Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή Μυρτιδιώτισσας οφείλει το όνομά της στην εικόνα της Παναγίας που βρήκε ο μοναχός Δανιήλ, ύστερα από όραμα που είδε, μέσα σε ένα σπήλαιο περιτριγυρισμένο από μυρτιές, εκεί όπου κτίστηκε αργότερα το μοναστήρι.
Σύναξη της Παναγιάς της Μυρτιδιώτισσας στην Κέρκυρα – Εορτή 24 Σεπτεμβρίου
Η Ιερά Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Μυρτιδιωτίσσης βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή της δυτικής μέσης Κέρκυρας. Η Ιερά Μονή χρονολογείται περίπου στον 16ο αιώνα μ.Χ.
Βρίσκεται σε μια τοποθεσία εξαίρετου φυσικού κάλλους κοντά στη θάλασσα. Η αρχιτεκτονική της μορφή καθώς και το πλήθος των κειμηλίων, τα οποία επί αιώνες τώρα διαθέτει την κατατάσσουν στις πλέον σημαντικές Μονές της Κέρκυρας. Το πανέμορφο Καθολικό της Μονής κοσμούν πλήθος λατρευτικών εικόνων, οι οποίες είναι κυρίως επτανησιακής τεχνοτροπίας.
Αξιοσημείωτη παραμένει πάντοτε η εξαιρετικής τεχνοτροπίας και καλλιτεχνίας εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μυρτιδιωτίσσης, η οποία αποτελεί σημείο θρησκευτικής αναφοράς και πίστεως πολλών ευσεβών, όχι μόνον της γύρω περιοχής αλλά όλης της Κερκύρας.
Μέχρι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει την ακριβή ημερομηνία θεμελίωσης της Μονής. Τα μόνα στοιχεία που μπορούμε να βρούμε είναι τα χειρόγραφα του Μοναχού Αμβροσίου Πακτίτη, ο οποίος υπηρέτησε την Μονή από τα 1892 ως τα 1956, αρχικά ως μοναχός και στην συνέχεια ως ηγούμενος της Μονής. Ο μοναχός Αμβρόσιος συνήθιζε να γράφει τις εντυπώσεις του, τις σκέψεις και τις μνήμες του σε χειρόγραφα αποσπάσματα.Δύο από αυτά είναι για την ιστορία του Μοναστηριού.
Απόσπασμα Πρώτο
Διήγησης το πως εκτίσθη η αγία εκκλησία της Μυρτιδιωτίσσης και ποίος ο ιδρυτής αυτής.
Η ευλογημένη εκλλησία της ιεράς Μονής Υ.Θ. Μυρτιδιωτίσσης εκτίσθη το πρώτον εκ βάθρου είς μικράν εκλλησίαν εν έτει (;;;;) εν μηνί Ιουλίω υπό τινός ιερομονάχου Δανιήλ Καγγελάρη καταγομένου εκ του βασιλείου της Αφρικής της Περσίας υιός μονογενής του τότε βασιλέως Αλίμπεη, οθωμανός το γένος και την θρησκείαν.
Ούτος υπό θείου ζήλου κινούμενος εβαπτίσθη εν τη γή των Ενετών πόλιν εν τη εκκλησίαν του Αγίου Γεωργίου των Ρωμαίων εν έτει (;;;;) εν τη 26η του Οκτωβρίου μηνός και μετονομάσθη εκ του Αγίου Βαπτίσματος Δημήτριος και ήτον ετών 26.
Διατρήψας δε ικανόν χρόνο εν τη των Ενετών πόλει και υπο των εκείθε ορθοδόξων χριστιανών βοηθούμενος, αφού έλαβεν το Άγιον Βάπτισμα θείο ζήλο κινούμενος και κατα θείαν οικονομίαν, μετήλθεν εν τινί Ιερά Μονή τιμωμένη επ’ ονόματι το Γενέσιον της Θεοτόκου ήτις ευρίσκεται εν τη «Καλίπολη» όπως εν ταύτη μονάση.
Διατρίψας δε ικανόν χρόνον εν τη αυτή Μονή χειροτονείται μοναχός ρασοφόρος και ακολούθως μεγαλόσχημος και ακολούθως διάκονος και τελευταίον ιερομόναχος και συγκατεψηφίσθη συν τη λοιπή αδελφότητι διάγων βίον αγιον και ενάρετον εν τη αγία ταύτη Μονή, μετωνομάσθη δε το της μοναδικής πολιτείας όνομα αντί Δημήτριος Δανιήλ.
Ούτος ο ιερομόναχος Δανιήλ, έχων εις τον λογισμόν αυτού, ότι εις την νήσον των Κορυφών ευρίσκεται το λείψανον του θαυματουργού Σπυρίδωνος εκ θείου ζήλου κινούμενος λάβων την ευχήν του άνωθεν ηγούμενου και των λοιπών αγίων πατέρων της αγίας αυτής Μονής, και ευρών καιρόν επιτήδειον κατηυθύνθη δια τους Κορφούς, όπως προσκύνηση το Άγιον λείψανον του θαυματουργού Σπυρίδωνος.
Διέτριψε εν τη αγία ταύτη Μονή χρόνους τέσσαρες ήτοι μέχρι του (;;;;) .
Κατά δε το ερχόμενον έτος του (;;;;) εν μηνί Απρίλιω 23 φθάνει εις τους Κορφούς εν η οδηγήθη προς τον ιερόν ναόν του Αγίου Σπυρίδωνος…
Σύναξη της Παναγιάς της Μυρτιδιώτισσας στην Κέρκυρα – Εορτή 24 Σεπτεμβρίου
Απόσπασμα Δεύτερο
«Άγνωστον πότε εκτίσθη και ποίος ήτον ο αυτής ιδρυτής βάθος αμέτρητον είναι, όλα κατά εικασίαν πολλήν έγραψα.
24 Ιουνίου Κέρκυρα. Καθήμενος ο πάτερ Δανιήλ εις τον Άγιον Βλάσιον είδε εις τον ύπνον του ένα όραμα και λέγει του ύπαγε εις το βουνό του Τριάλου εις τον ονομαζόμενον Κόνδρακα εις τον οποίον είναι ένα σπήλαιο.
Έσωθέν του σπηλαίου εισίν μια πέτρα εις είδος περιστεράς και ένας σταυρός ρετσινος άνωθεν. Εντός αυτού εισίν η σεβασμία εικών της Θεοτόκου, εις τον οποίον τόπον να κτίσης ναόν της Θεοτόκου, ότι ούτος θέλει ο Θεός δόξασε τον τόπον εκείνον.
Μετ’ ολίγον ξυπνώντας και συλλογιζόμενος τους λόγους του, έλεγε ότι φάντασμα εισίν.
Μετ’ ολίγας ημέρας κατεβαίνοντας από το κελί του στην εκκλησίαν δια να διαβάσει την Ακολουθίαν του, εκλείσθη έσωθεν της εκκλησίας και άρχισε το Μεσονυκτικόν και τελειώνοντας το ακούει κρότον μέγα και ανοίχθησαν αι θύρες της εκκλησίας και έντρομος γενόμενος, εδοκειν πνεύμα θεωρείν, και θεωρήσας είδεν άνθρωπον στολήν λευκή και ενεθαμβήθη και έλεγεν του ο φανείς Δανιήλ, επιτάχυνον ον σοι είπον.
Και με τον λόγον τούτον ο φανείς έγινεν άφαντος.
Και τελειώνοντας την Ακολουθίαν του ήλθε η μέσα και κάνοντας τον σταυρόν του, εκαβαλίκευσεν εις το μουλάρι, και ερχόμενος εις το χωρίον Βάτος ερώτησεν να του δείξουν τον δρόμον δια τον Τριάλον.
Και δείχνοντας του άρχισεν και ανέβαινεν εις το βουνό.
Και φθάσας εις έναν τόπον ονομαζόμενον Αλώνι, όπου ανέμιζαν στάρι οι άνθρωποι του τόπου εκείνου, ηρώτησεν αυτούς, που εστίν ο ονομαζόμενος Κόνδρακας, και αυτοί του έδειξαν.
Και εμβαίνοντας μέσα εις το ΄δάσος των Μυρτιδίων, και κοιτάζοντας ένθεν και ένθεν, βλέπει την θύραν του σπηλαίου και εισελθών έσω του σπηλαίου είδεν την περιστεράν και τον σταυρόν και εχάρη λίαν.
Ταύτα εβρέθησαν γεγραμμένα επί ενός τεμαχίου απλού χάρτου. Ποίος δε τα έγραψεν και από ποίου καιρού εισίν γραμμένα άγνωστον εστί προς εμέ τον μεταγράπτην.
1913/06/02 την ημέραν Κυριακήν της Αγίας Πεντηκοστής έγραψα ο εν μοναχοίς ελάχιστος Αμβρόσιος Πακτίτης.»
Πηγή: ekklisiaonline.gr