Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τη Μαρία Πολύζου ως την κορυφαία Ελληνίδα μαραθωνοδρόμο. Την νιώσαμε όμως δίπλα μας μέσω των social media όταν το 2019 μίλησε ανοιχτά για τον καρκίνο του μαστού. Είναι εκείνη που τόνισε πως παράλληλα με τη μαστογραφία μας πρέπει να κάνουμε και υπέρηχο και ψηλάφηση του στήθους για να έχουμε “διαβατήριο στη ζωή”. Τρία βήματα που συμπεριλαμβάνονται σήμερα στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Φώφη Γεννηματά που αφορά 1.3 εκ. γυναίκες.
Όπου κι αν βρεθεί, η Μαρία φτιάχνει ένα προσωπικό σύμπαν, όπως στο γραφείο της στο ΟΑΚΑ. Με απαλή μουσική, ωραίο φωτισμό, έναν χώρο που σε προδιαθέτει θετικά και σε ηρεμεί. Πριν το γραφείο της, τα μετάλλιά της λάμπουν σε ένα ολόκληρο δωμάτιο. Είναι η πρώτη Ελληνίδα που έλαβε μέρος στο αγώνισμα του Μαραθωνίου σε Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1996 στην Ατλάντα, κρατώντας διαρκώς ένα ελληνικό σημαιάκι στο χέρι. Εκείνη που δάκρυσε όταν άκουσε τον Εθνικό Ύμνο στους Βαλκανικούς αγώνες στην Κωνσταντινούπολη το 1990 όταν κέρδισε το χρυσό μετάλλιο. Κι εκείνη που κατόρθωσε έναν άθλο το 2010 τιμώντας την επέτειο των 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα, αναβιώνοντας τον Φειδιππίδειο Άθλο, διανύοντας 524 χλμ. (Αθήνα-Σπάρτη-Τύμβος Μαραθώνα)- “τότε έμαθα τη δύναμη του πνεύματος” λέει χαμογελώντας.
Μετά την περιπέτεια της υγείας της ένιωσε την ανάγκη να μιλήσει για τον τρόπο που πρέπει να αγωνιζόμαστε στη ζωή. Στην αυτοβιογραφία της “Μην τα παρατάς” (εκδ. Key Books) αποκαλύπτει πόσο δύσκολα ήταν τα παιδικά της χρόνια, τόσο λόγω της ένδειας, αλλά κυρίως λόγω της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής κακοποίησης από τον πατέρα της.
-Έχετε μιλήσει ανοιχτά για τον καρκίνο στην προσπάθειά σας να απενοχοποιήσετε την ασθένεια. Πώς ήταν η δική σας εμπειρία;
Όταν το ακούς για πρώτη φορά είναι σοκ, κανείς δεν το περιμένει. Ήμουν πρωταθλήτρια, δεν έπινα, δεν κάπνιζα, γυμναζόμουν, είχα πάντα θετική στάση για τη ζωή. Μετά όμως από το πρώτο σοκ είπα στον εαυτό μου: “Τώρα θα φροντίσω να περάσω καλά και να μάθω”. Ακολούθησε η περίοδος που αναζητούσα τον κατάλληλο όχι μόνο γιατρό, αλλά κυρίως τον κατάλληλο άνθρωπο, κάποιον που εκτός από τις γνώσεις θα μπορούσε να αγγίξει την ψυχή μου. Μόλις τον βρήκα τού είπα: “Γιατρέ, πάρε εσύ την ασθένεια, εγώ θα αναλάβω τη Μαρία”. Έκανα 16 χημειοθεραπείες, δεν είναι και λίγες. Κι ενώ οι παρενέργειες είναι απίστευτες, εγώ σκεφτόμουν όση ώρα λάμβανα τη θεραπεία πως το φάρμακο αυτό ήταν σύμμαχός μου, αυτό θα μου χάριζε το μέλλον μου. Δεν σκεφτόμουν “το παλιοφάρμακο που θα με κάνει χάλια τώρα”. Έπειτα, όταν πήγαινα για χημειοθεραπεία, στο νοσοκομείο έφτιαχνα ένα μικρό, δικό μου σύμπαν: έπαιρνα αρωματικό κερί από το σπίτι, έβαζα μουσική από το λάπτοπ, έφερνα λουλούδια και σκεφτόμουν “αυτό είναι για εμένα, είναι για το καλό μου”. Και το πιο σημαντικό: Συνέχισα να τρέχω, από τη δεύτερη κιόλας ημέρα των χημειοθεραπειών. Έτρεχα, όταν ανακατευόμουν σταματούσα, έκανα εμετό και συνέχιζα. Δεν εναντιώθηκα ποτέ σε αυτό που μού συνέβαινε, το αποδεχόμουν και προχωρούσα. Και να τονίσω επίσης πως κάθε γυναίκα θα πρέπει παράλληλα με τη μαστογραφία να κάνει και υπέρηχο. Η δική μου μαστογραφία ήταν “καθαρή”, ο υπέρηχος το έδειξε. Έκανα μαστογραφίες και νόμιζα ότι αρκούσε επειδή έβγαιναν καθαρές. Δεν είναι έτσι!
-Σας βοήθησε η άσκηση παρά την κόπωση από τη χημειοθεραπεία;
Αυτό πρέπει να το τονίσουμε με τον πιο εμφατικό τρόπο για τις γυναίκες που βιώνουν κάτι ανάλογο τώρα: Βγείτε έξω, περπατήστε, κάντε τις δουλειές σας, μην διακόπτετε τη ζωή σας! Γιατί πρέπει να γεμίζεις με ενέργεια για να αντιμετωπίσεις δυναμικά το φάρμακο και την ασθένεια. Θυμάμαι πως για μία εβδομάδα που είχε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και φοβόμουν μήπως κρυώσω, δεν έτρεξα. Μετά από αυτό έκανα εξετάσεις για το συκώτι και ήταν οι τρανσαμινάσες πολύ ψηλά, που δεν μπορούσα να δεχθώ άλλη χημειοθεραπεία. Αυτή ήταν η μόνη εβδομάδα που δεν είχα τρέξει καθόλου! Επίσης η άσκηση σου δίνει και αυτοπεποίθηση, νιώθεις ότι τα καταφέρνεις και δυναμώνει το σύστημα. Εξάλλου, τα φάρμακα σε πρήζουν και πρέπει να το παλέψεις για να αγαπάς και την εικόνα σου. Τώρα μού στέλνουν μηνύματα τόσες γυναίκες ότι και εκείνες προσπαθούν να κάνουν κάποιο είδος άσκησης και ότι τους κάνει καλό. Με χαροποιεί πολύ αυτό.
-Στο σπίτι πώς ήταν τα πράγματα;
Φρόντιζα να φτιάχνω μια καλή ατμόσφαιρα, βλέπαμε ταινίες με την κόρη μου και έβαζα μουσική τόσο για εμένα, όσο και για εκείνη, για να μη φοβηθεί. Το πρώτο πράγμα που μου είπε η Αγάπη όταν έμαθε τα νέα ήταν: “Μαμά, πες μου ότι δεν θα πεθάνεις”. Ήταν 18 χρονών τότε. Όσο με έβλεπε όμως κεφάτη μες στο σπίτι ήταν καλά κι εκείνη. Εκεί έδωσα τη μεγαλύτερη μάχη μου: να μη δω το πρόσωπο του παιδιού μου στενοχωρημένο. Θυμάμαι μια μέρα που μού είπε: “Μαμά, μήπως αν βγω με τους φίλους μου, δεν είμαι καλή κόρη;”. Μα αυτό ήταν ακριβώς που δεν ήθελα να συμβεί. Δεν μπορεί να σταματήσει η ζωή κανενός! Οι άνθρωποι που βρίσκονται δίπλα σου είναι επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας. Γιατί κάποιοι μπορεί να σε αγαπάνε αλλά δεν μπορούν να αντέξουν ότι υποφέρεις, άλλοι σε λυπούνται και άλλοι είναι δυνατοί και θετικοί. Κρατάμε μόνο τους τελευταίους.
-Τι σας γεμίζει ως άνθρωπο;
Γενικώς νιώθω γεμάτη από την πρώτη στιγμή που ξυπνάω. Σηκώνομαι 5 το πρωί και βλέπω την ανατολή – είναι η ώρα που βγαίνω και τρέχω. Η ώρα που ξυπνάει η φύση, που επικρατεί ησυχία, δίνει τρομερή ενέργεια στην ημέρα μου αυτό. Έπειτα είναι τα μικρά, τα καθημερινά. Γενικά είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Για εμένα είναι η μεγαλύτερη περιουσία μου αυτό, η εσωτερική ισορροπία. Δεν σε κάνει ευτυχισμένο ένα τεράστιο σπίτι, αλλά το πώς νιώθεις την κάθε στιγμή. Επίσης, περιουσία είναι και οι καλοί φίλοι. Έχω πολύ καλές φίλες που με πήγαιναν ακόμα και στη χημειοθεραπεία.
-Ποιες ποιότητες εκτιμάτε σε κάποιον προκειμένου να τον εμπιστευτείτε;
Την αλήθεια και την αγάπη. Όταν αγαπάω, δίνω πραγματικά την καρδιά μου. Βέβαια περνάνε από χίλια κύματα οι άνθρωποι πριν τους εμπιστευτώ. Μόνο τον Θεό εμπιστεύομαι απόλυτα. Θέλω λίγους και καλούς φίλους, γιατί ήμουν από παιδί μοναχική. Είναι έτσι ο χαρακτήρας μου.
-Είναι έτσι ο χαρακτήρας σας ή οι πολύ δύσκολες συνθήκες των παιδικών σας χρόνων σας έκαναν να κλειστείτε στον εαυτό σας;
Όλα. Ήταν δύσκολο, είχα κατεβάσει τα ρολά. Νομίζω ότι ακόμα είναι κατεβασμένα, απλώς αφήνω αυτούς που νιώθω ότι είναι δικοί μου άνθρωποι. Είναι πολύτιμοι.
-Ζητήσατε τη βοήθεια ενός ψυχαναλυτή;
Μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Η δική μου θεραπεία είναι το τρέξιμο. Τρέχω και τα αναλύω. Τα αναλύω και ξεμπλοκάρω, βλέπω τι είναι σημαντικό και τι μένει κάτω που το αφήνεις στην άκρη. Η ζωή είναι προπόνηση, το πιάνεις λίγο- λίγο και το λύνεις. Δεν υπάρχουν δάκρυα για το παρελθόν, μόνο χαρά για το μέλλον. Επιλέγεις το χαμόγελο και τα αφήνεις πίσω. Περνάς όμως πολλά μέχρι να φτάσεις εκεί.
-Ως Ειδική Σύμβουλος του Υπουργού Αθλητισμού, πού επικεντρώνετε το ενδιαφέρον σας;
Με ενδιαφέρει να βοηθάμε και να βελτιώνουμε τα πράγματα. Με απασχολεί το ζήτημα της βίας στα γήπεδα (ο νέος νόμος θα βοηθήσει πολύ), καλύτερα γήπεδα για τον κόσμο και πρόσβαση για όλους. Η πόρτα μου είναι ανοιχτή. Προσπαθώ όταν αναλαμβάνω κάτι, να το λύνω αμέσως. Έχω πάρει 9 μ.μ άνθρωπο για να τον ενημερώσω και ξαφνιάστηκε, “μα σε σκεφτόμουν” τού είπα. Πολιτική σημαίνει να μπαίνω στη θέση του άλλου, έτσι το αντιλαμβάνομαι εγώ.
-Έχοντας βγει από την περιπέτεια της υγείας σας, τι ζητάτε από τη ζωή;
Πρώτα υγεία και το παιδί μου- ό,τι κάνει η Αγάπη με γεμίζει ευτυχία. Έπειτα δεν θέλω να αφήνω τα πράγματα να με ταράζουν. Και τώρα θέλω να συνεισφέρω στον τομέα του αθλητισμού που υπηρετώ από 12 ετών παιδί.