Περισσότερο από το μισό του αμερικανικού πληθυσμού (το 54%, για να είμαστε ακριβείς) βασίζεται στον καφέ για να πάρει ή να διατηρήσει την ενέργειά του κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ συνολικά στον πλανήτη καταναλώνονται πάνω από 300 τόνοι καφεΐνης την ημέρα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής καφέ (αν και η Φινλανδία καταναλώνει περισσότερο κατά μέσο όρο ανά άτομο)!
Αλλά τι είναι αυτό που κάνει τον καφέ τόσο αποτελεσματικό και εθιστικό; Ως συνήθως, η νευροεπιστήμη έχει την απάντηση. Ο καφές είναι υπεύθυνος για την αυξημένη εγρήγορση, την ευτυχία και την αύξηση της παραγωγικότητας, χάρη στην καφεΐνη που περιέχει. Μετά την κατάποση, η καφεΐνη μεταφέρεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος προς τον εγκέφαλο, όπου “κολλάει” στους υποδοχείς αδενοσίνης. Η αδενοσίνη είναι μια χημική ουσία που εκκρίνεται συνεχώς όταν είμαστε ξύπνιοι και είναι υπεύθυνη για την υπνηλία. Η καφεΐνη μπλοκάρει αποτελεσματικά την αδενοσίνη από το να κάνει τη δουλειά της στον εγκέφαλό μας “κολλώντας” στους ίδιους υποδοχείς. Επιπλέον, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί περισσότερους υποδοχείς ως απάντηση στις αυξημένες ποσότητες καφεΐνης – ο λόγος που η καφεΐνη είναι εθιστική.
Δεν τελειώσαμε εδώ όμως: η καφεΐνη αυξάνει επίσης την παραγωγή αδρεναλίνης στο σώμα, η οποία αυξάνει τη ροή του αίματος, τον καρδιακό ρυθμό και βοηθά να παραμένουν ανοιχτοί οι αεραγωγοί, ώστε να αναπνέουμε πιο αποτελεσματικά. Σταματά επίσης την απορρόφηση της ορμόνης ντοπαμίνης από τον εγκέφαλο.
Καθώς η καφεΐνη είναι “ναρκωτικό” και είναι εθιστική, το επόμενο λογικό ερώτημα πρέπει είναι: είναι δυνατόν να πάρουμε υπερβολική δόση καφεΐνης; Παρότι είναι δυνατόν να πάρουμε υπερβολική δόση, η απαιτούμενη ποσότητα για να ισχύσει αυτό είναι τόσο μεγάλη που πραγματολογικά είναι αδύνατον. Η ποσότητα της καφεΐνης που απαιτείται για υπερβολική δόση είναι περίπου 150 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Δηλαδή, ένας άνθρωπος 90 κιλών θα πρέπει να πίει 135 φλιτζάνια καφέ “στα καπάκια” για να έχουμε υπερδοσολογία.
Είναι λογικό, λοιπόν, κάποιος να θέλει να αναζητήσει τον βέλτιστο τρόπο διαχείρισης μιας τέτοιας ισχυρής ουσίας. Οι περισσότεροι από εμάς ξυπνάμε και θέλουμε τον καφέ μας αμέσως. Έρευνα όμως έχει δείξει ότι ίσως είναι καλύτερα να περιμένουμε μέχρι τις 9:00-10:00 π.μ.. για να πιούμε τον πρώτο μας καφέ. Αυτό συμβαίνει γιατί τα επίπεδα της κορτιζόλης είναι στο μάξιμουμ γύρω στις 8:00-09:00π.μ.. Η κορτιζόλη μας βοηθά με την εγρήγορση και ενώ αυτό μπορεί να σας ακούγεται σαν “συμπληρωματικό” της καφεΐνης, ισχύει το ακριβώς αντίθετο: τα επίπεδα κορτιζόλης αναστέλλουν τις επιδράσεις της καφεΐνης και με την πάροδο του χρόνου αυξάνει την ανοχή μας, έτσι πρέπει να πιούμε περισσότερο για να έχουμε τα ίδια οφέλη.
Credits: I Heart Intelligence