Ωραίες εποχές τότε, ειδικά τα καλοκαίρια. Μεγαλώσαμε με Δάκη, Μαντώ, Μπίγαλη, Ρακιντζή, Κωνσταντίνα και όλα τα τραγούδια σε κασέτα παρακαλώ σε ένα παλιό κασετόφωνο. Που cd τότε; Την πρώτη μέρα που έκλειναν τα σχολεία φεύγαμε κατευθείαν για το χωριό, για το σπίτι του παππού και της γιαγιάς. Εκεί περνάγαμε τα καλοκαίρια μας. Από το Πάσχα σχεδιάζαμε με τα υπόλοιπα παιδιά του χωριού πώς θα περνούσαμε το καλοκαίρι μας και ανανεώναμε το ραντεβού μας.
Το καλοκαίρι στο χωριό είχε κάτι το διαφορετικό, μια άλλη «μυρωδιά». Κάθε πρωί μπάνιο στη θάλασσα, ίσως και λίγες ασκήσεις στο Χαρούμενες Διακοπές (ούτε μια φορά δεν το τελείωσα). Κάθε απόγευμα μαζευόμασταν όλα τα κορίτσια, βάζαμε την κασέτα να παίξει στο κασετόφωνο και φτιάχναμε τα μαλλιά μας πανέμορφες αλογοουρές και στην πλεξίδα στο τελείωμα βάζαμε εκείνα τα ωραία φωσφοριζέ λαστιχάκια. Διαβάζαμε φανατικά τη Σούπερ Κατερίνα, βάζαμε λιπ γκλος με γεύση φράουλα ή καρπούζι και πηγαίναμε στην πλατεία, όπου μας περίμεναν τα υπόλοιπα παιδιά για ατελείωτο παιχνίδι.
Αν ο καιρός ήταν περίεργος ή δεν είχαμε όρεξη για παιχνίδι καθόμασταν σπίτι και βάζαμε όποια βιντεοκασέτα βρίσκαμε στα συρτάρια του παππού και της γιαγιάς να παίξει. Τα γαριδάκια και τα πατατάκια φυσικά δεν έλειπαν.
Έτσι ήταν τα καλοκαίρια μας κάποτε. Αγνά. Δεν υπήρχε ο φόβος μη μας κλέψουν, μη μας κάνουν κακό, μη το ένα μη το άλλο. Περνάγαμε καλά. Χαιρόμασταν το καλοκαίρι μας. Γυρνάγαμε σπίτια μας, χορτασμένα και κατάμαυρα από τον ήλιο. Ήμασταν μονίμως ξυπόλυτα και δεν μας ένοιαζε. Ακόμα και ο αέρας μύριζε διαφορετικά. Χωριό και καλοκαίρι. Σήμερα είμαι μαμά 4 παιδιών και τα καλοκαίρια εκείνα στο χωριό τα αναπολώ. Ήταν ωραία καλοκαίρια. Οι εποχές του ’80 και του ’90 είναι χαραγμένες στην μνήμη μου και δεν πρόκειται να τις ξεχάσω ποτέ.
- Πίναμε νερό από τη βρύση του χωριού
Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη γιαγιά μου να μπαίνει στο δωμάτιο και να μας λέει «Ακόμα εδώ είστε; Έξω. Ώρα για παιχνίδι. Ελάτε μετά κατευθείαν για φαγητό». Όσο ήμασταν έξω δεν γυρνάγαμε σπίτι ούτε για να πιούμε νερό γιατί είχαμε τη λύση της βρύσης. Εκείνη την παλιά, πέτρινη βρύση που ανάβλυζε καθαρό, παγωμένο νερό. Ούτε παγούρι, ούτε μπουκαλάκι, ούτε τίποτε άλλο τοξικό. Δεν φοβόμασταν βακτήρια, βρωμιές, μικρόβια… Τίποτα απολύτως. Αγνό, καθαρό νεράκι από την πηγή.
2. Αντηλιακό ούτε για αστείο
Η μάνα μου επέμενε να βάζουμε πάντα αντιηλιακό και εγώ και τα αδέρφια μου εφαρμόζοντάς το από το σπίτι μάλιστα σύμφωνα με τις οδηγίες. Ο αδερφός της, ο θείος μου δηλαδή, πέθανε από καρκίνο του δέρματος όταν ήμουν μικρή γι’ αυτό η μητέρα μου δεν αστειευόταν με τέτοια πράγματα. Όταν όμως ήμασταν στο χωριό με τις παρέες μας, μακριά από τη μαμά και το μπαμπά, πού αντιηλιακό; Το μόνο που περνάμε μαζί μας στη θάλασσα ήταν μία πετσέτα. Τίποτε άλλο.
Στην πραγματικότητα η μη χρήση αντηλιακού διπλασιάζει τον κίνδυνο μελανώματος. Αφήστε τί κάναμε εμείς κάποτε. Πλέον αντηλιακό και πάλι αντηλιακό. Άλλαξαν όχι μόνο οι εποχές, αλλά και η ηλιακή ακτινοβολία. Ακόμα και αυτή κάποτε ήταν αγνή.
3. Τρώγαμε εκείνα τα ζαχαρωτά με το τεχνητό χρώμα
Θυμάστε εκείνα τα ζαχαρωτά που μόλις τα έβαζες στο στόμα σου και η γλώσσα σου γινόταν μωβ, κόκκινη, πράσινη, μπλε ή πορτοκαλί; Εγώ όχι μόνο τα θυμάμαι αλλά τα έτρωγα μανιωδώς.
20 λεπτά μετά το χρώμα δεν είχε φύγει. Πολλές φορές είχα φοβηθεί μήπως η γλώσσα μου μείνει για πάντα έτσι. Τα τεχνητά χρώματα εξακολουθούν και υπάρχουν. Στη ζαχαροπλαστική ειδικά χρησιμοποιούνται πάρα πολύ αλλά και σε τρόφιμα, όπως είναι για παράδειγμα η κέτσαπ. Δεν κάνουν ωστόσο για όλα τα παιδιά. Κάποια μπορεί να εμφανίσουν αλλεργική αντίδραση, να κάνουν εμετό, να νιώσουν πονοκέφαλο ή υπερδιέγερση.
Θέλει μεγάλη προσοχή γιατί οι τεχνητές χρωστικές ουσίες δεν εντοπίζονται μόνο σε ανθυγιεινά τρόφιμα αλλά και σε υγιεινά, όπως είναι οι βιταμίνες. Οι γονείς καλό θα ήταν να διαβάζουν τα συστατικά ενός προϊόντος πριν το αγοράσουν και αν περιέχει ακατάλληλες χρωστικές ουσίες να μην το προτιμούν.
4. Όταν οι γονείς μου έφευγαν μας φύλαγε η μεγαλύτερη ξαδέλφη μας
Τότε η φράση «πλήρωσα μια μπεϊμπισίτερ για να προσέχει τα παιδιά» δεν υπήρχε. Αν ήθελαν οι γονείς μας να πάνε κάπου έφερναν την ξαδέρφη μας που ήταν λίγα χρόνια μεγαλύτερη μας για να μας προσέχει εκείνη. Τότε ήταν ασφαλές, αν το κάνεις όμως τώρα μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο. Τότε δεν υπήρχαν τα κινητά για να σου αποσπάσουν την προσοχή. Η ξαδέρφη μας μπορεί να ήταν νέα αλλά μια χαρά την έκανε τη δουλειά της. Παίζαμε, βλέπαμε τηλεόραση, βαφόμασταν, πέρναγε η ώρα. Στο τέλος μας έπαιρνε ο ύπνος αγκαλιά και ξυπνάγαμε το πρωί πολύ αργότερα αφότου είχαν επιστρέψει οι γονείς μου.
5. Η μυρωδιά από το αντικουνουπικό που μας έβαζαν
Το θυμάμαι είτε σε μορφή σπρέι είτε σε μορφή γαλακτώματος. Μπορεί το αντηλιακό να το ξεχνάγαμε το αντικουνουπικό όμως δεν μπορούσαμε να το ξεχάσουμε γιατί αλλιώς υποφέραμε μετά εβδομάδες ολόκληρες από τα τσιμπήματα των κουνουπιών, χώρια τα σημάδια στα πόδια μας από το ξύσιμο που δεν έφευγαν. Είχε μια χαρακτηριστική μυρωδιά ανάμεσα σε βενζίνη και ευκάλυπτο. Τα σύγχρονα αντικουνουπικά δεν μυρίζουν έτσι. Είναι άοσμα ή αρωματισμένα με άλλες ουσίες. Χρόνια αργότερα έτυχε να αγοράσω μια λοσιόν που μόλις τη μύρισα μου ήρθε στο μυαλό αμέσως η εποχή εκείνη. Μπορεί το προϊόν αυτό αργότερα να απαγορεύτηκε λόγω τοξικότητας (πολλά παιδιά παραπονέθηκαν για αλλεργίες, ναυτία, ζάλη, εξανθήματα και τάση για εμετό), εγώ όμως δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ όσο ζω.
6. Το παιχνίδι στις παιδικές χαρές
Ειδικά το παιχνίδι στο γύρω-γύρω-όλοι δεν έχει φύγει από τη μνήμη μου. Ειδικά όταν έβρεχε ήταν η καλύτερη μας. Ανεβαίναμε όλα τα παιδιά πάνω και δεν μας ένοιαζε ούτε η λάσπη ούτε η βροχή ούτε τίποτα. Το γύρω-γύρω-όλοι στη βροχή είχε κάτι το μαγικό. Πόσες φορές με είχαν πάει νοσοκομείο επειδή είχα γλιστρήσει και είχα πέσει ούτε και γω θυμάμαι (είχα φάει και κάτι κούνιες στη μούρη θυμάμαι).
Όταν πια πηγαίνω στο χωριό τίποτα δεν είναι το ίδιο. Λίγα πράγματα μου θυμίζουν την εποχή που έζησα τότε. Τα παιδιά είναι μεν στην παιδική χαρά και στην πλατεία αλλά δεν παίζουν πια κρυφτό, κυνηγητό ή κουτσό. Παίζουν με τα κινητά τους καθισμένα το ένα δίπλα στο άλλο χωρίς να κοιτιούνται, χωρίς να μιλάνε…
Είμαι ευγνώμων που πρόλαβα εκείνες τις εποχές, τις όμορφες, τις απονήρευτες. Είμαι ευγνώμων που οι δικοί μου δεν χρειάστηκε να ανησυχούν για μένα. Είμαι ευγνώμων που έζησα τα ωραιότερα καλοκαίρια που μπόρεσε ποτέ να ζήσει παιδί. Η δεκαετία του ’80 και του ’90 ήταν η μεγαλύτερη ευλογία.