Οι μέρες των Χριστουγέννων πλησιάζουν και μαζί τους και όλες εκείνες οι ανακοινώσεις στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο από τους φιλόζωους σε όλο τον πλανήτη πως «Τα ζώα δεν είναι ούτε δώρα για τις γιορτές ούτε παιχνίδια».
Γράφει η Κατερίνα Παπαποστόλου, Εκπαιδευτικός με Εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή, Εκπαιδεύτρια σκύλων (Απόφοιτη Kynagon Dog Trainers Academy), Συγγραφέας & Δημιουργός Ζω.Ε.Σ.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι κάθε χρόνο στις γιορτές αυξάνεται ο αριθμός αγοράς και υιοθεσίας ζώων, ενώ κάθε καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς αυξάνεται ο αριθμός των αδέσποτων στους δρόμους! Γιατί το να δωρίσεις ένα κατοικίδιο ζώο ως ένδειξη αγάπης ή ευγνωμοσύνης σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο, είναι μία πράξη απόλυτα επιπόλαιη και σίγουρα ανεύθυνη. Γιατί αυτό το δώρο σου έχει πολλές πιθανότητες να καταλήξει εφήμερο παιχνίδι που όταν «χαλάσει» ή δεν αποδειχθεί ισάξιο των προσδοκιών του παραλήπτη του, καταλήγει πολύ εύκολα στα σκουπίδια.
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι στην εποχή μας πολλοί είναι εκείνοι που παραβλέπουν τις ευεργετικές επιδράσεις της επαφής με ένα κατοικίδιο ζώο, σχετικά με τη συναισθηματική νοημοσύνη, αλλά και την ψυχική ανάπτυξη ενός ανθρώπου και αντιμετωπίζουν το ζώο ως ένα αναλώσιμο αντικείμενο, που είναι σίγουρο πως το παιδί ή ο ενήλικας θα βαρεθεί σύντομα ή δεν θα έχει τη δυνατότητα να φροντίσει…
Η ανευθυνότητα, αλλά και η αμέλεια που χαρακτηρίζει συχνά τους Έλληνες που σπεύδουν να αγοράσουν ως δώρο Χριστουγέννων έναν σκύλο ή να υιοθετήσουν από το κλουβί ενός καταφυγίου ή και από τον δρόμο, οδηγεί στη δημιουργία νέων αδέσποτων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με ένα μέλλον απόλυτα αβέβαιο για εκείνα. Που από τη ζεστασιά ενός σπιτιού και την ασφάλεια μίας οικογένειας, βρίσκονται στον δρόμο μόνα και έρημα να αναζητούν λίγα χάδια, νερό και λίγο φαγητό. Και να αντιμετωπίζονται ως επικίνδυνα και επιζήμια, ενώ εκείνα δεν φταίνε πραγματικά σε τίποτα!
Αυτό που είναι σαφέστατα δεδομένο, είναι ότι κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να αγαπάει τα ζώα. Το να σέβεται όμως τη φύση τους και να μην τα αντιμετωπίζει ως άψυχα αντικείμενα, αποτελεί ηθική υποχρέωση του καθένα μας αλλά και δείγμα παιδείας, ήθους και πολιτισμού. Τα περιστατικά βασανισμού ζώων ως μέρος χριστουγεννιάτικων εθίμων έχουν περιοριστεί ευτυχώς κατά πολύ, αλλά η απερισκεψία και η ανευθυνότητα με την οποία αποφασίζει κάποιος να βάλει ξαφνικά ένα κατοικίδιο ζώο στην καθημερινότητά του, δυστυχώς παραμένει ακλόνητη ακόμα και σήμερα. Από την άλλη, είναι εξαιρετικά θετικό ότι γίνονται συνεχείς προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των παιδιών μέσα στα σχολεία, καθώς και των ενηλίκων μέσα από δημόσιες δράσεις, ώστε να αντιληφθούν έγκαιρα πως τα ζώα δεν είναι παιχνίδια που πετιούνται στον δρόμο μόλις τα βαρεθούν ή μόλις εκείνα γεράσουν και οι ανάγκες φροντίδας τους αυξηθούν.
Όπως, άλλωστε, συμβαίνει και με τους ανθρώπους! Και η παιδεία μας θα αλλάξει μονάχα όταν αντιληφθούμε ότι τα ζώα είναι ισότιμοι συμπολίτες μας και πως οφείλουμε να σταθούμε στο πλευρό τους έως το τέλος της ζωής τους. Το να εγκαταλείπεις το ζώο σου, άλλωστε, αποτελεί πράξη παράνομη και διώκεται από τον νόμο.
Αρκεί η σιωπή μας να σπάσει και οι νόμοι να εφαρμοστούν, αλλά και να γίνει σαφές στον καθέναν μας ότι η εγκατάλειψη είναι μία ολοκληρωτικά απάνθρωπη πράξη. Η αλλαγή της αντίληψής μας απέναντι στα ζώα δεν θα αλλάξει σίγουρα αυτόματα, αλλά και ούτε η αλλαγή της φιλοζωικής αντίληψής μας θα αλλάξει μονομιάς όλο τον κόσμο. Θα συμβάλει, όμως, τα μέγιστα στη ριζική αλλαγή της νοοτροπίας μας στη σχέση μας με τα ζώα και έτσι όλοι μας θα αγωνιστούμε για τα δικαιώματά τους, που δεν είναι κάτι που οφείλουμε εμείς να τους παραχωρήσουμε ως δώρο για όσα μας προσφέρουν, αλλά αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμά τους, που κάποτε βάναυσα ο άνθρωπος τους είχε κλέψει.
Η συνήθεια, πάντως, του να χαρίζονται κατοικίδια ζώα ως δώρα Χριστουγέννων δεν έχει μειωθεί στις μέρες μας και ίσως σε πολλές περιπτώσεις έχει αυξηθεί κιόλας. Κουτάβια, φορώντας μία τεράστια κόκκινη κορδέλα στον λαιμό τους, για να δοθούν ως δώρα στην αλλαγή του χρόνου δεν είναι εικόνες που ανήκουν μονάχα σε διαφημίσεις που επιθυμούν να μας αποτρέψουν από την επιπόλαιη επιλογή ενός κατοικίδιου ζώου στη ζωή μας.
Τα ζώα έχουν ψυχή και δεν είναι δυνατόν να τα αντιμετωπίζουμε ως χριστουγεννιάτικα στολίδια ή ως λούτρινα παιχνίδια. Και ούτε η επιλογή ενός ζώου για δώρο είναι παράγοντας διαμόρφωσης φιλοζωικής συνείδησης, όπως ισχυρίζονται πολλοί, μιας που τα ποσοστά εκείνων που κράτησαν τα ζώα που τους δώρισαν είναι πραγματικά απογοητευτικά! Η επιμονή, επίσης, ενός παιδιού κυρίως για την απόκτηση ενός ζώου ως δώρο εορτών, όσο εκνευριστική και κουραστική και αν είναι, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να βρει πρόσφορο έδαφος. Αρκεί ο κάθε γονιός να αναλογιστεί ότι τα ζώα έχουν ψυχή, χρειάζονται χρόνο, χρήματα και χώρο στο σπίτι και στη ζωή μας. Μεγαλώνουν, έχουν ανάγκες, μπορεί να κάνουν και ζημιές, αφήνουν τρίχα και συχνά λερώνουν και το σπίτι. Πεινούν, διψούν, λυπούνται, χαίρονται και νιώθουν όπως και εμείς. Δεν ζουν δυστυχώς για πολλά χρόνια, αλλά οφείλεις να τους κρατάς το χέρι έως το τέλος της ζωής τους. Και το σημαντικότερο: ως κηδεμόνας ενός ζώου έχεις αρκετές υποχρεώσεις.
Οφείλεις να επισκέπτεσαι συχνά τον κτηνίατρο για τον κτηνιατρικό τους έλεγχο, να καταγγέλλεις όποιο έγκλημα εκτυλίσσεται ενάντια σε ένα ζώο μπροστά στα μάτια σου, να μαζεύεις τις ακαθαρσίες του σκύλου σου, να στειρώνεις το ζώο σου ώστε να μη γεννά ανεξέλεγκτα, αυξάνοντας τις πιθανότητες στα «παιδιά» του να καταλήξουν αδέσποτα. Και το σημαντικότερο από όλα: να αντιληφθείς ότι τα κατοικίδια ζώα δεν έχουν κάρτα αλλαγής, όταν τελικά φτάνει η μέρα που οι απαιτήσεις τους πλέον είναι μη διαχειρίσιμες!
Οι εποχές των ιδεών του Καρτέσιου, εξάλλου, όπου τα ζώα δεν αποτελούσαν τίποτα παραπάνω από αυτόματες μηχανές, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και όσοι σήμερα εξακολουθούν να τις υποστηρίζουν υποκινούνται δυστυχώς από τη ματαιοδοξία της άγνοιάς τους. Τα ζώα αισθάνονται, κρίνουν, έχουν νόηση και μνήμη. Και αντί για λόγο, έχουν ένστικτο. Και ο σεβασμός στα ζώα δεν είναι πλέον ατομική υπόθεση, αλλά βαθιά πολιτική και αφορά όλους, μιας που αν το σκεφτεί κανείς, πέρα από τους ανθρώπινους εγωισμούς δεν υπάρχει κανένα ικανοποιητικό επιχείρημα για να μεταχειριζόμαστε τα ζώα σαν άψυχα αναλώσιμα αντικείμενα και παιχνίδια.
Ο οίκτος για τα ζώα είναι άνευ σημασίας και λειτουργικότητας και σίγουρα δεν λύνει το πρόβλημα της εγκατάλειψης τόσων ζώων που πάρθηκαν αρχικά ως δώρα και έπειτα αντιμετωπίστηκαν ως παιχνίδια και έτσι κάποτε πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Αυτό που χρειάζεται είναι να λειτουργούμε όλοι μας με ενσυναίσθηση, μπαίνοντας συνεχώς στη θέση του άλλου και έχοντας τη συμπεριφορά απέναντί του που θα θέλαμε να έχει και εκείνος για μας. Από την άλλη, το γεγονός ότι αδυνατούμε να λύσουμε έως και σήμερα αποτελεσματικά το θέμα της ανεύθυνης κηδεμονίας ενός ζώου, δεν σημαίνει αυτόματα ότι πρέπει να παραμένουμε άπραγοι, αλλά να ακολουθούμε έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής και εφαρμογής των ηθικών υποχρεώσεών μας απέναντι στα ζώα, με την ελπίδα πως θα μας μιμηθούν και άλλοι!
Αν δεν έχετε, λοιπόν, λάβει απόλυτα ευσυνείδητα και υπεύθυνα την απόφαση να συμβιώσετε για τα επόμενα 15 τουλάχιστον χρόνια με έναν πιστό τετράποδο φίλο και να απολαύσετε όλες τις μαγικές ιδιότητες της καθημερινής συνύπαρξης μαζί του, όλα τα καταστήματα παιχνιδιών είναι γεμάτα λούτρινα παιχνίδια. Πολλά από αυτά απεικονίζουν ζώα και είναι πολύ όμορφα δώρα, τα οποία ομορφαίνουν επίσης τη ζωή μας, χωρίς να απαιτούν όμως από εμάς την οποιαδήποτε φροντίδα! Που ακόμη και εκείνα, όμως, όταν τα βαρεθείς ή χαλάσουν δεν τα πετάς στα σκουπίδια, αλλά τα χαρίζεις!
Πηγή: Κατοικίδια εν Δράσει – Δημοσιεύεται με τη σύμφωνη γνώμη της συγγραφέως Κατερίνας Παπαποστόλου