Το ιερό φυτό της αθανασίας, σύμφωνα με τους Λατίνους, είναι βασικό βότανο σε διάφορες κουζίνες σε όλο τον κόσμο.
Κόλπα: Το «φυτό της αθανασίας»
Περιέχει αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης και του σακχάρου, αλλά και στην προαγωγή της στοματικής υγείας και της εγκεφαλικής λειτουργίας. Γνωρίζετε ποιο είναι;
Ποιο είναι το «φυτό της αθανασίας» και πώς ωφελεί την υγεία
Το φασκόμηλο ανήκει στην οικογένεια της μέντας, μαζί με άλλα βότανα όπως η ρίγανη, το δεντρολίβανο, ο βασιλικός και το θυμάρι. Έχει έντονο άρωμα και γήινη γεύση, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται συνήθως σε μικρές ποσότητες. Ακόμα κι έτσι, είναι γεμάτο με διάφορα σημαντικά θρεπτικά συστατικά και ενώσεις.
Αυτό το πράσινο βότανο είναι διαθέσιμο φρέσκο, αποξηραμένο ή σε μορφή λαδιού και έχει πολλά οφέλη για την υγεία.
Μπορεί να υποστηρίξει τη στοματική υγεία
Μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
Μπορεί να υποστηρίξει τη μνήμη και την υγεία του εγκεφάλου
Μπορεί να μειώσει την «κακή» LDL χοληστερόλη
Μπορεί να προστατεύσει από ορισμένους καρκίνους
1. Μπορεί να υποστηρίξει τη στοματική υγεία
Το φασκόμηλο έχει αντιμικροβιακή δράση, η οποία μπορεί να προστατεύσει από τα μικρόβια που προάγουν την οδοντική πλάκα. Σε μια μελέτη του 2015, ένα στοματικό διάλυμα με βάση το φασκόμηλο έδειξε ότι σκοτώνει αποτελεσματικά τα βακτήρια Streptococcus mutans, τα οποία είναι γνωστά για την πρόκληση οδοντικών κοιλοτήτων.
Μια άλλη μελέτη το 2021 χρησιμοποίησε στοματικό διάλυμα με βάση το φασκόμηλο σε ασθενείς με καρκίνο τελικού σταδίου. Η οδοντική πλάκα μειώθηκε σημαντικά στην ομάδα όσων έπιναν το διάλυμα με φασκόμηλο, αλλά η πλάκα μειώθηκε και στην ομάδα στοματικών πλύσεων με φυσιολογικό ορό.
Σε μια μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα, το εκχύλισμα φασκόμηλου βρέθηκε ότι σκοτώνει και σταματά την εξάπλωση τόσο των στοματικών βακτηρίων όσο και του Candida albicans, ενός μύκητα που μπορεί επίσης να προκαλέσει τερηδόνα.
2. Μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, το σώμα βιώνει μια φυσική μείωση της ορμόνης οιστρογόνου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα δυσάρεστων συμπτωμάτων, όπως εξάψεις, υπερβολική εφίδρωση, κολπική ξηρότητα και ευερεθιστότητα. Το φασκόμηλο χρησιμοποιήθηκε παραδοσιακά για τη μείωση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Πιστεύεται ότι οι ενώσεις στο φασκόμηλο έχουν ιδιότητες που μοιάζουν με οιστρογόνα, επιτρέποντάς τους να συνδέονται με ορισμένους υποδοχείς στον εγκέφαλο για να βοηθήσουν στη βελτίωση της μνήμης και στη θεραπεία των εξάψεων και της υπερβολικής εφίδρωσης.
Μια μετα-ανάλυση του 2023 4 μελετών που χρησιμοποιούσαν δόσεις που κυμαίνονταν από 100 mg έως 280 mg την ημέρα διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα φασκόμηλου μείωσαν σημαντικά τη συχνότητα, αν και όχι τη σοβαρότητα, των εξάψεων σε διάστημα 4-12 εβδομάδων, σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο.
3. Μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
Τα φύλλα του κοινού φασκόμηλου έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά ως φάρμακο κατά του διαβήτη. Έρευνες σε ανθρώπους και ζώα δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Σε μια μελέτη, το εκχύλισμα φασκόμηλου μείωσε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε αρουραίους με διαβήτη τύπου 1 ενεργοποιώντας έναν συγκεκριμένο υποδοχέα. Όταν αυτός ο υποδοχέας ενεργοποιηθεί, μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση της περίσσειας ελεύθερων λιπαρών οξέων στο αίμα, γεγονός που με τη σειρά του βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Μια άλλη μελέτη σε ποντίκια με διαβήτη τύπου 2 διαπίστωσε ότι το τσάι φασκόμηλου δρα όπως η μετφορμίνη -ένα φάρμακο που συνταγογραφείται για τη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με την ίδια ασθένεια. Σε άλλη μελέτη σε ζώα, το εκχύλισμα φύλλων φασκόμηλου αποδείχθηκε ότι μειώνει το σάκχαρο στο αίμα και βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη σε ποντίκια με παρόμοια δράση με τη ροσιγλιταζόνη, ένα άλλο φάρμακο κατά του διαβήτη.
Η έρευνα στον άνθρωπο είναι περιορισμένη, αλλά μια μετα-ανάλυση τριών δοκιμών διαπίστωσε ότι το φασκόμηλο μείωσε σημαντικά το σάκχαρο στο αίμα νηστείας και την HbA1c. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία που να προτείνουν το φασκόμηλο ως θεραπεία διαβήτη. Απαιτείται περισσότερη ανθρώπινη έρευνα.
4. Μπορεί να υποστηρίξει τη μνήμη και την υγεία του εγκεφάλου
Το φασκόμηλο μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη του εγκεφάλου και της μνήμης με διάφορους τρόπους. Πρώτον, είναι γεμάτο με ενώσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιοξειδωτικά, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι ρυθμίζουν το αμυντικό σύστημα του εγκεφάλου. Φαίνεται επίσης ότι σταματά τη διάσπαση του χημικού αγγελιοφόρου ακετυλοχολίνης (ACH), που παίζει ρόλο στη μνήμη. Τα επίπεδα ACH φαίνεται να πέφτουν στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Σε μια μελέτη, 39 συμμετέχοντες με ήπια έως μέτρια νόσο Αλτσχάιμερ κατανάλωναν είτε 60 σταγόνες (2 ml) συμπληρώματος εκχυλίσματος φασκόμηλου είτε εικονικό φάρμακο καθημερινά για τέσσερις μήνες. Όσοι έλαβαν το εκχύλισμα φασκόμηλου είχαν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ που μέτρησαν τη μνήμη, την επίλυση προβλημάτων, τη λογική και άλλες γνωστικές ικανότητες.
Σε υγιείς ενήλικες, το φασκόμηλο αποδείχθηκε ότι βελτιώνει τη μνήμη σε χαμηλές δόσεις. Οι υψηλότερες δόσεις ανέβασαν επίσης τη διάθεση και αύξησαν την εγρήγορση, την ηρεμία και την ικανοποίηση. Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική δοκιμή του 2021 διαπίστωσε ότι υγιείς άνθρωποι που έπαιρναν 600 mg εκχυλίσματος φασκόμηλου καθημερινά για 2 εβδομάδες εμφάνισαν σημαντικές βελτιώσεις στη μνήμη εργασίας, σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο.
5. Μπορεί να μειώσει την «κακή» LDL χοληστερόλη
Κάθε 33 δευτερόλεπτα, ένας άνθρωπος στις ΗΠΑ πεθαίνει από καρδιακή νόσο. Η υψηλή «κακή»-LDL χοληστερόλη είναι ένας βασικός παράγοντας κινδύνου καρδιακής νόσου, που επηρεάζει πάνω από το 50% των Αμερικανών ενηλίκων. Επιπλέον, το CDC εκτιμά ότι 86 εκατομμύρια ενήλικες άνω των 20 ετών στις ΗΠΑ έχουν ολικά επίπεδα χοληστερόλης πάνω από 200 mg/dL.
Το φασκόμηλο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της «κακής»-LDL χοληστερόλης, η οποία μπορεί να συσσωρευτεί στις αρτηρίες και ενδεχομένως να προκαλέσει βλάβη. Σε μια μελέτη, η κατανάλωση τσαγιού φασκόμηλου δύο φορές την ημέρα μείωσε την «κακή»-LDL χοληστερόλη και τη συνολική χοληστερόλη στο αίμα ενώ αύξησε την «καλή»-HDL χοληστερόλη μετά από μόλις δύο εβδομάδες.
Αρκετές άλλες μελέτες σε ανθρώπους δείχνουν ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με το εκχύλισμα φασκόμηλου.
6. Μπορεί να προστατεύσει από ορισμένους καρκίνους
Ο καρκίνος είναι η κύρια αιτία θανάτου στον οποίο τα κύτταρα αναπτύσσονται ανώμαλα. Είναι ενδιαφέρον ότι μελέτες σε ζώα και σε δοκιμαστικούς σωλήνες δείχνουν ότι το φασκόμηλο μπορεί να καταπολεμήσει ορισμένους τύπους καρκίνου.
Σε αυτές τις μελέτες, τα εκχυλίσματα φασκόμηλου όχι μόνο καταστέλλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων αλλά διεγείρουν και τον κυτταρικό θάνατο. Αν και αυτή η έρευνα είναι ενθαρρυντική, απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους για να καθοριστεί εάν το φασκόμηλο είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση του καρκίνου στους ανθρώπους.
