Το μυστικό όπλο του Ελληνισμού
Το 1995 δημοσιεύθηκε στο Κυριακάτικο Βήμα άρθρο μου με τίτλο «To Μυστικό Όπλο του Ελληνισμού» αναφερόμενο στις μεγάλες δυνατότητες συνεισφοράς που διέθεταν οι Έλληνες του εξωτερικού για το καλό της χώρας.
Παράλληλα ανέφερα ότι « …θα πρέπει vα δεχτoύμε oτι η αρvητική αvτιμετώπιση τωv Ελληvικώv θέσεωv στo εξωτερικό δεv είvαι πρoϊόv αvθελληvικής πρoπαγάvδας και συvωμοσίας σκoτειvώv κύκλωv, αλλά απoτέλεσμα σειράς αvεπιτυχώv χειρισμώv διαφόρωv θεμάτωv από εμάς τoυς Ελληvες. Η σημεριvή κατάσταση αvταvακλά μία πρooδευτικά κατιoύσα πoρεία της εικόvας πoυ δείχvει η Ελλάδα στov υπόλoιπo κόσμo στη διάρκεια τωv τελευταίωv 30 χρόvωv (τότε)…».
Μετά από είκοσι χρόνια οι παραπάνω απόψεις φαίνονται σήμερα να είναι το ίδιο επίκαιρες όσο και τότε. Μέσα στις δυο δεκαετίες που πέρασαν πολλά άλλαξαν.
Ως ισότιμο μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης, υπήρξαν κάποιες περίοδοι που η Ελλάδα πλησίασε να γίνει μια ευρωπαϊκή χώρα. Δεν τα κατάφερε όμως και δυστυχώς έφτασε στη σημερινή χειρότερη μεταπολεμική κρίση με άδηλα ακόμη τελικά αποτελέσματα.
Για μια φορά ακόμη οι ευθύνες επιρρίπτονται στους άλλους, όπως έγινε σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν.
Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού, οι πελατειακές σχέσεις, η αναξιοκρατία, η διαφθορά και η προχειρότητα που κυριάρχησαν κατά κόρον στη χώρα μας, ενώ αναγνωρίζονται από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, εν τούτοις παραδόξως γίνονται αποδεκτά μοιρολατρικά.
Ποτέ δεν ξεκαθαρίσαμε εάν θέλουμε την Ελλάδα της γνώσης και της καινοτομίας ή θα συνεχίσουμε την διαστρέβλωσης της σκληρής πραγματικότητας με διάφορες επικοινωνιακές τεχνικές στη δημόσια ζωή.
Μεγάλες αλλαγές έγιναν σ’ αυτές τις δύο δεκαετίες και στην σύνθεση των Ελλήνων της Διασποράς. Εκτός του ότι ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά, δεκάδες Έλληνες επιστήμονες και ερευνητές σ΄ όλο τον κόσμο χαίρουν κορυφαίων διακρίσεων και πολλά άτομα προωθήθηκαν σε επιτελικές θέσεις μεγάλης επιρροής σε όλους τους σύγχρονους τομείς.
Μερικοί αναμείχθηκαν με τα Ελληνικά πράγματα κατόπιν προσκλήσεως ή από ατομική, συχνά εθελοντική, πρωτοβουλία ή μέσω συλλογικών ενεργειών επιστημονικών και επαγγελματικών ομάδων. Υπήρξαν ακόμη και περιπτώσεις παρουσίας στο κοινοβούλιο Ελλήνων της διασποράς, με ταυτόχρονη επιστημονική δραστηριότητα στο εξωτερικό.
Δυστυχώς όμως ποτέ δεν υπήρξε ένας οργανωμένος σχεδιασμός και προγραμματισμός της χρησιμοποίησης αυτού του τεράστιου ανθρώπινου δυναμικού της ελληνικής διασποράς.
Στα σαράντα χρόνια που ζω στο Λονδίνο υπήρξα μάρτυρας πολλών επισκέψεων διαφόρων πολιτικών για επαφές με τους Έλληνες του εξωτερικού χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Είναι κρίμα ότι δυο από τις σημαντικότερες προσπάθειες που κατέβαλε η Ελλάδα για τη στήριξη και αξιοποίηση του απόδημου ελληνισμού, με τη δημιουργία του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού και του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, θα πρέπει σήμερα να θεωρούνται πολυέξοδες αποτυχίες.
Η αξιοποίηση της ελληνικής διασποράς δεν υπάρχει αμφιβολία ότι παραμένει ατελής και οι δυνατότητες εν πολλοίς ανεκμετάλλευτες σε αντιδιαστολή με άλλες ακόμη μικρότερες χώρες.
Κάτω από τις παρούσες κρίσιμες συνθήκες που βρίσκεται η Ελλάδα πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξει άμεση και συντονισμένη κινητοποίηση όλων των δυνάμεων της ελληνικής διασποράς. Θα πρέπει να αναληφθεί πρωτοβουλία από το χώρο του απόδημου ελληνισμού, για δυναμική, συντονισμένη και αποτελεσματική δράση σε συνεργασία με κάθε είδους φορείς αλλά και με καταξιωμένα άτομα σ’ όλο το πλάτος του κόσμου.
Αυτό θα πρέπει να γίνει σε στενή συνεργασία με τοαξιολογότατο ανθρώπινο δυναμικό που βρίσκεται μέσα στην Ελλάδα, ώστε να δημιουργηθούν δράσεις ικανές να συμβάλλουν στην δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για να βοηθηθεί η χώρα να βγει από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα.
Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο αλλά είναι εφικτό. Το κάλεσμα αυτό απευθύνεται σ΄ όλους ανεξαιρέτως τους Έλληνες της Διασποράς υπεράνω κομματικών, προσωπικών και άλλων προσανατολισμών για την έναρξη εποικοδομητικού και ρεαλιστικού δημόσιου διαλόγου.
Νίκανδρος Μπούρας, Oμότιμος Kαθηγητής Ψυχιατρικής, King’s College London