Στην Ήπειρο, άνθρωποι και φύση γίνονται ένα.
Σε αυτό το σταυροδρόμι πολιτισμών και τοπίων της Δυτικής Ελλάδας, ανάμεσα στην Πίνδο και το Ιόνιο πέλαγος, θα γνωρίσετε μια διαφορετική Ελλάδα.
Οροσειρές, φαράγγια, σπάνια ζώα και φυτά, λίμνες, ποτάμια, άγρια βουνά, κρυφοί κολπίσκοι και δαντελωτές παραλίες με άμμο συνυπάρχουν αρμονικά με την αρχαία Δωδώνη, με κάστρα, μοναστήρια, τοξωτά γεφύρια και πέτρινα παραδοσιακά χωριά.
Γνωρίζοντας λοιπόν τα παραπάνω απολαύστε ένα όμορφο οδοιπορικό σε 10 χωριά της, τόπους που ο καθένας “κρύβει” την δικιά του ιδιαιτερότητα.
Πάμε να τα δούμε:
Μόλιστα
Η Μόλιστα είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων, που βρίσκεται στις υπώρειες του Σμόλικα, 28 χλμ. μετά την Κόνιτσα στο δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης. Το χωριό δεν κατοικείται το χειμώνα, ωστόσο λειτουργεί ξενώνας όλο τον χρόνο.
Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό πλούτο και αξιόλογα αρχοντικά ενώ πολιούχος της Μόλιστας είναι ο Άγιος Νικόλαος. Χαρακτηριστική είναι η βρύση στην είσοδο του χωριού. Το πανηγύρι του χωριού πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου με παραδοσιακά όργανα, συνήθως από την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας.
Συρράκο
Το Συρράκο είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων, χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων και στέκεται πάνω από την χαράδρα του ποταμού Χρούσια, παραπόταμου του Καλαρρύτικου και απέναντι του αντικρίζει τα Τζουμέρκα. Οι κοντινότερες πόλεις στο Συρράκο είναι τα Ιωάννινα και η Άρτα που απέχουν 40 λεπτά με μία ώρα ορεινής διαδρομής. Το Συρράκο είναι ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός. Διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τα πετρόχτιστα σπίτια, με στέγες από σχιστόλιθο.
Μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες είναι τα μόνα χωριά που διατηρούν αυτή την αρχιτεκτονική στα νότια του νομού Ιωαννίνων, κάτι που είναι πιο συνηθισμένο στα βόρεια του νομού στην περιοχή των Ζαγοροχωρίων. Πολλά οικήματα είναι μεγάλα και πλούσια, κάτι που μαρτυρά την οικονομική άνθηση του Συρράκου στο παρελθόν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το παλιό πέτρινο, τριώροφο σχολείο, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού. Στο Συρράκο δεν επιτρέπονται μηχανοκίνητα οχήματα με αποτέλεσμα να διατηρείται άθικτο το παραδοσιακό του χρώμα. Ζητήστε να σας ανοίξουν τον ναό του Αγίου Νικολάου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο Μετσοβιτών ταλιαδόρων, το πατρικό σπίτι του Κώστα Κρυστάλλη και το όμορφο Λαογραφικό Μουσείο Ερμηνείας Φωτιάδου ή αναζητήστε τους καταρράκτες όπου έχει διαμορφωθεί πίστα canyoning.
Μικρό Πάπιγκο
Χτισμένο στις πλαγιές της Τύμφης, το Μικρό Πάπιγκο βρίσκεται εντός των ορίων του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου σε υψόμετρο 950-960 μ. με θέα στην Αστράκα. Με λίθινα καλντερίμια στην σκιά του Μεάλου Πάπιγκο ξεχωρίζει για την όμορφη θέα που προσφέρει στις γύρω πλαγιές της Αστράκας.
Αποτελεί επίσης εξαίσια βάση επίσκεψης στις πηγές του Βοϊδομάτη, το ορειβατικό καταφύγιο της Αστράκας και το Ρογκοβό, το ρέμα στο οποίο σχηματίζονται μικρές λιμνούλες.
Τσεπέλοβο
Το Τσεπέλοβο είναι το μεγαλύτερο χωριό σε πληθυσμό της περιοχής του Ζαγορίου. Η παραδοσιακή πετρόκτιστη αρχιτεκτονική είναι παρούσα σε όλες τις κατοικίες, στα μονοπάτια και στις εκκλησίες του χωριού. Ξεχωρίζουν το πολιτιστικό κέντρο της «Εστίας», ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε το 18ο αιώνα σαν τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και αγιογραφήθηκε το 1786 από τους δεξιοτέχνες αγιογράφους από το Καπέσοβο, οι Ναοί Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Κάτω Παναγιάς και διάφορα αρχοντικά ιστορικών οικογενειών του χωριού.
Στο Τσεπέλοβο διατηρείται η περισπούδαστη παλαιά “γέφυρα του Κοκκόρη” που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ζαγορίτικης γεφυροποιίας. Δύο χιλιόμετρα έξω από το χωριό, πάνω από το λεγόμενο φαράγγι «Βικάκι», βρίσκεται η πέτρινη Μονή Ρογκοβού, χτισμένη τα χρόνια 1028-1034 και ανακαινισμένη το 1745. Οι καλοδιατηρημένες αγιογραφίες και τα ξυλόγλυπτα της εκκλησίας έγιναν σταδιακά κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.
Βοβούσα
Μέσα από το χωριό περνάει ο ποταμός Αώος, από τη βοή των νερών του οποίου πιθανότατα πήρε και το χωριό το όνομά του. Γύρω από το ποτάμι υπάρχουν αξιόλογοι οικότοποι που φιλοξενούν πλούσια χλωρίδα και πανίδα.
Στη μέση του χωριού, υπάρχει ένα πέτρινο γεφύρι, μονότοξο, που ενώνει τις δυο όχθες και γειτονιές του χωριού. Χτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μήσιοκαι έχει αναγνωριστεί ως νεώτερο αρχαιολογικό μνημείο. Στην περιοχή υπάρχει επίσης η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που χτίστηκε το 1814.
Πυρσόγιαννη
By kostasgr shutterstock
Η Πυρσόγιαννη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα χωριά της επαρχίας Κονίτσης.Στολίδι του χωριού είναι ο Άι-Γιώργης , μια επιβλητική πέτρινη εκκλησία με εντυπωσιακό καμπαναριό.
Επίσης το νεοϊδρυθέν Μουσείο των Μαστόρων της Πέτρας που στεγάζεται στο ισόγειο του Σχολείου της Πυρσόγιαννης και συγκεντρώνει σημαντικά εκθέματα και αρχεία από την ζωή των μαστόρων.
Δίλοφο
Το Δίλοφο είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων και ανήκει στο συγκρότημα των Ζαγοροχωρίων της Ηπείρου. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές της Τύμφης. Η απαγόρευση διέλευσης αυτοκινήτων μέσα από τον οικισμό έχει βοηθήσει σημαντικά στην διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα του. Το Δίλοφο είναι από τα καλύτερα διατηρημένα χωριά του Ζαγορίου. Είναι χαρακτηριστικό δείγμα Ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής, καθώς όλα τα κτίσματα είναι φτιαγμένα από τον τοπικό σχιστόλιθο, γι’ αυτό τον λόγο το χωριό έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός, όπου μόνο ανακατασκευάζονται ή αναστηλώνονται παλαιά κτίρια.
Στα αξιοθέατά του περιλαμβάνονται πέτρινες βρύσες, λιθόστρωτα καλντερίμια, μικρά εκκλησάκια και αρχοντικά, ανάμεσα στα οποία και η ψηλότερη κατοικία στα Ζαγοροχώρια, ύψους 13,5 μέτρων, το αρχοντικό Μακρόπουλου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο γιος ενός πλούσιου Ζαγορίτη παντρεύτηκε μία κοπέλα από το γειτονικό χωριό Κουκούλι. Όταν εγκαταστάθηκαν στο σπίτι του γαμπρού στο Δίλοφο, η κοπέλα εξέφρασε έντονη νοσταλγία για το χωριό της. Τότε λοιπόν, ο σύζυγος έκτισε το πανύψηλο αρχοντικό για να μπορεί η γυναίκα του να αγναντεύει το χωριό της από τα ψηλότερα πατώματα του.
Αρίστη
Η Αρίστη είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων του δήμου Ζαγορίου, χτισμένη σε υψόμετρο 642 μέτρων σε απόσταση 48 χλμ ΒΔ των Ιωαννίνων. Η Αρίστη πιστεύεται προς δημιουργήθηκε ή, κατά άλλη εκδοχή, πως εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά με κατοίκους από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Βόπατη και τον Άγιο Μηνά.
Η Αρίστη, συγκαταλέγεται χρονικά στα πρώτα των Ζαγοροχωρίων που απέκτησαν σχολείο, το οποίο συντηρούσαν οικονομικά οι εισφορές της γειτονικής μονής Σπηλαιώτισσας. Σε μικρή απόσταση από το χωριό, βρίσκονται ερείπια οικισμού – φρουρίου της βυζαντινής περιόδου καθώς και η ιερά μονή Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας, η ίδρυση της οποίας χρονολογείται γύρω στο 1579.
Γλυκή
Η Γλυκή είναι ελληνικό ιστορικό χωριό του δήμου Σουλίου. Βρίσκεται στο ΝΑ. τμήμα της άλλοτε επαρχίας Μαργαριτίου στο δρόμο Παραμυθιάς – Πρέβεζας και σε υψόμετρο 80 μ. Ανατολικά του χωριού υψώνονται τα Όρη Παραμυθιάς, ενώ δυτικά ρέει ο ποταμός Αχέροντας.
By Kety.V shutterstock
Στο σημερινό χωριό έχουν διασωθεί λείψανα αξιόλογου οικισμού που παρουσιάζει συνεχή ζωή από την ελληνιστική ως τη βυζαντινή εποχή. Από τα σωζόμενα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής εικάζεται ότι θα πρέπει εδώ να τοποθετηθεί η αρχαία Εύροια, έδρα επισκόπου, που μνημονεύεται σε βυζαντινές πηγές του 4ου μ.Χ. αιώνα. Άλλοι πάλι ερευνητές ταυτίζουν τα ερείπια με το αρχαίο Ομφάλιο ή την Κίχυρο.
Βραδέτο
Το Βραδέτο είναι το ψηλότερο χωριό του Ζαγοριού στο νομό Ιωαννίνων. Υπάγεται στον δήμο Ζαγορίου και η πλατεία του βρίσκεται σε υψόμετρο 1340 μέτρα. Το Βραδέτο είναι ένας συγκροτημένος οικισμός από το 1616, όπως μαρτυρούν οι γραφές του αειμνήστου Ιωάννη Λαμπρίδη.Η κεντρική εκκλησία του Βραδέτου «Η γέννηση της Θεοτόκου» χτισμένη το 1799 από τον Νικόλαο Τσιγαρά εορτάζει κάθε 8 του Σεπτέμβρη και το τριήμερο πανηγύρι της είναι ονομαστό σε ολόκληρο το νομό Ιωαννίνων.
Αν και το υψόμετρό του το κάνει απόμακρο (1340 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας) ο νότιος προσανατολισμός του δεν επιτρέπει μεγάλες χιονοσκεπείς περιόδους.