Με τρελαίνει αυτός ο ρατσισμός απέναντι σε εκείνους που δεν καλουπώνονται, απέναντι σε εκείνους φεύγουν ή υπεκφεύγουν από σχέσεις και δεσμεύσεις που δεν αντέχουν ή δεν τους ταιριάζουν. Αυτή η τάση του συστήματος να κρίνει τους ατίθασους και να κατακρίνει τους άπιαστους είναι σίγουρα αφόρητη για αυτούς που τη βιώνουν και τουλάχιστον εξοργιστική για μας που την παρατηρούμε.
Πολλής ο διάλογος και μεγάλη η συζήτηση γύρω από το πώς μπορεί να αντέξει κάποιος/α την απιστία. Για το πώς μπορεί να την αποτρέψει, να τη διαχειριστεί ή/και να τη συγχωρέσει.
Αναμφισβήτητα ο πόνος και η απογοήτευση που φέρνει η γνώση και η συνειδητοποίηση της απιστίας του άλλου, είναι αφόρητη και πολλές φορές καθηλωτική. Τι γίνεται όμως με τα βαθύτερα στρώματα της ψυχολογίας του άπιστου/ης;
Ο ρόλος του άπιστου είναι πολύπλοκος και βαθειά οδυνηρός. Τα χαρακτηριστικά του περιπλέκονται ανάλογα με την ένταση και τη συχνότητα της διαδικασίας της απιστίας, πίσω από την οποία κρύβεται μια ολόκληρη μάχη συναισθημάτων, βιωμάτων και πεποιθήσεων.
Κατά συρροή ή κατά περίσταση ο άπιστος/η με τη διαδικασία της απιστίας του πασχίζει να αναγνωρίσει τον εαυτό του, να καλύψει τα κενά που νιώθει, να ανακουφίσει τις ανάγκες του. Αν και κάθε περίπτωση απιστίας είναι διαφορετική, ένα σύνολο κοινών συνιστωσών συνθέτουν το σκελετό του φαινομένου. Η έλλειψη αυτογνωσίας, η μειωμένη αυτοεκτίμηση, ο φόβος του θανάτου, και της μοναξιάς, η άγνοια ή η απώθηση ενός συνόλου βασικών αναγκών αποτελούν τους κοινούς τόπους της απιστίας σε κάθε περίπτωση. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα.
Αν η απιστία είναι εν γένει μια ψυχολογική ή βιολογική ανάγκη, τότε γιατί βάλλεται σαν εγκληματική πράξη δόλου;
Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να δεχτείς την απιστία που έχεις δεχτεί, όμως είναι εξίσου δύσκολο να διαχειριστείς τα συναισθήματα σου κι όταν τη διαπράττεις. Είναι σίγουρο πως λίγοι θα σε καταλάβουν και πολλοί θα σε κατακρίνουν. Λίγοι είναι αυτοί που θα νιώσουν αυτό που βιώνεις και πολλοί εκείνοι που θα σε στήσουν στον τοίχο και θα πατήσουν τη σκανδάλη εναντίον σου.
Η θέση του άπιστου είναι πάντα μια θέση δύσκολη, μια θέση άβολη και πιεστική. Τι γίνεται όμως όταν βρεθείς στη θέση αυτή; Με ποιο τρόπο αντιδράς και πως μπορείς να σωθείς από την εκδικητική λαίλαπα των επικριτών σου και ταυτόχρονα από τις τύψεις που σου επιστρέφει πίσω σαν μπούμερανγκ η ίδια σου η αυτοκριτική;
Κράτα την Ψυχραιμία σου. Ο πανικός και οι σπασμωδικές κινήσεις χειροτερεύουν τα πράγματα και δυσχεραίνουν την ψυχολογία σου. Ο πανικός οδηγεί πάντα σε λάθη και εσφαλμένες κινήσεις για τις οποίες μετά θα μετανιώσεις. Ηρέμισε και σκέψου λογικά. Μπόρα είναι θα περάσει.
Επέλεξε την Απομάκρυνση. Η φυγή από τον τόπο του «εγκλήματος» θα σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις και να διαχειριστείς αυτό που έχει συμβεί συνολικά. Θα σε βοηθήσει να βρεις ένα τρόπο να διαχειριστείς τον εαυτό σου και τους άλλους εμπλεκόμενους της κατάστασης. Διατήρησε μια απόσταση ασφαλείας από τα πράγματα και δες αυτό που έχει συμβεί σαν παρατηρητής.
Πέρνα στην Αξιολόγηση του πράγματος. Από την απόσταση ασφαλείας που είπαμε πριν, προσπάθησε να αξιολογήσεις τις βαθύτερες αιτίες και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβησαν τα γεγονότα. Δες τα πράγματα σφαιρικά και προσπάθησε να ανακαλύψεις το ρόλο σου μέσα στην υπόθεση.
Μη βιαστείς για τίποτα. Μη βιαστείς να πάρεις αποφάσεις, να κρίνεις τον εαυτό σου ή τους άλλους. Μη βιαστείς να περάσεις σε συμφωνίες ή διαφωνίες. Κέρδισε χρόνο προωθώντας την αξιολόγηση του ψυχολογικού υποβάθρου της συμπεριφοράς σου. Μη βιαστείς να παρακαλέσεις, να δώσεις εξηγήσεις ή νέες υποσχέσεις αν πρώτα δεν περάσεις από το επόμενο βήμα.
Ψυχαναλύσου και Αυτοαναλύσου. Μόνος/η ή καλύτερα με τη βοήθεια ενός ειδικού προσπάθησε να αναλύσεις και να ανακαλύψεις τις σκέψεις και τα συναισθήματα που ώθησαν τη συμπεριφορά σου. Συνειδητοποίησε πως πίσω από τη συμπεριφορά σου αυτή κρύβονται βαθιά κρυμμένες αλήθειες που αποφεύγεις και πως τακτική της «αταξίας» σου δεν είναι ούτε ξαφνική ούτε αψυχολόγητη, αλλά προϊόν χρόνιων συναισθηματικών ζυμώσεων.
Πάρε την Ευθύνη. Είναι πολύ σημαντικό αφού δουλέψεις με όλα τα προηγούμενα, να περάσεις στην αποδοχή της επιλογής σου αυτής, σαν ένα στάδιο της Προσωπικής σου Ανάπτυξης. Με ειλικρίνεια και σεβασμό απέναντι στον εαυτό σου και τους άλλους δέξου την ευθύνη των συμπεριφορών σου ως πράξεων προσωπικών επιλογών.
Μη κατακρίνεις τον εαυτό σου και μη δίνεις στους άλλους τα περιθώρια να το κάνουν. Πάρε τον έλεγχο της κατάστασης σου στα χέρια σου. Μη δείξεις αδυναμία έλεγχου της συνθηματικής σου κατάστασης. Σε κάθε περίπτωση αποδέξου μεν την ευθύνη των λαθών σου, αλλά υπερασπίσου τον εαυτό σου!
Μη ξεχνάς ποτέ τα λόγια του Φρόυντ, πως από λάθος σε λάθος, ανακαλύπτει κανείς ολόκληρη την αλήθεια.
Ειρήνη Μεσσήνη
Συμβουλευτική Ψυχολόγος
irinimessini@gmail.com