Στον Σταύρο Θεοδωράκη, είχαν διηγηθεί την δική τους ιστορία, ένα ζευγάρι από την Ρόδο, που δεν είχαν μαζί παιδιά, αλλά θέλανε πολύ. Ο άντρας είχε από τον πρώτο του γάμο ένα αγόρι και ένα κορίτσι.
Και καμιά φορά, αυτό το «μαζί» είναι που αναζητούν οι άνθρωποι. Μια μέρα η γυναίκα έμαθε ότι ένα ανάπηρο κοpιτσάκι ζητάει γονείς. Κοίταξε τον άνθρωπό της. Συμφώνησαν με τα μάτια και ξεκίνησαν για την Αθήνα για να βρουν το κοpιτσάκι τους…
Ρόδος: Διαβάστε την ιστορία
Πότε σκεφτήκατε πρώτη φορά να υιοθετήσετε ένα παιδί;
Πριν από 8 χρόνια, όταν χάσαμε ένα μωρό με μια παλίνδρομη κύηση. Μας πάγωνε όμως η ιδέα ότι έπρεπε να «διαλέξουμε» ένα παιδάκι ανάμεσα σε άλλα παιδάκια. Θα διαλέξεις το πιο όμορφο, το πιο έξυπνο, το πιο ανεπτυγμένο, το πιο άσπρο;
Ποιος ήθελε περισσότερο ένα παιδί; Εσείς ή η γυναίκα σας;
Εγώ είχα ήδη δύο παιδιά από τον πρώτο μου γάμο. Τη Χριστίνα που ήταν τότε 14 και τον Κωνσταντίνο που ήταν 5. H Φένη δεν είχε παιδιά από τον πρώτο της γάμο. H ανάγκη της λοιπόν να νιώσει τη μητρότητα, έγινε και δική μου ανάγκη.
Και τι σκεφτόσασταν; Είχατε προτίμηση στο φύλο; Στην ηλικία; Στη φυλή; Στο τι, τέλος πάντων, παιδί θα υιοθετούσατε;
Δεν χρειάστηκε να διαλέξουμε ούτε φύλο, ούτε ηλικία, ούτε φυλή. Συνέβη κάτι παράξενο, κάτι μεταφυσικό θα έλεγα. H Νάσια μάς έστειλε το μήνυμα κι εμείς το «πιάσαμε»!
Μεταφυσικό;
Απορείτε επειδή είμαι γιατρός; Ένας επιστήμων πρέπει να είναι ανοικτός σε όλα. Ακούστε: Για πολλά χρόνια αγόραζα κάθε μέρα μια αθηναϊκή εφημερίδα. Όλα αυτά τα χρόνια η Φένη, ως γνήσια κουλτουριάρα, διάβαζε μόνο τις σελίδες με τα πολιτιστικά, τις τέχνες, τα θέατρα, τη μουσική. Ούτε γύριζε να δει τις άλλες σελίδες. Μια μέρα όμως, αντί να πάει στα πολιτιστικά άρχισε να διαβάζει τα άλλα! Διάβασε τα πολιτικά, τον καιρό, τις κηδείες, τα οικονομικά, τις αγγελίες, μέχρι και τους πλειστηριασμούς και έφτασε στην ανακοίνωση του Κέντρου Βρεφών «H Μητέρα». Αναφερόταν σε ένα πανέξυπνο και πανέμορφο κοpιτσάκι που είχε μία σοβαρή αναπηρία και ζητούσε γονείς, να την αγαπούν και να τη φροντίζουν… Γυρίσαμε και κοιταχτήκαμε. Μου λέει: «Να πάρουμε τηλέφωνο;». Να μη στα πολυλογώ, σε έξι μήνες η Νάσια ήταν στο σπίτι μας!
Έξι μήνες κράτησαν τα γραφειοκρατικά;
Δεν είναι μόνο γραφειοκρατικά. Μας πέρασαν διά πυρός και σιδήρου. Και έτσι πρέπει. Τις πρώτες 5 μέρες μάς «ξεσκόνισαν»: Συνεντεύξεις, ψυχαναλυτικές συνεδρίες, οικογενειακό υπόστρωμα, πρώην σύζυγοι και δεν συμμαζεύεται! Μετά, κατά τη φάση της 15μερης, λεγόμενης, «προσαρμογής» μέσα στον χώρο του «Μητέρα», μας παρακολουθούσαν διακριτικά μεν αλλά με μικροσκόπιο, ή να πω και με τηλεσκόπιο; Πάντως, σας τονίζω με έμφαση ότι αυτοί οι άνθρωποι, εκεί πάνω στο Ίλιον, κάνουν τρομερή δουλειά.
Πώς ήταν η πρώτη συνάντησή σας με τη Νάσια;
Είχαμε ένα απίστευτο άγχος. Και σήμερα που το θυμάμαι ιδρώνω! Τι του λες του παιδιού, «γεια σου, με λένε Γιάννη και από σήμερα θα είμαι ο μπαμπάς σου;». Πάμε λοιπόν στο 6ο περίπτερο του «Μητέρα» και μας λέει η βρεφοκόμος «περιμένετε να σας φέρω τη μικρή από τον παιδικό σταθμό». Εκείνα τα 5 λεπτά μάς φάνηκαν 5 χρόνια! Κάποτε ανοίγει η πόρτα και εμφανίζεται η βρεφοκόμος με ένα κοpιτσάκι, που μόλις μας βλέπει πατάει μια τρεχάλα προς το μέρος μας, φωνάζοντας «Γεια σου μαμά!». Και σαλτάρει στην αγκαλιά της Φένης. Αυτό ήταν! Χώθηκε στην αγκαλιά μας και μας εξαφάνισε όλα τα άγχη και τις αγωνίες μας. Τόσο απλά. Στο λέω και βουρκώνω… Ήμασταν επιτέλους ο μπαμπάς της και η μαμά της!
Κάποιοι, πάντως, προτιμούν να εξαντλήσουν τις πιθανότητες να αποκτήσουν δικά τους παιδιά, παρά να υιοθετήσουν…
Αν πρέπει να τραβήξεις τα πάθη του Χριστού, να βάλεις σε κίνδυνο τη ζωή σου και να ξεπαραδιαστείς για να αποκτήσεις το δικό σου παιδί, τότε εγώ ανεπιφύλακτα τοποθετούμαι υπέρ της υιοθεσίας. Παρά το γεγονός ότι θέλω ν’ αποφύγω ηθικολογικά επιχειρήματα του τύπου «με τόση φτώχεια και δυστυχία γύρω μας…», εδώ μπαίνω στον πειρασμό να το κάνω. Όσο πιο πολύ το σκέφτομαι, τόσο ψηφίζω υπέρ της υιοθεσίας…
H Νάσια ξέρει ότι είναι υιοθετημένη;
Το παιδί περίμενε τέσσερα χρόνια «πότε θα έρθει μια μαμά κι ένας μπαμπάς να με πάρει». Καμιά φορά μάλιστα, θέλοντας να μας εκφράσει τη χαρά του που είμαστε μαζί, μας ρωτάει «γιατί αργήσατε τόσο να με πάρετε;».
Και τι του απαντάτε;
«Μα ήρθαμε αμέσως μόλις μάθαμε ότι μας περίμενες». Το κοpιτσάκι ήταν κατάλληλα προετοιμασμένο από την ομάδα του «Μητέρα». Αλλά ακόμη και εάν το υιοθετούσαμε σε νεογνική ηλικία, θα του το λέγαμε. Διαφορετικά είναι σαν να το εξαπατάς, άσε που αν το ανακαλύψει μόνο του μπορεί να υποστεί έναν ισχυρότατο κλονισμό. H Νάσια μας, όντας ένα πανέξυπνο και πολύ ώριμο παιδί, έχει απόλυτη συναίσθηση αυτού που της συμβαίνει με την υιοθεσία. Μια φορά μας έκανε και κλαίγαμε, λέγοντας στη Φένη «Μαμά, ευτυχώς που εκείνη η κυρία» (εννοούσε τη φυσική της μητέρα) «με άφησε στο 6ο» (δηλαδή το 6ο περίπτερο του Κέντρου Βρεφών «H Μητέρα»), «γιατί έτσι ήρθατε εσύ με τον μπαμπά και με πήρατε!».
Αν κάποια στιγμή θελήσει να αναζητήσει τους φυσικούς της γονείς τι θα κάνετε;
Τι μπορούμε να κάνουμε; Θα το δεχθούμε. Άλλωστε, μια τέτοια περίπτωση έχει ήδη προβλεφθεί από το «Μητέρα». Αυτοί αναλαμβάνουν να φέρουν σ’ επαφή το παιδί με τους φυσικούς του γονείς, εφόσον βέβαια γίνει ο απαραίτητος έλεγχος από ειδικούς, έτσι ώστε το παιδί να μην υποστεί την παραμικρή βλάβη.
Πώς ήταν τα δικά σας παιδικά χρόνια;
H Φένη πέρασε μάλλον στερημένα χρόνια. Ήταν μοναχοπαίδι και οι γονείς της ήταν πολύ μεγάλοι. Εγώ πάλι μεγάλωνα στην Αιθιοπία, μέχρις ότου ένα δυστύχημα με αυτοκίνητο έφερε τα πάνω κάτω. Σκοτώθηκε ο πατέρας μου, η γιαγιά μου και οι υπόλοιποι τραυματιστήκαμε. H μητέρα μου μας έστειλε στην άλλη μας γιαγιά, τη μαμά της, στην Αθήνα. Αυτή ήταν η μαύρη κι άραχνη δεύτερη παιδική μου ηλικία. Μετά τη δοκιμασία του δυστυχήματος, χωρίς πατέρα, μακριά από τη μητέρα μας, με μια μόνο γιαγιά. Δεν ήταν ό,τι καλύτερο από παιδαγωγικής απόψεως! Πάντως, αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να πάρω την απόφαση για την υιοθεσία μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα: Ήξερα από πρώτο χέρι τι θα πει να ζεις μέσα σε μια καλά δομημένη οικογένεια, αλλά και τι θα πει να ζεις σε ένα περιβάλλον που δεν σου παρέχει την απαραίτητη συναισθηματική ασφάλεια…
Αν δεν ήσασταν παντρεμένος, ή ήσασταν ομοφυλόφιλος, θα έπρεπε να σας επιτραπεί να υιοθετήσετε ένα παιδί;
Αυτό που έχει σημασία είναι το κατά πόσο είσαι σε θέση να παρέχεις συναισθηματική ασφάλεια στο παιδί που αναλαμβάνεις να μεγαλώσεις. Και δεν εννοώ να το υπερπροστατεύεις και να το κακομαθαίνεις, αλλά να έχεις μια συγκεκριμένη παιδαγωγική στάση. Τρυφερότητα αλλά και αυστηρότητα. Για παράδειγμα, η γιαγιά μας που μας ανέλαβε μετά τον θάνατο του μπαμπά μας, μας φρόντιζε αλλά δεν μας παρείχε συναισθηματική ασφάλεια. Άρα το μείζον πρόβλημα δεν είναι το «ομοφυλόφιλος». Τώρα για τους «μη παντρεμένους» το ερώτημα είναι: πόσο χρειάζεται το παιδί δύο γονείς για να αντλήσει συναισθηματική ασφάλεια; Από την άλλη όμως, πόσα παιδιά δεν ξεκινούν τη ζωή τους με δύο γονείς και στη συνέχεια χάνουν τον έναν; Πολλά από αυτά δεν μεγαλώνουν μια χαρά;
Να ξαναγυρίσουμε στις ημέρες που πήρατε τη Νάσια από το «Μητέρα»;
Τις τελευταίες ημέρες της 15μερης «προσαρμογής» ήρθαν από τη Ρόδο και τα άλλα δύο παιδιά μου, η Χριστίνα και ο Κωνσταντίνος. Πήγαμε όλοι μαζί και πήραμε την κούκλα μας από το «Μητέρα». H Νάσια τρελάθηκε από τη χαρά της. Ξαφνικά, εκτός από μπαμπά και μαμά βρήκε και δύο αδέλφια! Δεν χόρταινε με όλα αυτά τα καινούργια που της συνέβαιναν! Τη βάζαμε να κοιμηθεί το μεσημέρι κι έβαζε τα κλάματα διότι δεν ήθελε «να χάνει επεισόδια» από όλα αυτά τα θαυμαστά γύρω της…
Στη Ρόδο, σε μια σχετικά μικρή κοινωνία, πώς «υποδέχθηκαν» τη Νάσια;
Το μόνο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε είναι ότι μόλις το παιδί βρισκόταν σε καινούργιο περιβάλλον με άλλα παιδιά δεχόταν ένα επιθετικό «μπαράζ» σκληρών ερωτήσεων. Καμιά φορά ακόμη και σήμερα τα παιδιά την περιγελούν για την αναπηρία της. Αυτό βέβαια δεν συνέβαινε στον κλειστό χώρο του «Μητέρα», όπου όλα τα παιδάκια την ήξεραν και δεν τους έκανε εντύπωση.
Και τι κάνετε όταν τα παιδάκια την ενοχλούν;
Είναι τόσο γοητευτική και επικοινωνιακή, που γρήγορα τα παρασύρει στο παιχνίδι. Έτσι τα παιδιά ξεχνιούνται και δεν ασχολούνται άλλο με το θέμα! Εμείς, βέβαια, στην αρχή περάσαμε μια «κρισάρα» με το θέμα. Μας καλούσαν σε παιδικό πάρτι και παθαίναμε πανικό. Υπεκφεύγαμε, αρνούμενοι τις προσκλήσεις. Μετά όμως είδαμε ότι το πρόβλημα αναδυόταν και στις παιδικές χαρές και στις παραλίες και στον δρόμο, οπότε δεν ήταν σωστό να κρυβόμαστε. Αποφασίσαμε να συζητάμε μόνοι μας το θέμα, για να μην απωθείται στο υποσυνείδητο του παιδιού και με την κουβέντα καλλιεργούσαμε πληθώρα επιχειρημάτων για να μπορεί η ίδια να αντιμετωπίζει αυτές τις «επιθέσεις».
Πώς είναι η ζωή της Νάσιας σήμερα;
Στο σχολείο είναι τόσο καλή που βαριέται. Κάνει αγγλικά, χορωδία, μπαλέτο, ντραμς, θεατρικό παιχνίδι και κολύμβηση. Σκίζει στο ύπτιο, παρ’ όλο που δεν της αρέσει πολύ γιατί θέλει να βλέπει τον βυθό. Ο έκπληκτος καθηγητής της σκέφτεται σοβαρά τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2012! Αλλά μάλλον δεν θα της επιτραπεί η συμμετοχή λόγω της μικρής της ηλικίας.
Και ντραμς και μπαλέτο;
Αφού ήθελε; Το μπαλέτο πάντως μας το σύστησαν και οι γιατροί στη Σουηδία. Για να ενισχύσει την ευλυγισία της. Αξίζει να σας πω ότι τώρα μπορεί να βγάζει μόνη της τα ρούχα της, χωρίς τη βοήθειά μας, χρησιμοποιώντας με απίστευτη δεξιοτεχνία τα πόδια της.
Αυτοί που κάνουν τον Καιάδα φτωχότερο
«Στους καιρούς του Άλεξ» όλοι είναι πονόψυχοι. Στο αεροδρόμιο με ρωτούν «τι έγινε με το παιδάκι». Το ίδιο με ρωτάει και ο τροχονόμος στην Κηφισίας και ο αγαπημένος μου περιπτεράς στην πλατεία Μαδρίτης. Και μετά ακούς τις αναλύσεις. «Ότι δεν είμαστε άνθρωποι πια». «Ότι δεν νοιαζόμαστε για τις παιδικές ψυχές». Όλα αυτά βεβαίως αφορούν κυρίως μια μακρινή πόλη. Εδώ τα έχουμε όλα ρυθμισμένα. Μόνο κάτι μονόστηλα μάς ξεφεύγουν πού και πού. Όπως αυτά του Κέντρου Βρεφών «H Μητέρα»: «Ένα πολύ χαρούμενο αγοpάκι με ένα μικρό πρόβλημα υγείας ζητάει γονείς».
Όλοι (όσοι τέλος πάντων υιοθετούν) θέλουν λευκά και υγιή παιδιά. Να τους μοιάζουν στη βόλτα. Όλοι; Όχι. Την Ελένη Καλογεροπούλου την ξέρετε φαντάζομαι από την τηλεόραση. Βγαίνει ακόμη, αν και πιο σπάνια, στην τηλεόραση του Alpha. Οι άνθρωποι όμως δεν είναι μόνο αυτό που βλέπουμε. Πόσο μάλλον που στην τηλεόραση τους βλέπουμε μισούς.
H Ελένη είναι φίλη μου από τα χρόνια της «Πρώτης». Δεκαετία του ’80. «Ειδικότητά» της ήταν η κάλυψη των πολέμων. Γυρνούσε και μας έλεγε ιστορίες. Για παιδιά κυρίως. Φώναζε, δάκρυζε, παθιαζόταν. H Ελένη λοιπόν πρόσφατα υιοθέτησε ένα μικρό αγόpι. Τον Μύρωνα. Το έκανε ξαφνικά χωρίς θόρυβο. Χθες που τη συνάντησα έτρεχε για τα φάρμακά του. Γιατί ο Μύρωνας έχει και θα έχει για πάντα ένα μικρό πρόβλημα υγείας.
Γι’ αυτό παρέμενε πέντε χρόνια στα «αζήτητα» του «Μητέρα». «Δεν ήταν η πρώτη επιλογή τους», μου λέει χαμογελώντας η Ελένη, «ευτυχώς, έτσι τον άφησαν για μένα». Τα ίδια μού λέει και ένας άλλος φίλος που αποφάσισε να υιοθετήσει ένα κοpιτσάκι Αφρικανών. Και αυτό από τα «αζήτητα» του «Μητέρα». Λευκός με λευκή γυναίκα, προχωράνε σήμερα με το «αραπάκι» τους στον δρόμο και κάποιοι γύρω τους σκουντιούνται. Τον δρόμο όμως είχε ανοίξει ο «γιατρός» από τη Ρόδο. Έτσι θα σου πουν στο «Μητέρα». Ο Γιάννης και η Φένη που το καλοκαίρι το 2002 υιοθέτησαν τη Νάσια. Ένα κοpιτσάκι με σοβαρή αναπηρία στα άνω άκρα. Και έκαναν έτσι τον Καιάδα φτωχότερο.