαρύνουν οικονομικά τους καταναλωτές, αλλά δημιουργούν και αθέμιτο ανταγωνισμό στην αγορά.
Τα παραβατικα πρατήρια
Η αναγραφόμενη τιμή πώλησης στα παραβατικά πρατήρια είναι χαμηλότερη κατά 0,8 ευρώ ανά λίτρο σε σχέση με τα νόμιμα πρατήρια, κάτι που προσελκύει ανυποψίαστους καταναλωτές.
Ωστόσο, η πραγματική διαφορά στην τιμή είναι μικρότερη, με τις παραδόσεις να κοστίζουν μόλις 0,10-0,12 ευρώ περισσότερο ανά λίτρο, ενώ οι ελλειμματικές ποσότητες κάνουν τη συνολική δαπάνη για τους καταναλωτές ακόμα μεγαλύτερη.
Η αύξηση του λειτουργικού κόστους (εργασιακό, ενέργειας, κ.λπ.) επηρεάζει ακόμη περισσότερο τα νόμιμα πρατήρια, καθώς αναγκάζονται να διατηρούν υψηλότερες τιμές για να καλύψουν τα έξοδά τους.
Αυτό οδηγεί σε αύξηση της διαφοράς τιμής μεταξύ των νόμιμων και παραβατικών πρατηρίων, με αποτέλεσμα τα νόμιμα πρατήρια να βλέπουν τις πωλήσεις τους να μειώνονται.
Η διαρκής άνοδος των εξόδων λειτουργίας, σε συνδυασμό με τις ανταγωνιστικές τιμές των παραβατικών πρατηρίων, έχει οδηγήσει σε μαζική στροφή των καταναλωτών προς τα παραβατικά πρατήρια.
Η κατάσταση έχει γίνει τόσο σοβαρή που υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 20 με 25 πρατήρια αλλάζουν ιδιοκτησία, περνώντας από το νόμιμο κομμάτι της αγοράς στο παραβατικό.
Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που αποδυναμώνει την υγιή αγορά, ενώ τα παραβατικά πρατήρια συνεχίζουν να επεκτείνουν την παρουσία τους, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη εις βάρος των καταναλωτών και της οικονομίας γενικότερα.
Συνολικά, οι καταναλωτές χάνουν πάνω από 120 εκατ. ευρώ ετησίως. Η συσχέτιση μεταξύ των τιμών των καυσίμων και των ελλειμματικών παραδόσεων είναι ξεκάθαρη, με την έρευνα του ΕΜΠ να αποδεικνύει ότι τα παραβατικά πρατήρια εξαπατούν με πολλούς τρόπους, προσφέροντας φαινομενικά χαμηλότερες τιμές, αλλά τελικά φορτώνοντας τους καταναλωτές με κρυφές χρεώσεις και ελλειμματικά καύσιμα.