Υπάρχουν πάνω από 3500 είδη φιδιών, αλλά ευτυχώς μόνο τα 200 περίπου είναι δηλητηριώδη.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο, το πιο γνωστό δηλητηριώδες φίδι είναι η οχιά.
Από τα θύματα των δηλητηριωδών φιδιών ευτυχώς μόνο ποσοστό κάτω του 10% πεθαίνουν. Τα δηλητηριώδη φίδια όταν δαγκώσουν τον άνθρωπο αφήνουν στον οργανισμό του κάποιο δηλητήριο. Το δηλητήριο αυτό συνήθως παρεμβαίνει στα νεύρα με αποτέλεσμα να σταματά η αναπνοή του ανθρώπου, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει καταστροφή κυττάρων και διαταραχές στην πήξη του αίματος. Ποια συμπτώματα παρουσιάζονται;
Μέσα σε ελάχιστο χρόνο από το δάγκωμα ο άρρωστος αισθάνεται έντονο πόνο που δίνει την εντύπωση ότι καίγεται η περιοχή με το δάγκωμα και ταυτόχρονα παρουσιάζει έντονο τοπικό φούσκωμα.
Με την πάροδο του χρόνου φουσκώνει όλο το πόδι (αν το δάγκωμα είναι στο πόδι) και αρχίζει να παρουσιάζει νέκρωση.
Το άτομο μπορεί να παρουσιάσει ναυτία, εμετό και έντονο ιδρώτα. Επίσης μπορεί να αισθάνεται τσιμπήματα ή μούδιασμα στα χείλη και στο κεφάλι. Σε πολύ σοβαρά περιστατικά το θύμα μπορεί να παρουσιάσει καθολικό φούσκωμα, αρρυθμίες στην καρδιά και πολύ σύντομα θάνατος.
Το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση έχει άμεση σχέση με την περιοχή που έγινε το δάγκωμα, το είδος του φιδιού και το πόσο εκτεταμένο είναι το δάγκωμα. Αν το δηλητήριο προσβάλλει τα νεύρα ο άρρωστος θα παρουσιάσει υπνηλία, μυϊκή αδυναμία, παραλύσεις μυών και τελικά θα πεθάνει από την παράλυση των μυών που είναι υπεύθυνοι για την αναπνοή.
Τι πρέπει να κάνετε αμέσως;
Το ιδανικό θα ήταν να βλέπατε το φίδι και να αναγνωρίζατε αν είναι δηλητηριώδες ή όχι. Οπότε ,αν δεν είναι δηλητηριώδες δεν κάνετε τίποτα. Επειδή όμως σπάνια θα δείτε το φίδι και συνήθως δεν ξεχωρίζουμε τα δηλητηριώδη από τα μη δηλητηριώδη καλό είναι να ακολουθούμε τους ακόλουθους κανόνες πρώτων βοηθειών:
• Ακινητοποιείστε αμέσως τον άρρωστο. Η ακινητοποίηση του αρρώστου μειώνει τις συσπάσεις των μυών και έτσι ελαττώνεται η προώθηση του δηλητηρίου στα αγγεία (αίματος και λέμφου).
• Να δέσετε το άκρο με το δάγκωμα, σε σημείο πιο πάνω (κεντρικά προς το σώμα), έτσι που να περιοριστεί η ροή του αίματος μέσα στις φλέβες. Οι φλέβες μεταφέρουν το αίμα από τα διάφορα όργανα προς την καρδιά. ΠΡΟΣΟΧΗ μην το δέσετε πολύ σφικτά. Το αίμα πρέπει να κυκλοφορεί μέσα στις αρτηρίες, διαφορετικά δεν θα μεταφέρεται οξυγόνο στην περιοχή του τσιμπήματος και η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
• Μην τοποθετείτε πάγο στο σημείο του δαγκώματος. Μπορεί να προκαλέσετε μεγαλύτερη ζημιά.
• Μη χάνετε χρόνο για να σκίσετε με το μαχαίρι την περιοχή και να ρουφήξετε το δηλητήριο. Δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθά. Καλύτερα μεταφέρετε το θύμα στο πιο κοντινό νοσοκομείο. Αντιμετώπιση από το γιατρό.
Μόλις το θύμα φτάσει στο νοσοκομείο το πιο πιθανόν είναι να του γίνουν τα ακόλουθα:
• Να τοποθετηθεί ορός για να υπάρχει εύκολη πρόσβαση από το γιατρό για γρήγορη χορήγηση φαρμάκων.
• Θα σταλούν εξετάσεις αίματος και ούρων.
• Θα εμβολιάσουν τον άρρωστο για τον τέτανο.
• Θα χορηγήσουν πιθανότατα αντιβιοτικά.
• Αν θα χορηγηθεί ειδικός αντιοφικός ορός θα το κρίνει ο γιατρός ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς.
• Ανάλογα με τα συμπτώματα που θα εκδηλώσει, θα χορηγήσει ο γιατρός τα κατάλληλα φάρμακα για να σταθεροποιήσει τα ζωτικά σημεία του οργανισμού του ασθενούς.