Το μονότοξο γεφύρι της Πλάκας που κατέρρευσε τον Φεβρουάριο του 2015 λόγω των πλημμυρών ήταν ίσως το πιο όμορφο του είδους του, το καλύτερο δείγμα μιας ιδιαίτερης τέχνης άμεσα συνυφασμένης με την ιστορία και το τοπίο της Ηπείρου.
Τα παρακάτω ιστορικά γεφύρια της περιοχής αντέχουν ακόμα, αλλά όχι για πολύ χωρίς τη συνδρομή των αρμοδίων.
1. Γεφύρι της Πλάκας
Χτίστηκε το 1866 από τον πρωτομάστορα Κωνσταντίνο Μπέκα, έναν από τους πιο ξακουστούς μαστόρους. Γάλλοι μηχανικοί που κατασκεύαζαν τον Ισθμό της Κορίνθου πέρασαν από την περιοχή, εντυπωσιάστηκαν από το γεφύρι και ζήτησαν να τον γνωρίσουν. Θεωρούνταν η ωραιότερη γέφυρα των Βαλκανίων και μία από τις ομορφότερες στην Ευρώπη.
Είχε συνολικό μήκος 61 μ., ενώ η κεντρική καμάρα ήταν 40 μ., το μέγιστο ύψος 21 μ. και το πλάτος στην κορυφή 3,20 μ. Υπήρξε σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας από το 1880 έως το 1912 και σύνορο ανάμεσα στο τόπο δράσης των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ από το 1943 ως το 1944. Υπέστη σοβαρή ζημιά από τις κατοχικές δυνάμεις. Ένωνε τις όχθες του Αράχθου και ήταν σημαντικός δρόμος εμπορίου ανάμεσα στα Τζουμέρκα και την υπόλοιπη Ήπειρο και Θεσσαλία. Κάθε χρόνο στο συγκεκριμένο σημείο γινόταν η λειτουργία των Φώτων.
2. Γεφύρι του Παπαστάθη
Βρίσκεται ανατολικά των Ιωαννίνων, μέσα στο φαράγγι που σχηματίζουν ο Δρίσκος και η Πρίξα. Χτίστηκε το 1746 από τον ηγούμενο της Μονής Βίλζης, Αγάπιο. Βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το γεφύρι της Πλάκας κι ευτυχώς άντεξε.
3. Γεφύρι της Πολιτσάς
Και αυτό πολύ κοντά στο γεφύρι της Πλάκας που κατέρρευσε. Ενώνει το Αμπελοχώρι με το Φορτόσι, ή αλλιώς τον Δήμο Πραμάντων με τον Δήμο Κατσανοχωρίων.
4. Γεφύρι της Άρτας
Το πιο φημισμένο απ’ όλα, λόγω του θρύλου της γυναίκας του πρωτομάστορα που θυσιάστηκε. Το σημερινό του μήκος φτάνει τα 145 μ. με πλάτος 3,75 μ. Το χτίσιμό του τοποθετείται γύρω στο 1602-1606.
5. Γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό
Το συγκεκριμένο γεφύρι αρχικά ήταν ξύλινο, αλλά μετατράπηκε σε πέτρινο το 1814 με χρηματοδότηση ενός καλόγερου από το μοναστήρι της Βίτσας, εξού και το δεύτερο όνομά του.
6. Γεφύρι της Κόνιτσας
Χτίστηκε το 1870 και ήταν η δεύτερη σοβαρή προσπάθεια να ζευχθεί ο Αώος σε αυτό το σημείο. Πρωτομάστορας ήταν ο Ζιώγας Φρόντζος από την κοντινή Πυρσόγιαννη και κόστισε 120.000 γρόσια.
7. Γεφύρι Νούτσου ή Κόκκορου
Μεγάλο μονότοξο γεφύρι πάνω από τον Βίκο, στον δρόμο προς το Τσεπέλοβο. Χτίστηκε το 1750 από τον Νούτσο Κοντοδήμο. Το δεύτερο όνομα το οφείλει στον ιδιοκτήτη γειτονικού νερόμυλου, ο οποίος φρόντισε για την επισκευή του.
8. Γεφύρι Καμπέρ Αγά
Ενώνει τις δύο όχθες του Ζαγορίτικου, στην περιοχή κοντά στους Μηλιωτάδες. Τις δαπάνες για την κατασκευή του τις επωμίστηκε ο Καμπέρ Αγάς, απ’ τον οποίο και ονομάστηκε.
9. Γεφύρι Τσίπιανης ή Γρεβενιτίου
Ακριβώς δίπλα από τη γέφυρα, πάνω από τον ποταμό Βάρδα, στον δρόμο προς Γρεβενίτι και πριν από το Τρίστενο. Χτίστηκε το 1875 με χρήματα του Αναστάση Πασπαλιάρη και κατοίκων του Γρεβενιτίου.
10. Γεφύρι Βωβούσας
Μεγάλο μονότοξο γεφύρι του 1748 που συνδέει μέχρι και σήμερα το χωριό που είναι χτισμένο στις δύο όχθες του Αώου.
11. Γεφύρι Πάλτσας
Δίπλα σε νέα γέφυρα, στη διαδρομή από Πρησήλιο προς Πράμαντα στα Τζουμέρκα. Συνδέει τις δύο όχθες του Καλαρρύτικου.
12. Γεφύρι του Ντούβλη
Η «επίσημη» ονομασία του είναι γεφύρι Βοτονοσίου-Ανθοχωρίου, αλλά οι ντόπιοι το λένε γεφύρι του Ντούβλη, πιθανόν από το όνομα του Τούρκου που το έχτισε. Ήταν μέρος συγκροτήματος με χάνι και μύλο.
13. Γεφύρι της Γκαλντερούσιας
Μονότοξο πέτρινο γεφύρι κατασκευασμένο το 1867. Βρίσκεται σε υψόμετρο 583 μ., λίγο πριν το χωριό Δόλιανη Ζαγορίου.
14. Γεφύρι της Βροσίνας
Ενώνει τις όχθες του Ζαλογγίτικου, παραποτάμου του ποταμού Καλαμά. Βρίσκεται μέσα σε οικισμό, σε ειδυλλιακό τοπίο με μεγάλα πλατάνια.
15. Γεφύρι του Μίσιου
Βρίσκεται στην κοιλάδα του Ξηροπόταμου, ανάμεσα στα χωριά Κουκούλι και Βίτσα. Για να το βρείτε, θα ακολουθήσετε μονοπάτι που αρχίζει από τον δρόμο λίγο πριν από το Κουκούλι.
16. Γεφύρι του Μύλου
Δίτοξο γεφύρι, κατασκευασμένο το 1748. Αποτελείται από δύο μεγάλες καμάρες και μία ψευτοκαμάρα. Βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού Κήποι (Μπάγια).
17. Γεφύρι του Κοντοδήμου
Κτίστηκε το 1753 και βρίσκεται πάνω από το ρέμα Βικάκη, λίγο πριν από τη δυτική είσοδο του χωριού Κήποι.
18. Κατωγέφυρο
Μικρό πέτρινο γεφύρι που βρίσκεται κάτω από το χωριό Ωραιόκαστρο Πωγωνίου. Αποτελείται από δύο άνισα τόξα που γεφυρώνουν τις όχθες του ποταμού Γορμού.
19. Γεφύρι του Αυλακίου
Ένα γεφύρι που κινδύνευσε πολύ στις πρόσφατες πλημμύρες, καθώς σκεπάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα ορμητικά νερά του Αχελώου. Χτίστηκε το 1911 και ήταν ζωτικής σημασίας έργο, καθώς από εκεί περνούσαν οι κάτοικοι των γύρω χωριών για τους αλευρόμυλους και τις νεροτριβές που υπήρχαν στην απέναντι όχθη.
20. Γεφύρι Κλειδωνιάβιστας
Οφείλει το όνομά του στον γειτονικό οικισμό της Κλειδωνιάς και ενώνει τις όχθες του ποταμού Βοϊδομάτη. Είναι μονότοξο γεφύρι, χτισμένο στην είσοδο του φαραγγιού του Βίκου το 1853.
21. Γεφύρι Κουβαρά
Βρίσκεται στη μέση του ομώνυμου φαραγγιού, στο μονοπάτι που ενώνει τα χωριά Δολό και Πωγωνιανή και γεφυρώνει το ρέμα του Κουβαρά. Χτίστηκε το 1926 και στοίχισε 16.000 δραχμές.