Παναγία η Πορταΐτισσα
Παναγία η Πορταΐτισσα της Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Όρους
Κατά τον ένατον αιώνα, επί αυτοκράτορος Θεοφίλου, έχομεν την εικονομαχίαν.
Ο διωγμός των εικόνων ήταν μεγάλος. Οι Άγιες εικόνες κομματιάζονταν ή καίονταν ή ρίπτονταν στη θάλασσα.
Πράκτορες του αυτοκράτορος διέτρεχαν τις πόλεις, τα χωρία και τους συνοικισμούς, διέφθειραν με χρήματα τις συνειδήσεις, ανεκάλυπταν τις εικόνες και τις κατέστρεφαν.
Στη Νίκαια ζούσε μια πλούσια χήρα με τον γιό της Ισίδωρο, και είχε στην κατοχή της την Εικόνα της Θεομήτορος.
Για να κρύψη την εικόνα έκτισε ναΐσκο κοντά στο σπίτι της, στον οποίον την εναπέθεσε και προσηύχετο εις αυτήν.
Κατάσκοποι όμως του Αυτοκράτορος την ανεκάλυψαν.
– Θα πάρουμε την εικόνα, της είπαν.
– Γιατί θα την πάρετε; τους απήντησε η χήρα.
– Είναι διαταγή του Αυτοκράτορος και αν δεν την δώσης θα βασανίσωμε εσένα και το παιδί σου.
– Και δεν υπάρχει τρόπος να μη σας την δώσω;
– Δώσε τότε χίλια χρυσά νομίσματα και κρύψε την εικόνα, για να μη φαίνεται.
– Να έλθετε αύριο, που θα έχω συγκεντρώσει τα χρήματα.
– Ναι, της είπαν οι κατάσκοποι και ανεχώρησαν.
Την νύκτα όμως η χήρα με το παιδί της πήρε με ευλάβεια την εικόνα και την έρριψε στη θάλασσα, για να την γλυτώση από τα βέβηλα χέρια των εικονομάχων.
– Παναγία μου, είπε έχεις την δύναμι να γλυτώσης και τον εαυτό Σου και εμάς εκ της οργής του Βασιλέως.
Η Εικών – θαύμα παράδοξον – δεν επλάγιασε επί της θαλάσσης, αλλά στάθηκε ορθία και άρχισε να πλέη προς δυσμάς, αντίθετα προς την φοράν των κυμάτων.
Ο Ισίδωρος κατόπιν προτροπής της μητέρας του, έφυγε αμέσως δια το Άγιον Όρος, εγκατεστάθη εις το μέρος, που είναι σήμερον η Ι.Μ. Ιβήρων, έγινε εκεί μοναχός και απέθανε οσίως.