Το ημερολόγιο έγραφε 26 Ιουνίου του 1926. Μια ημέρα που δεν ξέχασαν ποτέ όσοι κάτοικοι της Ρόδου και των γύρω νησιών έζησαν τον μεγάλο σεισμό. Όλοι οι κάτοικοι είχαν βγει στους δρόμους καθώς κανείς δεν περίμενε παρά τους προειδοποιητικούς σεισμούς της προηγούμενης ημέρας τον ισχυρό σεισμό που θα ερχόταν φέρνοντας μια μεγάλη καταστροφή.
Οι καταστροφές του σεισμού
Η περιοχή δεν ήταν άμαθη στους σεισμούς. Το πολύ γνωστό σήμερα ρήγμα της Χάλκης είχε δώσει πολλά «εφτάρια» στο παρελθόν, εκείνο το βράδυ το σχετικά πρόσφατα εγκαταστημένο σύστημα καταγραφής «έγραψε» 8 Ρίχτερ. Η γη σείστηκε όπως ποτέ ξανά και έγινε αισθητός, όχι μόνο σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και στις χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου, τα παράλια της Μεσογείου, ακόμη και στην Αίγυπτο στην Βόρειο Αφρική. Καθόλου άδικα, απέκτησε τον χαρακτηρισμό «παγκόσμιος».
Ο σεισμός κατέστρεψε ολοκληρωτικά τα χωριά Αρχάγγελος και Πυλώνας στη Ρόδο, ενώ εκατοντάδες σπίτια και άλλα κτήρια υπέστησαν ανεπανόρθωτες ζημιές ή έπεσαν σε Κω, Κάρπαθο, Καστελόριζο, Κρήτη και άλλες περιοχές. Ακόμη και στο Κάιρο ή την Αλεξάνδρεια άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, ενώ υπήρξε και μια παράπλευρη απώλεια. Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, όπου ένα σημαντικό μέρος εκθεμάτων που είχαν «επιβιώσει» από τα βάθη του χρόνου έσπασαε.
Ο συνολικός αριθμός των νεκρών ήταν -αναλογικά- πολύ μικρός. 18 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, καθώς το επίκεντρο ήταν στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Κω, ενώ παρά το γεγονός ότι πολλές ακτές των νησιών μεγάλωσαν κατά δεκάδες μέτρα ή την τμηματική ανασήκωση των ακτογραμμών κατά 20 με 30 εκατοστά, δεν ακολούθησε κάποιο φονικό τσουνάμι που θα συνέτεινε στην καταστροφή.
Πώς γλιτώσαμε τα χειρότερα
Μελετώντας κανείς τα δεδομένα, μπορεί να μιλήσει για μια σειρά συγκυριών που απέτρεψαν τα χειρότερα. Ελάχιστες δεκαετίες πριν, μόλις 6,4 Ρίχτερ κοντά στην Χίο είχαν αφήσει πίσω τους 4.000 νεκρούς, όμως η Ελλάδα αυτή τη φορά ήταν πιο τυχερή.
Εάν ένας σεισμός τέτοιου μεγέθους είχε επίγειο επίκεντρο, εάν χτυπούσε μια μεγαλούπολη σαν την Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη και όχι τα σαφώς πιο αραιοκατοικημένα νησιά του Αιγαίου, εάν δεν είχαν προηγηθεί οι προειδοποιητικές βολές της προηγούμενης μέρας που έκαναν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ένας Θεός ξέρει πού θα σταματούσε η μακάβρια λίστα των θυμάτων…
Αν υπάρχει κάτι θετικό πάντως που προκύπτει μετά από έναν σεισμό, αυτό είναι η γνώση που οδηγεί σε αναζήτηση τρόπων ώστε οι άνθρωποι και οι κατασκευές τους να γίνονται πιο ανθεκτικοί απέναντι σε αυτό το φυσικό φαινόμενο που προκαλεί δέος και αποτελεί μια διαρκή υπενθύμιση του πόσο ελάχιστοι είμαστε απέναντι στην φύση και την δύναμη που κρύβει μέσα της. Κι εμείς, παρ’ όλα αυτά, επιμένουμε να δοκιμάζουμε τις αντοχές της…