Κάθε χρόνοι, χιλιάδες οικογένειες ετοιμάζονται για την εποχή του λιαδοκλαδέματος, οι οποίοι σπεύδουν απο νωρίς το πρωί να μαζέψουν με κόπο, τις ελιές τους για να βγάλουν τον λάδι της χρονιάς.
Οπως αναφέρει ο Δημήτρης Ρουκάς, M.Sc. Τεχνολόγος Γεωπόνος, Επιστημονικός Συνεργάτης Π.Ε. Πιερίας, το λιομάζωμα είναι συνήθως οικογενειακή υπόθεση, δε λείπουν φυσικά και οι φίλοι που προσφέρονται να βοηθήσουν, αλλά και οι εργάτες όταν χρειάζονται. Αποτελεί μια δύσκολη δουλειά όπως και οι περισσότερες αγροτικές δουλειές.
Οι οικογένειες ξυπνάνε από το πρωι, για να έχουν χρόνο μπροστά τους, ξεκινώντας να στρώνουν τα πανιά περιμετρικά από την ελιά, ώστε όταν θα ραβδίζουν οι ελιές να μην ξεφεύγουν και να πέφτουν πάνω τους. Αυτό συμβαίνει για να είναι εύκολο μετά στο μάζεμα μέσα στα τσουβάλια.
Για να μπορέσεις να αντέξεις την δουλειά χρειάζονται και μερικά μικρά διαλείμματα, να καθίσεις για να πάρεις μια ανάσα συνήθως κατά τις 9 με 10 το πρωί και ένα μεσημεριανό κολατσιό «να χάψεις μια μπουκιά ψωμί».
Ελιές: Το κολατσιό που θα ζήλευαν πολλοί
Το μεσημεριανό κολατσιό την εποχή που μαζεύονται οι ελιές αποτελεί μια μικρή ανάπαυλα στο μέσον της ημέρας… για να μπορείς να συνεχίσεις το λιομάζωμα μέχρι να νυχτώσει.
Το κολατσιό στο χωράφι μπορεί να είναι ένα απλό ελαφρύ γεύμα, όσοι όμως δουλέψαμε σε αυτά ξέρουμε πολύ καλά, πως το ποιο νόστιμο φαγητό το γευτήκαμε τελικά εκεί. Είναι κυρίως, τηγανισμένες με ελαιόλαδο αυγόφετες πασπαλισμένες με ζάχαρη ή μέλι. Με την πρώτη δαγκωματιά το στόμα γέμιζε νοστιμιά και οι γευστικοί κάλυκες δεχόταν την γλυκιά έκρηξη της ζάχαρης, του ψωμιού και την ακαταμάχητη γεύση του χωριάτικου αυγού, όπως θα μπορούσε να περιγράψει κάποιος ειδικός που παρουσιάζει εκπομπή μαγειρικής.
Η ώρα του κολατσιού ιερή, δε χάνεται ποτέ, παίρνει δύναμη ο εργάτης και η δουλειά «φτουράει πιο εύκολα». Το ξέρει καλά ο νοικοκύρης αυτό και το τηρεί με ευλάβεια. Το κολατσιό στις ελιές είναι απλό και νόστιμο
Το κολατσιό στις ελιές, είναι συνήθως απλό γίνεται πάνω σε πλαστικές κλούβες που μπορεί να είναι τραπέζι και καρέκλα μαζί ή στο χώμα πάνω σε ένα κιλίμι κάτω από τον αειθαλή ίσκιο της ελιάς.
Ελιές: Δεν θα έλειπαν οι ελιές από το γεύμα φυσικά
Φυσικά δεν θα έλειπαν και οι ελιές, ιδίως οι πράσινες, οι τσακιστές του περασμένου χρόνου. Επίσης στο κολατσιό συνήθως υπάρχει κανένα αγγουράκι, κάμποσες ντομάτες κομμένες από τον κήπο, όλο άρωμα και νοστιμιά. Την τιμητική του φυσικά έχει το τυρί.
Η νοικοκυρά ξέρει πολύ καλά πως μετά το φαγητό θέλουμε και λίγο γλυκό. Για αυτό, φροντίζει από το προηγούμενο βράδυ να πιαστεί και να κάνει ένα γρήγορο κέικ ή μια γλυκιά πίτα. Φυσικά φαγητό χωρίς ποτό δε γίνετε. Έτσι πάντα μέσα από το πανέρι βγαίνει κανένα μπουκάλι κρασί ή τσίπουρο, πάντα το καλύτερο.
Πολλές φορές παίζει και καμία κονσέρβα ή κεφτέδες τηγανιτοί ακόμη και λουκάνικά χωριατικά σπιτικά. Γενικά αποφεύγονται τα λαδερά με σάλτσες, ή οι σούπες στο χωράφι, επειδή αυτά θέλουνε πιάτα.
Αυτό είναι το γεύμα στο χωράφι, απλό μα και τόσο πλούσιο σε γεύση. Δεν θα υπάρξει πότε νοστιμότερο φαγητό από αυτό του χωραφιού. Φαγητό ευλογημένο γιατί σε βοηθάει να ξαποστάσεις μετά τον κάματο. Εκεί στο χωράφι καταλαβαίνεις την κούραση, το φαγητό αλλά και την ξεκούραση.
Στα χρόνια που πέρασαν πολλά μπορεί να άλλαξαν, το μαντίλι που παίρναν μαζί τους οι νοικοκυραίοι με τις ελιές και το τυρί τους τώρα αυτό μπορεί να έγινε τάπερ ή πλαστικό ψυγειάκι. Πλέον μέχρι και πρόχειρο τραπέζι από πλαστικές κλούβες έχουμε για να βάζουμε πάνω το φαγητό. Όμως ευτυχώς ένα δεν άλλαξε, η συντροφικότητα και τα χωρατά στην λίγη ώρα της ανάπαυλας. «Ένα τέτοιο γευστικό μεσημεριανό κολατσιό με φίλεψε στο κτήμα που μάζευέ τις ελιές του, ο Δημήτρης Γκούτζας στο Μελίαδι Πιερίας, μέλος της ομάδας ελαιοπαραγωγών ολοκληρωμένης διαχείρισης του συνεταιρισμού Κάτω Αγιάννη Πιερίας» αναφέρει ο Δημήτρης Ρουκάς.
***Του Δημήτρη Ρουκά
M.Sc. Τεχνολόγος Γεωπόνος,
Επιστημονικός Συνεργάτης
Π.Ε. Πιερίας.