Νόμος 4000 – «Με έφτυναν και με βάραγαν»: Το Αληθινό Λιντσάρισμα Του «Τεντιμπόι» Ηθοποιού
Μια αξέχαστη σκηνή του ελληνικού κινηματογράφου για τον περίφημο νόμο 4000 της κυβέρνησης Καραμανλή για το φαινόμενο του «τεντυ-μποησμού».
Στις 10 Σεπτεμβρίου 1958 τίθεται για πρώτη φορά σε εφαρμογή ο περίφημος Νόμος 4000. Η τότε κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή θεσπίζει μέτρα για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του «τεντυ-μποησμού» (ή τεντυ-μποϋσμού σύμφωνα με την ορθογραφία της εποχής), πράγμα που σήμαινε δημόσια διαπόμπευση νεαρών που είχαν προβεί σε διάφορες πράξεις «εξύβρισης».
Το… τελετουργικό ήταν ιδιαίτερα ντροπιαστικό για τους τεντυμπόϋδες αφού οι αστυνομικοί αφού προχωρούσαν στη σύλληψή τους, τους οδηγούσαν σε κουρέα για κούρεμα με την ψιλή, τους έσκιζαν τα παντελόνια, τους κρεμούσαν ένα αυτοσχέδιο πλακάτ με μια περιγραφή της πράξης τους (συνήθως το γιαούρτωμα κάποιου καθηγητή) και τους περιέφεραν δεμένους με χειροπέδες στους δρόμους της πόλης. Εκεί, γίνονταν αντικείμενα διαπόμπευσης, με το συγκεντρωμένο πλήθος να γιουχάρει και να λοιδορεί (στην καλύτερη περίπτωση) τους νεαρούς.
Το φαινόμενο του… γιαουρτώματος ήταν αρκετά κοινό στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50, ιδιαίτερα σε γειτονιές όπως το Θησείο, το Μεταξουργείο ή η Κυψέλη, που τότε κατοικούνταν από οικογένειες της ανώτερης μέσης τάξης και ο νόμος του 1958 ήρθε με σκοπό να βάλει τέλος σε τέτοιες συμπεριφορές. Στην πρώτη εφαρμογή του αφορούσε σε δύο άτομα που όπως έγραφε και η πινακίδα που κρεμόταν από τον λαιμό του ενός «Είμεθα τεντυ-μπόης και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός». Σύμφωνα με τα αστυνομικά κιτάπια, ο ένας εξ αυτών είχε προσβάλλει στον κινηματογράφο Αέλλω μια γυναίκα για την τριχοφυΐα της και εκείνη χαστούκισε τον φίλο του. Οι δύο τους, 15 και 16 ετών, αντίστοιχα, μετά την προβολή της ταινίας, την ακολούθησαν και της πέταξαν έναν κεσέ γιαούρτι. Ο ίδιος ο Αστυνομικός Διευθυντής Αθηνών, Θεόδωρος Ρακιντζής –μάλιστα- επέβλεψε το κούρεμά τους και την διαπόμπευση που ακολούθησε…
Τα επόμενα χρόνια τέτοιες σκηνές έγιναν ολοένα και πιο συχνές στους δρόμους της Αθήνας, ενώ –όπως λογικά θα περίμενε κανείς- η αστυνομία βρήκε την ευκαιρία να επιδείξει τον αυταρχισμό της κουρεύοντας νέους για ψύλλου πήδημα, ειδικά την περίοδο της δικατρορίας, ενώ ο νόμος (που μετά την Μεταπολίτευση είχε πέσει σε αχρησία) καταργήθηκε τελικά το 1983 από τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Η ομώνυμη ταινία «Νόμος 4000» του 1962 περιέγραφε μια αντίστοιχη περίπτωση, με τον νεαρό –τότε- ηθοποιό, Θανάση Παπαδόπουλο, να επιλέγεται για τον ρόλο του τέντυ μπόυ. Σύμφωνα με το σενάριο, γιαουρτώνει τον γυμνασιάρχη του σχολείου του, τον οποίο υποδύεται ο Βασίλης Διαμαντόπουλος και επομένως υποχρεώνεται να υποστεί τον εξευτελισμό που προβλέπεται από την νομοθεσία.
Η σκηνή θα γυριζόταν στην περιοχή της Κυψέλης και συγκεκριμένα στην Φωκίωνος Νέγρη. Ο Θανάσης Παπαδόπουλος είχε ήδη ξυριστεί και με το «πάμε» του σκηνοθέτη, πλαισιώθηκε από δύο «όργανα της τάξης» και άρχισε το… «walk of shame», με πολλούς από τους παρευρισκόμενους να μην αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για γύρισμα ταινίας, αλλά για πραγματικό περιστατικό. Ήταν να μην γίνει η αρχή… Όταν ο πρώτος άρχισε να λοιδορεί τον ηθοποιό, πήραν… αέρα και αρκετοί από τους υπόλοιπους και συμμετείχαν στην εξύβριση και –σε κάποιες περιπτώσεις- ξεπέρασαν το όρια.
«Ο κόσμος που είχε μαζευτεί με έβριζε, με έφτυνε και με βάραγε. Πίστευαν ότι το είχα κάνει πραγματικά», ανέφερε ο ηθοποιός αργότερα μιλώντας για το συμβάν, ενώ ο Γιάννης Δανιαλίδης δεν διέκοψε το γύρισμα και έτριβε τα χέρια του από ικανοποίηση αφού το αποτέλεσμα τον ικανοποίησε πλήρως! Πάντως, ο Θανάσης Παπαδόπουλος ο οποίος έπαιξε σε πολλούς δεύτερους ρόλους στο σινεμά, είχε πλούσιο βιογραφικό στο θέατρο και αργότερα έπαιξε και πρώτους ρόλους σε αμέτρητες βιντεοταινίες εκείνη την ημέρα έπαιξε στον ρόλο της ζωής του, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος. Εάν υπήρχε «Όσκαρ δρόμου» θα έπρεπε να του είχε απονεμηθεί εκείνο το πρωινό που κατάφερε να πείσει τους πάντες ότι ήταν ένας «τεντυ-μπόυς»!