Ετυμολογία αρχαίων ονομάτων που συναντώνται και σήμερα…
Ονόματα ανδρών
Αγαθοκλής (αγαθός+κλέος) ο έχων καλή φήμη.
Αγησίλαος ( άγω+λαός) ο ικανός ηγέτης .
Αθηναγόρας (Αθήναι+αγορά) ο σοφός αγορητής
Αθηνόδωρος (Αθηνά+δώρο) δώρο της Αθηνάς, ο σοφός.
Αλέξανδρος (αλέξω:απομακρύνω+ανήρ) ο απωθών τους άνδρες, ο ανδρείος.
Αλκιβιάδης (αλκή+βία) ο τολμηρότατος.
Ανδροκλής (ανήρ+κλέος) ο ένδοξος.
Αριστογένης (άριστος+γένος) ο ευγενής.
Αριστόβουλος (άριστος+βουλή) ο άριστος σύμβουλος.
Αριστοκλής (άριστος+κλέος) ο έχων άριστη δόξα.
Αριστομένης (άριστος+μένος) ο ανδρειότατος.
Δημοσθένης (δήμος+σθένος) η δύναμη του λαού.
Διογένης (Ζευς+γένος) ο Θεογένητος
Διομήδης (Διός+μέδων:άρχων) ο άρχων με θεία δύναμη.
Επαμεινώνδας (επί+άμεινον) ο προοδευτικός.
Ετεοκλής (ετεός:αληθής+κλέος) ο έχων αληθινή δόξα.
Ευαγόρας (ευ+αγορεύω) ο καλός ομιλητής.
Ευρυβιάδης (ευρύς+βία) ο πολύ αυταρχικός.
Ευρυσθένης (ευρύς+σθένος) ο καρτερικότατος.
Θεμιστοκλής (θέμις+κλέος) ο ένδοξος υπερασπιστής του δικαίου.
Θουκυδίδης (Θεού+κύδος:δόξα) ο δοξάζων τον θεό.
Θρασύβουλος (θρασύς+βουλεύομαι) ο τολμηρά σκεπτόμενος.
Ιάσων (ίασις:θεραπεία) ο θεραπευτής.
Ίων (ίον:άνθος) ο μενεξεδένιος.
Κίμων (χίμων:χειμών) ο θυελλώδης.
Κλέαρχος (κλέος+άρχω) ο ένδοξος άρχων.
Κλεόβουλος (κλέος+βουλή) ο επινοητικότατος.
Κλεομένης (κλέος+μένος) ο ένδοξος για τη γενναιότητά του.
Κρίτων (κρίνω) ο ευφυής.
Λέανδρος (λαός+ανήρ) ο ανδρείος του λαού.
Μενέλαος (μένος+λαός) η ορμή του λαού.
Μιλτιάδης (μίλτος:ερυθρά βαφή) ο αιματώδης, ο ανδρείος.
Νεοκλής (νέος+κλέος) η νέα δόξα.
Ξενοφών : ο ανδρείος ηγέτης των ξένων
Οδυσσεύς (οδύσσομαι:διώκομαι) ο διωκόμενος υπό των θεών.
Ορέστης (όρος+ίσταμαι) ο ορεσίβιος.
Πάτροκλος (πατρίς+κλέος) η δόξα της πατρίδος
Περικλής (περί+κλέος) ο ένδοξος
Πολυδεύκης (πολύ+δεύκος:γλεύκος) ο πολύ γλυκός
Πύρρος (εκ του πυρρός) ο ξανθοκόκκινος
Σόλων (πιθανώς από το ρ. σέλλω:σείω) ο διασείσας το παλαιό, ριζοσπάστης
Σοφοκλής (σοφός+κλέος) ο έχων δόξα σοφού
Σωκράτης (σώζω+κράτος) ο σωτήρ του κράτους
Τηλέμαχος (τηλέ: μακριά+μάχομαι) ο αγωνιζόμενος μακράν της πατρίδος
Τιμολέων (τιμή+λέων) ο ισχυρός ως λέων
Φαίδων (φως) ο λαμπρός καθ όλα
Φίλιππος (φιλώ+ίππος) ο αγαπών τους ίππους
Φοίβος (φάος:φως) ο ακτινοβόλος
Φρίξος (φρίττω) ο τρομακτικός.
Ονόματα γυναικών
Αγαθόκλεια (αγαθή+κλέος) η έχουσα καλή φήμη
Αγαθονίκη (αγαθή+νίκη) η νικήτρια ένδοξης νίκης.
Aλκηστις (αλκή+εστία) η χάρη της οικογενείας
Αλκμήνη (αλκή+μήνη:σελήνη) η ακτινοβολούσα.
Ανδρομάχη (ανήρ+μάχομαι) η πρόμαχος.
Αριάδνη (άρι:πολύ+αγνή) η αγνότατη
Αρσινόη (άρσις < αίρω+νους) η υψηλόφρων. Αφροδίτη (αφρός+αναδύω) η αφρογενής, η ωραιοτάτη. Δηϊδάμεια (δήϊος:εχθρός+δαμάζω) η νικήτρια των εχθρών. Διώνη (εκ του Διός) η θεϊκή. Ερατώ (ερώ:αγαπώ) η αξιολάτρευτη, Μούσα Εριφύλη (έρι:πολύ+φύλον) η έξοχη των γυναικών. Ευδοξία (ευ+δόξα) η έχουσα καλή φήμη. Ευνομία (ευ+νέμω:διανέμω) η δίκαιη χορηγός των αγαθών. Ευρυδίκη (ευρύς+δίκη) η πολύ δίκαιη. Ευρύκλεια (ευρύς+κλέος) η πολυένδοξη. Ευτέρπη (ευ+τέρπω) η πολύ ευχάριστη, Μούσα. Ήβη (ήβη:ακμή) η πάντοτε θαλερή, νέα Ηλέκτρα (ηλέκτωρ:ο ακτινοβολών ήλιος) η ακτινοβολούσα από χάρη Ηρώ (Ήρα) η προσωποποίηση της Θεάς Ήρας Θάλεια (θάλλω) η δροσερή, η ωραία, Μούσα Θέμις (τίθημι>θεσμός) η θεά του Δικαίου, η άκρως δίκαιη.
Ιοκάστη (ίον+κάζω:στολίζω) η ωραία ως μενεξές.
Ιππολύτη (ίππος+λύω) η αρματιλάτις.
Ίρις (είρω:αγγέλω) η αγγελιοφόρος των θεών.
Ιφιγένεια (ίφι:ισχυρά+γίγνομαι) η πολύ ισχυρή.
Καλλιόπη (κάλλος+ωψ:οφθαλμός) η έχουσα ωραία μάτια.
Καλλιρρόη ( καλώς+ρέω) η δροσερή ως καθαρό νερό.
Κλειώ (κλέος) Η ένδοξη, Μούσα.
Κλεονίκη (κλέος+νίκη) η ένδοξη νικήτρια.
Κλεοπάτρα (κλέος+πάτρη) η δόξα της πατρίδος.
Λητώ (λανθάνω) η μυστηριώδης.
Μελπομένη (μέλπω) η ευφραίνουσα με το άσμα της.
Μυρτώ (μύρτον) η ευχάριστη ως μυρτιά.
Ναυσικά (ναυς+καίνυμαι:υμνούμαι) η υμνούμενη από τους ναυτικούς.
Νεφέλη (νέφω:χύνω ύδωρ) η προσφέρουσα ζωογόνον ύδωρ.
Ξανθίππη η ξανθή ιππεύτρια.
Πηνελόπη (πήνη:υφάδι+λέπω:εκτυλίσσω) η καλλιτέχνις υφάντρια.
Πολυξένη (πολύ+ξενία) η πολύ φιλόξενη.
Πολύμνια (πολύς+ύμνος) η θεία τραγουδίστρια, Μούσα.
Τερψιχόρη (τέρπω+χορός) η τέρπουσα με το χορό της, Μούσα.
Φαίδρα (φαιδρός < φως) η φωτεινή, η λάμπουσα από χάρη.
Φερενίκη (φέρω+νίκη) η νικηφόρος
Φιλομήλα (φιλώ+μέλος) η φιλόμουσος, η φίλη της αρμονίας.
Χρυσηϊς (χρυσός) η πολύτιμη, η χρυσαφένεια.
Ονοματοπαίγνια
(η ετυμολογία των ονομάτων αφορμή για ψάξιμο και παιχνίδι)
Βοηθήματα: Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσης Γ. Μπαμπινιώτη, Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης Henry G.Liddell- Robert Scott.
Α
Αγαμέμνων: επίμονος
Αγησίλαος: αρχηγός
Αδάμ: άνθρωπος
Αδαμάντιος-ία: διαμαντένιος
Αίγλη: γοητεία
Άλκηστη: ικανή
Αλκιβιάδης: ισχυρός
Αμαλία: ακούραστη
Ανδρομάχη: μάχη ανδρός
Αντιγόνη: απόγονος
Απόστολος-ία: αγγελιοφόρος
Ασπασία: χαρούμενη
Αγνή: σεμνή
Αντώνης-ία: ο καταγόμενος από τον Ηρακλειδη Άντωνα
Αθανάσιος-ία: αθάνατος
Αγαθάγγελος: φέρνει καλές ειδήσεις
Αρσένιος: αρσενικός
Αγαθή: αθώα
Ακύλας: αετός
Αρχέλαος: αρχηγός του λαού
Αγάπιος: ανιδιοτελής
Αλέξιος-ία: προστάτης
Αρτέμων: αναρτητής
Ακάκιος: άκακος
Αναστάσιος: αυτός που σηκώνεται
Αχίλλειος- Αχιλλέας: θλιμμένος
Ακυλίνη: αετίνα
Αφροδίσιος: ο αναφερόμενος στην Αφροδίτη, την 3ρωτική επιθυμία
Αριστοκλής: δοξασμένος
Αιμιλιανός: αντίζηλος
Αλέξανδρος-α: προστάτης των ανθρώπων
Άνθιμος: άνθος
Αριστείδης: άριστος στη μορφή
Αριάδνη: πάναγνη
Ανδρόνικος-ίκη: αυτός που νικά τους εχθρούς
Αριστόβουλος: ο έχων καλή θέληση
Αργυρώ: ασημένια
Αικατερίνη: καθαρή
Ανδρέας: άφοβος
Αγγελίνα: αγγελάκι
Αμβρόσιος: άφθαρτος
Άννα: η έχουσα εύνοια, χάρη
Απολλώνιος: δυνατός
Αγλαΐα: η έχουσα ευτυχισμένη ζωή και
Αγλαΐα: ωραία
Αναστασία: αναστημένη
Αγαθοκλής: ο έχων φήμη γενναίου ανδρός
Αθηνά: Αθηναία
Αναξαγόρας: άρχοντας του λόγου
Αναξίμανδρος: κύριος της ομώνυμης του θεού Μάνδρου περιοχής της Μ. Ασίας
Αναξιμένης: κύριος του πάθους
Ανάργυρος: ανάργυρος, χωρίς χρήματα
Ανδροκλής: ένδοξος άνδρας
Άρης: καταστροφή, κατάρα
Αρίσταρχος: άριστος άρχοντας
Αριστοτέλης: ο έχων άριστους σκοπούς
Αριστοφάνης: ο έχων άριστη όψη
Αρχίλοχος: πρωτογεννημένος
Αρχιμήδης: κυρίαρχος της σκέψης
Αύγουστος: σεβαστός και
Αύγουστος: οιωνοσκόπος
Β
Βέρα: αληθινή
Βιργινία: παρθένος
Βύρων: στάβλος
Βασίλειος-ική : βασιλιάς-ισσα
Βουκόλος: βοσκός βοδιών
Βλάσης: βλαστάρι
Βαλεντίνος-η: ρωμαλέος
Βενέδικτος: ευλογημένος
Βάϊος: βάγια
Βαρνάβας: υιός παράκλησης
Βερονίκη: αληθινή νίκη
Βίκτωρ-ία: νίκη
Βαρβάρα: βάρβαρη
Βαρθολομαίος: γιος του Τολμάι
Βερέμης: ο ασθενικός, φθίση
Βιόλα: μενεξές
Βιολέτα: υποκορ. του Βιόλα
Γ
Γαλάτεια: ισχυρή
Γρηγόρης: άγρυπνος
Γελάσιος: εξαπατημένος
Γαβριήλ: ο Θεός είναι η ισχύς μου
Γερόντιος: ώριμος
Γεώργιος-ία: γεωργός
Γλυκερία: γλυκός μούστος
Γεράσιμος: τιμημένος
Γεθσημανή και Γεσθημανή: ελαιοτριβείο
Δ
Δαλιδά: ευχαρίστηση
Δανάη: φαιδρή, χαρούμενη
Δημοσθένης: τόλμη του δήμου
Διάνα: Άρτεμις (εγερτήριο σάλπισμα)
Δομνίκη: κυρία, αρχόντισσα
Δομνίνη: αρχοντοπούλα
Δωροθέα: δώρο Θεού
Δαβίδ: αγαπητός
Δαμιανός: μικρός
Διομήδης: σκέψη του Δία
Διονύσης-ία: Διόνυσος
Δημήτριος-α: μητέρα γη
Δαμασκηνός: ο καταγόμενος από τη Δαμασκό
Δανιήλ: καθαρός
Δανιήλ: κριτής μου είναι ο Θεός
Δαίδαλος: περίτεχνα δουλεμένος, κατάστικτος
Δεσπότης- θηλ. Δέσποινα: ο κύριος του σπιτιού
Δημόκριτος: κριτής του δήμου
Δίκαιος: ο συμμορφούμενος προς τους θεσμούς, τις δικανικές αποφάσεις
Διογένης: γεννημένος από τον Δία
Διόδωρος: δώρο του Δία
Δούκας: άγω, οδηγώ
Ε
Έκτωρ: κάτοχος
Ελεονώρα: ξένη
Έλλη: Ελληνίς
Επαμεινώνδας: ο ισχυρότερος
Ερασμία: αξιαγάπητη
Ερρίκος: για πάντα δυνατός
Εύα: η μητέρα των ζωντανών
Ευστράτιος: καλός στρατιώτης
Ευθύμιος: πρόσχαρος
Ευσέβιος: θεοσεβής
Ευστάθιος-ία : ακλόνητος, σταθερός
Ευδοκία: καλή διάθεση
Ευθαλία: ανθισμένη
Ευτρόπιος: προετοιμασμένος
Ευάγγελος-ία: ο φέρων καλές ειδήσεις
Ευβούλη: συνετή
Ευτύχιος-ία: καλότυχος
Ελισάβετ: αφθονία
Ειρήνη: φιλήσυχη
Επιφάνιος: επιφανής
Ελένη: λαμπάδα
Ελισ(σ)αίος: αυτός που ελίσσεται
Ευδόκιμος: επιτυχημένος
Ειρηναίος: ειρηνικός
Ερμιόνη: η καταγόμενη από την ομώνυμη πόλη
Ευανθία: λουλουδιασμένη
Ευφημία: η έχουσα καλή φήμη
Ευφροσύνη: χαρούμενη
Ερωτηίς: ερωτιάρα
Ευλάμπιος-ία: λαμπερός
Επιστήμη: αυτή που γνωρίζει τα πάντα
Ελευθέριος-ία: ελευθερωτής
Ευγένιος-ία: από καλή γενιά
Ειλείθυα: έρχομαι, φέρνω
Ελπίδα: αναμένω, ελπίζω
Ερμής: πιθανόν έρμα= σωρός λίθων
Έρση: έρση, δροσιά
Ευρυδίκη: ευρύς και δίκη
Ευρώπη: πιθανόν ωπός, ανοιχτομάτης
Εμπεδοκλής: ο έχων έμπεδον κλέος, σταθερή δόξα, ο μόνιμα ένδοξος
Ζ
Ζήνων: Ζευς
Ζαχαρίας: αυτός που θυμάται
Ζηνοβία: αυτή που ζει τη ζωή
Η
Ήβη: ισχύς
Ηρώ: Ήρα
Ηρωδίων: ήρωας
Ηρώδης: ήρωας
Ηράκλειος: ο πολύ δυνατός
Ηλίας: είναι ο Θεός μου
Ηλέκτρα: λαμπρή, φωτεινή
Ησαΐας: σωτηρία του Θεού
Ησίοδος: ρίχνω, εκτοξεύω φωνή, ωδή
Ηρόδοτος: Ήρα και δοτός
Ηώ: χάραμα, αυγή
Θ
Θαλής-Θάλεια: ανθηρός
Θεωνάς: κοντά στο Θεό
Θεοδόσιος-α: ο δοσμένος στο Θεό
Θεόδωρος-α: δώρο του Θεού
Θεοφύλακτος: αυτός τον οποίο φυλάει ο Θεός
Θωμάς: δίδυμος
Θεολόγος-ία: αυτός που μιλά για το Θεό
Θεράπων: θεραπευτής
Θεοδότης: ο Θεός δίνει
Θεμιστοκλής: δόξα της δικαιοσύνης
Θεοφάνης: φανέρωση του Θεού
Ι
Ιωάννης-α: ευνοημένος από το Θεό
Ιανουάριος: Ιανός
Ιάσων: θεραπευτής
Ιουνία: Ιούνιος, Ήρα
Ιουστίνος: δίκαιος
Ιλαρίων: χαρωπός
Ιούδας: παινεμένος
Ιεζεκιήλ: ο Θεός δυναμώνει
Ιππόλυτος: αυτός που λύνει τα άλογα
Ιπποκράτης: αυτός που κρατά τα άλογα
Ίρις: λυγαριά
Ιφιγένεια: από ισχυρό γένος
Ιουλία: Πέμπτη
Ιωακείμ: ο Θεός σταθεροποιεί
Ιουλιανός: Ιούλιος
Ιωνάς: περιστέρι
Ισσαάκ: γελαστός
Ιάκωβος: αυτός που υποσκελίζει
Ιωσήφ-ίνα: πολύτεκνος
Ιγνάτιος: φωτιά
Ιερώνυμος: ο φέρων ιερό όνομα
Ιορδάνης: εκροή
Ισμαήλ: ο Θεός ακούει
Κ
Καλλιρρόη: η καλλίρροη, η με άφθονα νερά
Καλυψώ: αυτή που καλύπτεται
Κάρολος: δυνατός άντρας
Κασσάνδρα: αυτή που υπερέχει
Κίμων: ο έχων σκούρο καφέ χρώμα
Κλέαρχος: ένδοξος άρχοντας
Κλειώ: υπόληψη
Κύρος: κύριος
Κύριλλος: κύριος
Κασσιανός-ή: ο φέρων περικεφαλαία
Κωνσταντίνος-ίνα: σταθερός
Καλλιόπη: ομορφομάτα
Καλλίνικος: λαμπρή νίκη
Κοσμάς: κόσμημα
Καλλίστρατος: καλός δρόμος
Κυριάκος-η: ο ανήκων στο Θεό
Κυπριανός: χάλκινος
Κλεοπάτρα: η από ένδοξο πατέρα
Κυβέλη: Κυβήβη, πιθανόν ανατολ. δάνειο
Λ
Λουκάς: ο καταγόμενος από τη Λουκανία
Λέων: λιοντάρι
Λαυρέντιος: δάφνινος
Λυδία: η καταγόμενη από την αρχαία ομώνυμη χώρα
Λύδα: γυναίκα
Λάζαρος: ο Θεός έχει βοηθήσει
Λουκία: λουκάνικο
Λουκιανός: φωτεινός
Λογγίνος: ρήτορας
Λυκούργος: ο ως λύκος συμπεριφερόμενος
Λάμπρος: λαμπρός
Λατίνος: ο καταγόμενος από το Λάτιο
Λευκή: φωτεινή, λαμπρή
Λάουρα: δάφνη, δάφνινο στεφάνι
Μ
Μελπομένη: τραγουδίστρια
Μενέλαος: αυτός που μένει με το λαό
Μαλαχίας: μαλακός
Μάξιμος: μέγιστος
Μάρκος: φιλοπόλεμος
Μεθόδιος: μεθοδικός
Μελέτιος: αυτός που δείχνει ενδιαφέρον
Μαρίνα: θάλασσα
Μαρίνος: ο θαλασσινός Μαγδαληνή: από τα Μάγδαλα-Πύργος
Μάρκελλος-α: υποκ. Άρης
Μαρία: πικρή, ανυπότακτη
Μαρκιανός: ο υιοθετημένος
Μιχάλης: ποιος είναι σαν το Θεό;
Ματθαίος-ίλδη: δώρο Θεού
Μηνάς: αυτός που στέλνει μηνύματα
Μελάνη-Μελανία: μελαχρινή
Μιράντα: θαυμαστή
Μυρσίνη: μυρτιά
Μάγια: όχι πολύς, ανεπαρκής
Μαντώ: μάντις
Μερόπη: θνητός άνθρωπος, βροτός
Μιλτιάδης: κοκκινωπός, στο χρώμα του αίματος
Μορφέας: μορφή
Μωυσής: βγαλμένος απ΄ έξω, σωσμένος(απ΄το νερό) (βιβλ. άποψη)
Ν
Ναϊάς: πηγή, κρήνη
Νικηφόρος: θέλγει τη νίκη
Νήφων: νηφάλιος
Νεφέλη:νέφος, σκότος
Ναταλία: λουλούδι
Νικήτας: νικητής
Νεόφυτος: καινούρια βλάστηση
Νέστορας: αυτός που επιστρέφει ευτυχής
Νεκτάριος: γλυκός χυμός
Νικόλαος: ο χαρίζων στο λαό
Ναθαναήλ: ο Θεός έχει δώσει
Ξ
Ξένη: φιλόξενη
Ξενοφών: ηχεί παράξενα
Ο
Οδυσσέας: αντικείμενο οργής
Ορέστης: ορεινός και
και Ορέστης: ορεινός
Ορέστης: μετριόφρων
Ονούφριος: σκεπτικός
Όλγα: ευτυχισμένη
Ολυμπιάς: βουνό, Όλυμπος
Όθων: πλούτη, περιουσία
Π
Πρισκίλλη: παλιά
Πάμφιλος: φίλος όλων
Πολύκαρπος: γόνιμος